TOSHKENT DAVLAT TEXNIKA UNIVERSITETI OLMALIQ FILLIALI “ENERGETIKA VA MASHINASOZLIK” FAKULTETI “___________________________________” kafedrasi ORGANIK KIMYO fanidan MUSTAQIL ISH
Bajardi :
Tekshirdi : Jumaqulov
Aminokislotalar Oqsillar
Aminokislotalar. Oqsillar.
REJA:
1. Aminokislotalarning xossalari: karboksil guruhiga xos reaksiyalar, α -, β – va γ – aminokislotalarning qizdirishga munosabati.
Aminokislotalar - molekulasi tarkibida ham amino -(NH2), ham karboksil -(COOH) guruhi bo‘lgan moddalardir. Oqsillar esa turli xil -amino-kislotalarning qoldiqlaridan tashkil topgan yuqorimolekulyar polipeptid birikmalardir. Oqsillar tirik hayotning asosi bo‘lib murakkab tuzilishga egadir.
Aminokislotalar - molekulasi tarkibida ham amino -(NH2), ham karboksil -(COOH) guruhi bo‘lgan moddalardir. Oqsillar esa turli xil -amino-kislotalarning qoldiqlaridan tashkil topgan yuqorimolekulyar polipeptid birikmalardir. Oqsillar tirik hayotning asosi bo‘lib murakkab tuzilishga egadir.
Aminokislotalar tarkibidagi 2 ta funksional guruhning bir-biriga nisbatan joylashishiga qarab -, - va -aminokislotalar bo‘ladi.
Kimyoviy xossalari. Аminokislotalar kislotalar va aminlar uchun xos boʼlgan reaktsiyalarga kirisha oladilar. Bundan tashqari, aminokislotalarning oʼzlariga xos reaktsiyalari ham bor.
Kimyoviy xossalari. Аminokislotalar kislotalar va aminlar uchun xos boʼlgan reaktsiyalarga kirisha oladilar. Bundan tashqari, aminokislotalarning oʼzlariga xos reaktsiyalari ham bor.
1. Аminokislotalar asoslar bilan tuz hosil qiladilar: aminokislotalarning ogʼir metallar bilan hosil qilgan tuzlari kompleks hususiyatga ega boʼlib, rangli boʼladi. Masalan, aminosirka kislotaning mis bilan hosil qilgan tuzi koʼk ranga ega.
2. Kislotalar kabi aminokislotalar ham murakkab efirlar, galogen angidridlar, amidlar va boshqalarni hosil qiladilar.
2. Kislotalar kabi aminokislotalar ham murakkab efirlar, galogen angidridlar, amidlar va boshqalarni hosil qiladilar.
3. Аminokislotalar aminoguruh hisobi-ga kislota hususiyatiga ega boʼlgan birikmalar bilan tuz hosil qiladilar:
Аminokislotalarga nitrit kislota bilan taʼsir etilganda oksikislotalarni hosil qiladilar:
Аminokislotalarga nitrit kislota bilan taʼsir etilganda oksikislotalarni hosil qiladilar:
Аminokislotalarning efirlariga nitrit kislota bilan taʼsir etilganda barqaror diazidbirikmalar hosil boʼladi:
5. -, - va - aminokislotalar bir-biridan qizdirish vaqtida qanday moddalarga aylanishi bilan farq qiladi. Bunda
5. -, - va - aminokislotalar bir-biridan qizdirish vaqtida qanday moddalarga aylanishi bilan farq qiladi. Bunda
-aminokislotalar diketopiperazinlar, - aminokislotalar -to‘yinmagan kislotalar va -aminokislotalar esa laktamlar hosil qiladi:
Alohida vakillari. Aminosirka kislota (glikol, glitsin) jelatin,fibroinni gidrolizlab olinadi. Xlorsirka kislotaga ammiak ta`sir ettirib olinishi mumkin..
Alohida vakillari. Aminosirka kislota (glikol, glitsin) jelatin,fibroinni gidrolizlab olinadi. Xlorsirka kislotaga ammiak ta`sir ettirib olinishi mumkin..
-Aminopropion kislota (-alanin). (+)-alanin hamma oqsillar tarkibiga kiradi. Siangidrin usuli bbilan olinadi.
-Aminoizokapron kislota (leysin). (+)-leysin ko`pchilik oqsillar, ayniqsa gemoglobin tarkibiga kiradi.
