Ёруђлик ќаљидаги таълимот ва геометрик

Yorug’lik kuchi.

Fazoviy burchak kattaligiga to’g’ri keluvchi yorug’lik oqimiga yorug’lik kuchi deyiladi.
Agar biz yorug’lik oqimini bilan belgilasak u holda ta’rifga asosan ya’ni
(2)
yoki bundan
(3)
Ko’p hollarda yorug’lik kuchi yo’nalishga bog’liq bo’ladi. Yorug’lik kuchi yo’nalishga bog’liq bo’lgan manbalarga anizotrop manbalar deyiladi.
Izotrop manbalar uchun bo’lib uning yorug’lik kuchi
(4)
bo’ladi.

3. 
   Yoritilganlik.
   

Yoritilganlik deb sirt birligiga to’g’ri keluvchi yorug’lik kattaligiga aytiladi. Agar yoritilganlikni bilan belgilasak uning qiymati aytilgan ta’rifga asosan quyidagiga teng bo’ladi.
(5)
bu yerda
(6)
bu yerda -sirtga o’tkazilgan normal va yorug’lik oqimi yo’nalishi o’rtasida burchakdir.

4. 
   Ravshanlik.
   

Yuqorida biz ko’rib o’tdikki berilgan yo’nalishda nuqtaviy yorug’lik manba nurlanishi yorug’lik kuchi bilan xarakterlanar ekan. Agarda yorug’lik manbai nuqtaviy bo’lmasdan ma’lum bir o’lchamga ega bo’lsa, bunday manbalarni xarakterlash uchun ravshanlik degan tushuncha kiritiladi.
Ravshanlik bu yuza birligidan ma’lum yo’nalish bo’yicha fazoviy burchakda nurlantirayotgan yorug’lik oqimidir. Agar ravshanlikni belgilasak u holda yuzaga ega bo’lgan yorug’lik manbai nurlanishini fazoviy burchakdagi yorug’lik oqimi quyidagi teng bo’ladi.
(7)

(7)-tenglikdan ravshanlikni topsak quyidagiga ega bo’lamiz.

(8)
(8)-dan ko’rinadiki ravshanlik yo’nalishiga bog’liq ekan. Lekin shunday manbalar mavjudki, bunday manbalarning ravshanligi yo’nalishga bog’liq emas. Ana shunday manbalarga Lambert qonuniga bo’ysinuvchi manbalar deyiladi.
1 sham- bu to’la nurlantirgichning 1sm² yuzasidan platinaning qotish tempuraturasida (2046,6⁰K) nurlantiruvchi yuzaga o’tkazilgan normal yo’nalishdagi yorug’lik kuchining 1/60 qismiga tengdir.
Xalqaro SI sistemasida yorug’lik kuchi birligi sifatida kandella qabul qilingan.

Kandella – bu to’la nurlangich 1/600000m² yuzasidan shu yuzaga () yo’nalishda P=101325 Pa bosimda va platinani qotish temperaturasiga teng temperaturada nurlantirilayotgan yorug’lik kuchidir.

Qolgan barcha fotometrik kattaliklar hosilaviy kattaliklardir.