Əyrixətli hərəkət,Bucaq surəti,Bucaq təcili

İmplus və qüvvə implusu.

Cismin kütləsi ilə sürəti hasilinə bərabər olan kəmiyyətə impuls deyilir.

Burada {\displaystyle \mathbf {p} }p (vahidi {\displaystyle {\frac {kq\cdot m}{san}}} )impuls, {\displaystyle m}mmm(vahidi {\displaystyle kq}kq) cismin kütləsi və {\displaystyle v}v (vahidi {\displaystyle {\frac {m}{san}}} ) cismin sürətidir.

Impuls vektorial kəmiyyətdir və sürət istiqamətində yönəlir. İmpuls anlayışını elmə R. Dekart (1596–1650) daxil etmişdir. Dekart onu hərəkət miqdarı adlandırmışdı.

Qüvvə {\displaystyle F}F ilə onun {\displaystyle \Delta \mathbf {t} }  təsir müddətinin hasilinə bərabər olan kəmiyyətə qüvvə impulsu deyilir. Cismin impulsunun dəyişməsi qüvvə impulsuna bərabərdir.

{\displaystyle \Delta {\vec {\mathbf {p} }}=m{\vec {v}}-m{\vec {v}}_{0}={\vec {\mathbf {F} }}\Delta \mathbf {t} }

Qüvvə impulsunun tapılmasının bəzi tətbiqlərinə baxaq:

a) Cismin əvvəlki və sonrakı impulsları bir düz xətt üzrə eyni istiqamətdə yönəldikdə;

{\displaystyle \Delta \mathbf {p} =\mathbf {mv_{2}-mv_{1}} }

b) Cismin əvvəlki və sonrakı impulsları bir düz xətt üzrə əks istiqamətdə yönəldikdə;

{\displaystyle \Delta \mathbf {p} =\mathbf {mv_{2}-mv_{1}} }{\displaystyle \Delta \mathbf {p} =\mathbf {mv_{2}+mv_{1}} }

c) Cismin perpendikulyar istiqamətdə səth ilə elastik toqquşarsa, {\displaystyle \Delta \mathbf {p} =\mathbf {2mv} }, plastiki toqquşarsa {\displaystyle \Delta \mathbf {p} =\mathbf {mv} }  olar.

d) Ümumi halda, yəni {\displaystyle \mathbf {p_{1}} }p₁ və {\displaystyle \mathbf {p_{2}} }p₂ müxtəlif istiqamətlərdə olarsa,

{\displaystyle \Delta \mathbf {p} } -nin qiyməti kosinuslar teoreminə görə tapılır:

{\displaystyle \Delta \mathbf {p} ={\sqrt {p_{1}^{2}+p_{2}^{2}-2p_{1}p_{2}\cos \alpha }}}

Burada {\displaystyle \mathbf {\alpha } } {\displaystyle -} {\displaystyle \mathbf {p_{1}} }  vektorları arasındakı bucaqdır deyildir

• 
  təkan, səbəb, stimul;
  
• 
  fiziologiyada qeyri-iradi hərəkət;
  
• 
  mexanikada hərəkət prosesində əldə olunan orta əhəmiyyətə malik qüvvə;
  
• 
  elektronikada elektrik cərəyanının sürətli və qısa müddətli sıçrayışı;
  
• 
  hər hansı bir hərəkəti doğuran daxili səbəb, təkan. Məsələn, yaradıcılıq impulsu. İradə impulsu.
  

Cismə təsir edən qüvvənin təsir müddətinə olan hasilinə qüvvə impulsu deyilir:

Qüvvə impulsunun ölçü vahidi:

Qüvvə impulsu cismin impulsunun dəyişməsinə bərabərdir: k

d üsturundan cismin son impulsunu tapırıq