Energiya tejamkor texnologiyalar istiqbollari Zamonaviy energiya tejovchi texnologiyalar Energiya tejamkorligi va ekologiya

Energiya tejamkorligi va ekologiya
Reja:

1. 
   Energiya tejamkor texnologiyalar istiqbollari
   
2. 
   Zamonaviy energiya tejovchi texnologiyalar
   
3. 
   Energiya tejamkorligi va ekologiya
   

Energiya tejamkor texnologiyalar istiqbollari

Mamlakatimizda energiya tejaydigan texnologiyalarni joriy etish va muqobil energetikani rivojlantirish iqtisodiyotni modernizatsiya va diversifikatsiya qilishning ustuvor yo‘nalishlaridan hisoblanadi.
Davlatimiz rahbarining 2015-yil 5-maydagi «2015-2019-yillarda iqtisodiyot tarmoqlari va ijtimoiy sohada energiya sig‘imini qisqartirish, energiya tejaydigan texnologiyalarni joriy etish chora-tadbirlari dasturi to‘g‘risida»gi qarori bu borada muhim ahamiyatga ega bo‘lmoqda.
Poytaxtimizda o‘tkazilgan «Green Forum – 2016» ilmiy-texnik forumi sohada amalga oshirilayotgan ishlar, istiqboldagi vazifalar, milliy va xalqaro tajriba muhokamasiga bag‘ishlandi. O‘zbekiston Savdo-sanoat palatasi tomonidan «O‘zbekenergo» aksiyadorlik jamiyati, Germaniya xalqaro hamkorlik jamiyati (GIZ) va boshqa tashkilotlar hamkorligida tashkil etilgan tadbirda xalqaro tashkilotlar ekspertlari, olimlar va tadbirkorlar ishtirok etdi.
O‘zbekiston Savdo-sanoat palatasi raisi A.Shayxov, O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Energetika va avtomatika instituti laboratoriya mudiri, akademik R.Zohidov, Osiyo taraqqiyot banki eksperti K.Mitsuxashi, Jahon banki bosh mutaxassisi I.Buranov va boshqalar energiya resurslaridan tejab foydalanish, qayta tiklanadigan energiya manbalarini rivojlantirish iqtisodiyotning barqaror o‘sishi hamda aholi farovonligini ta’minlashning muhim omili ekanini ta’kidladi.
Muqobil energiya manbalarini qo‘llagan holda elektr energiyasi ishlab chiqarish, tarqatish va iste’mol qilish sohalarida ilmiy-tadqiqot ishlarini olib borish alohida ahamiyat kasb etadi. Shu maqsadda mamlakatimizda energiya samaradorligi va energiya tejash sohasi bo‘yicha ekspertlar va amaliyotchi mutaxassislar jalb qilinib, ilg‘or xorijiy tajriba keng o‘rganilmoqda.
– O‘zbekistonda energiya samaradorligini ta’minlash, muqobil energiya manbalarini rivojlantirishga katta e’tibor qaratilmoqda, – deydi Osiyo taraqqiyot banki eksperti Keydju Mitsuxashi. – Samarqand viloyatidagi quvvati 100 megavattni tashkil etadigan quyosh fotoelektr stansiyasi loyihasi bu borada amalga oshirilayotgan ishlarning yorqin namunasidir. Elektr energiyasi va gaz hisoblash tizimini avtomatlashtirish yuzasidan O‘zbekistonda to‘plangan tajriba esa tahsinga loyiq.
2020-yilgacha Surxondaryo va Namangan viloyatlarida ham ana shunday quvvatga ega quyosh elektr stansiyalari bunyod etilishi ko‘zda tutilgan.
Tadbirda O‘zbekistonda energiya tejaydigan texnologiyalar, muqobil energiya manbalari joriy etilishini rag‘batlantirish, mazkur yo‘nalishni yanada rivojlantirishdagi imkoniyatlar, elektr energetikasining bugungi holati hamda uni rivojlantirish istiqbollari kabi dolzarb masalalar yuzasidan fikrlashildi.
Energiya tejash texnologiyalari ko‘rgazmasi
“O‘zekspomarkaz”da «UzEnergyExpo-2010» 5-ixtisoslashgan xalqaro ko‘rgazmasi ochildi. U «O‘zbekenergo» davlat aksiyadorlik kompaniyasi, Tabiatni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi, Savdo-sanoat palatasi va Fanlar akademiyasining Energetika va avtomatika instituti tomonidan tashkil etildi. Mazkur dolzarb vazifalarni hal etishga bag‘ishlangan ushbu ko‘rgazmaning ochilishida ta’kidlanganidek, yirik ishlab chiqarish va ilmiy-texnik salohiyatga ega mamlakatimiz energetika sohasi butun iqtisodiyotni rivojlantirishga samarali ta’sir ko‘rsatmoqda. Energetika sohasining asosiy strategik maqsadi mamlakatimiz iqtisodiyoti va aholisini samarali, ishonchli hamda sifatli energiya bilan ta’minlash hisoblanadi va ayni paytda bu muhim vazifaga aylanmoqda. Mazkur jarayon energiyani tejashga doir choralarni ko‘rish, yoqilg‘i-energetika resurslaridan foydalanish samaradorligini oshirish, zamonaviy elektr texnika uskunalari, eng yangi texnologiyalar, axborot-o‘lchash texnikasini amalga joriy qilishni taqazo etadi.
Ko‘rgazma ekspozitsiyasi “Energetika”, “Sof energiya. Energiya tejash” va “Elektr texnika”dan iborat uchta asosiy yo‘nalish bo‘yicha tashkil qilingan. Bu yerda barcha turdagi qayta tiklanadigan energiya manbalari, kichik energetika, energiyani to‘plash va o‘zgartirish tizimlari, atrof-muhit monitoringi tizimlari va energiya bilan uzluksiz va sifatli ta’minlaydigan tizimlar bo‘yicha mamlakatimiz hamda xorijda erishilgan engi yangi texnika yutuqlari, shuningdek, mahalliy yoqilg‘i turlarini qazib olish, qayta ishlash va ulardan energiya olish uskunalari namoyish etilmoqda.
“O‘zbekenergo” davlat aksiyadorlik kompaniyasi mamlakatimiz elektr energiya tizimida yetakchi hisoblanadi. Ayni paytda ishlab chiqarish quvvatlari hamda elektr tarmoqlari rekonstruksiya va modernizatsiya qilinmoqda, tarmoqda kompleks texnika siyosati amalga oshirilayotir. Kompaniya tarkibiga 54 korxona va tashkilot kiradi. Mamlakatimizdagi elektr stansiyalarining belgilangan quvvati 12,4 million kVtni tashkil qiladi. Elektr tarmoqlarining uzunligi 238,5 ming kilometrdan oshadi. Qiymati 3,5 milliard AQSH dollaridan ortiq 38 investitsiya loyihasi ham tarmoqni muvozanatli rivojlantirishga ko‘maklashadi. Ushbu loyihalarning ro‘yobga chiqarilishi esa energiya tizimining barqaror ishlashini, iste’molchilarni elektr energiyasi bilan ishonchli ta’minlash, eksport salohiyatini oshirish imkonini beradi.
Ko‘rgazma pavilyon va stendlarida Avstriya, Germaniya, Xitoy, Rossiya, Ukraina, Belarus kompaniya va firmalarining sohaga oid turli mahsulotlari ham keng namoyish etilmoqda.

Uyni qurish juda qimmat. Va undan keyingi parvarishlash uchun ko'p pul talab qilinadi. Muntazam ta'mirdan tashqari, siz yorug'lik va suv uchun oylik to'lovlarni to'lashingiz kerak. Agar siz pulni tejashni istasangiz, shaxsiy uy uchun mavjud energiya tejovchi texnologiyalar bilan tanishishingiz kerak.

Zamonaviy energiya tejovchi texnologiyalar
Kundalik hayotda energiya tejovchi texnologiyalar nur va issiqlikni tejashga, shuningdek, ushbu resurslardan oqilona foydalanishni nazorat qilish va qo'shimcha manbalarni olishga qaratilgan.
Energiyani tejashning eng oson usuli yorug'lik lampalar o'rniga filaman bilan emas, balki energiyani tejaydigan yorug'likni (floresan va LED ) ishlatishdir. Quyosh batareyalari va shamol tegirmonlari yordamida mustaqil ravishda energiya olish qiyin. Axir, ular nafaqat sotib olinishi kerak, balki to'g'ri ravishda o'rnatilishi kerak, va buning uchun siz ko'pincha katta maydonlarni ajratishingiz kerak.
Uyni isitish uchun energiya tejovchi texnologiyalar orasida elektr isitish qozonlari va quyosh isitish tizimlari juda yaxshi isbotlangan, infraqizil panellar va monolitik kvartsli issiqlik va elektr isitgichlar ham ishlatilishi mumkin.
An'anaviy isitish tizimlari (gaz bo'yicha) shuningdek, o'zlarining qo'llarini energiya tejovchi texnologiyalar bilan, masalan, termostatik klapanlar va havo harorati sezgichlari hisoblash mexanizmi bilan birlashtiradigan holda, iqtisodiy jihatdan mumkin. Birinchi holatda qozon qo'lda, ikkinchidan, avtomatik ravishda qabul qilingan ma'lumotlarga asoslangan holda o'rnatiladi.
Ichki issiqlikni yo'qotishning oldini olish ham mumkin. Buning uchun issiqlik izolyatsiya qiluvchi materiallar ichida yoki tashqarisida devorlarni ajratish kerak  (eng ko'p ishlatiladigan polistirol) va derazalari issiqlik tejaydigan film bilan yopiladi.
Energiyani tejovchi texnologiyalarni o'rnatish juda qimmat, ammo asta-sekin iste'mol qilinadigan elektr energiyasini kamaytirish orqali uni to'laydi.
Energiyani tejovchi texnologiyalarni qo'llash hozir juda muhim, chunki energiya ishlab chiqaruvchi foydali qazilmalar cheklangan va tiklanmagan. Shuning uchun har yili ularning narxi ortib bormoqda. Ularning nafaqat oilaviy byudjetini saqlab qolish, balki sayyoramizning tabiiy resurslarini tejashga ham yordam beradi.