Epidemik parotit

Epidemik parotit

Epidemik parotit

• Tərifi :Epidemik parotit, ağız suyu vəzlərinin iltihabı və bəzən də testislər, beyin zarları, pankreas və digər orqanların tutulması ilə özünü göstərən kəskin, yoluxucu, viral bir infeksion xəstəlıkdir. Xəstəlik bütün dünyada yayılan , əsasən də uşaqlıq çağı infeksiyasıdır.

Törədici :

• Epidemik parotit Törədicisi bir virusdur və damcı infeksiyası şəklində yoluxir. Parotis vəzi iltihabının başlanğıcından 9 gün əvvəl 8 gün sonraya qədər virüs tüpürcəkdən izole ediləbilir, amma gerçək yoluxuculuq dövrü daha qısadır. İnfeksiya tüpürcək ilə və xalı kimi əşyalarla indirekt olaraq keçiriləbilər.

Virusun xüsusiyyətləri

• Paramiksoviride ailesidən paramiksovirus cinsindən

• 200 nm böyüklüyündə qaydasız sferik bir partikul

• Zərfli tək zəncirli bir RNT virusu

• Xarici üzündə hemaglutinin, neyraminidaza və fuzion glukoproteinləri mövcuddur

• +4 C’də birneçə gün, -60C’də illərlə canlı qalır.

• 50-60 C’də 20 dəqiqə və UB ilə infektivliyini itirir.

Parotit

• 5-9 yaşları arasında ən sıxdır.

• Bir ya da iki parotis vəzində şişmə.

• Stensen kanalı ağzında hiperemiya.

• İnfeksiaların %30-40’ı subklinik keçər.

Klinika :

• İnkubasiya dövrü 11-23 gün, çox vaxt 15-19 gün çəkir.

• ümumi zəiflik, kefsizlik, ayaq və bel əzələlərində əzginlik, ağrı, yuxu və iştahın pisləşməsi, az baş ağrısı olur. Stomatit bu dövrün ən əlamətdar təzahürü hesab edilir.

• Tezliklə temperatur yüksək dərəcələrə qalxır. Lakin xəstəliyin subfebril və normal temperaturla gedən formaları da rast gəlir.

• İntoksikasiya əlamətləri ilə yanaşı epidemik parotitdə meningit, meninqoensefalit, periferik sinirlərin nevriti təsadüf edilir.

Parotitin gedişi

Parotitin ağırlaşmaları

Histologiya

Müayinə:

• Virus izolyasiyası

• Seroloji testlər

• Pozitiv IgM antikoru
• IgG antikor titrində görünən artma

Müalicə

• Müalicə simptomatikdir.

• Orxit– dincəlmə və elevasiya

• Pankreatit– maye dəstəyi

• Meningoensefalit– maye dəstəyi

• Antibiotik müalicəsi lazım deyil.

• Xəstələr mütləq sağlamlardan izolyasiya olunub ayrılmalıdırlar

Profilaktika :

• Epidemik parotitə qarşi aktivliyi azaldilmiş diri vaksinlə peyvənd aparılır. Peyvənd alanlarda xəstəlik yüngül gedir, immunitet 30 aya qədər saxlanır. Çox vaxt qızılcaya bənzər məxmərək, qızılca və parotitə qarşı diri vaksinlər birlikdə işlədilir.

• Peyvənd planlı sürətdə 15 aylıq uşaqlar arasında aparılır. Vaksinləşmədən sonra immunitet 4 ildən 7-9 ilə qədər davam edir.

MMR Vaccines