Ergashxodjaeva Sh. Dj., Yusupov M. A., G’oyipnazarov S. B., Sharipov I. B. Marketing asoslari

8.2-jadval
Sotuv tashkilotlarining asosiy turlari 
Turi 
Tavsifi 
Misollar 
Korporatsiya 
Tarmog`i 
Ko`pincha egalik qilinadigan va boshqariladigan 
Ikki yoki undan ortiq fabrika 
do`konlari.Korporativ tarmoqlar savdoning barcha 
turlarida mavjud, lekin ular eng kuchli bo`lgan 
sohalar: department rastalar, chegirma rastalar, 
oziq-ovqat rastalari, dorixonalar va restoranlar. 
Sears (department rasta), 
Target (chegirma 
rastalari), Kroger 
(Savzavotlar rastalari), 
CVS (Dorixonalar) 
Ixtiyoriy 
Tarmog` 
Guruh bo`lib sotib olish va sotuvda qatnashuvchi 
ulgurju savdogarlar homiylik qilgan mustaqil 
savdogarlar guruhi. 
Independent Grocers 
Alliance (IGA), Do-It 
Best (uskuna), Western 
Auto, True Value 
Sotuv 
Kooperativi 
Birgalikda markaziy sotib olish tashkilotini tashkil 
etgan va qo`shilgan reklama ishlarini amalga 
oshiruvchi mustaqil savdogarlar guruhi. 
Associated Grocers 
(sabzavotlar), Ace 
Hardware (uskuna) 
Imtiyozli 
Tashkilot 
Imtiyoz beruvchi (ishlab chiqaruvchi, ulgurji 
sotuvchi yoki xizmat ko`rsatuvchi tashkilot) va 
imtiyoz oluvchi (imtiyoz tizimidagi bir yoki bir 
nechta qimlarga egalik qilish va boshqarishga 
bo`lgan imtiyozni sotib olgan mustaqil biznesmen) 
o`rtasidagi kontrakt asosidagi birlashuv.
McDonald`s, Subway, 
Pizza Hut, Jiffy Lube, 
Meineke Mufflers, 7-
Eleven 
Hozirda AQSH da barcha do`kon savdosining 40% ini filiallar amalga oshiradi. 
Hozirgi kunlarda ko`chada piyoda ketayotib yoki mashina haydab ketayotib 
“McDonald`s”, “Subway”, “Jiffy Lube” yoki “Holiday Inn”larni ko`rmasdan o`tib 
ketishning iloji yo`q. Eng mashhur va muvaffaqqiyatli bo`lgan imtiyoz beruvchilarda 
biri bo`lmish McDonald`s ning 119 ta mamlakatda 33,000 dan ziyod sotuv rastalari bor 
va ularning deyarli 14,000 tasi AQSH da joylashgan. U kuniga 68 million mijozlarga 
hizmat ko`rsatadi va yiliga 85 milliard dollarlik savdo yuritadi. Dunyo bo`yicha 

---

167 
McDonald`s ning restoranlarining 80 % idan ortiqrog`i filiallar tomonidan egalik 
qilinadi va boshqariladi. Subway eng tez o`sib borayotgan imtiyoz beruvchi 
restoranlardan biri bo`lib, 16.2 milliard dollarlik savdoga, 99 ta mamlakatda 36,000 
dan ziyod do`konlarga (ularning 25,000 tasi AQSH da oylashgan) ega.