F. M. Şİrzadov tribotexniKİ avadanliq və vasiTƏLƏR

Şəkil 2.3. Vibrasiyalı diyirlətməklə səthin plastiki emalına 
aid tərtibat: 
1- yiv, 2- məhdudlaşdırıcı yiv, 3- yivli həlqə, 4- 
qapaq seperatoru, 5- işçi kürə, 6- xarici həlqə, 7- mil, 8- əsas, 9- 
irəli-geri hərəkət edən mil, 10- oymaq, 11- yiv, 12- 
istiqamətləndirici içlik, 13- 
yiv, 
14- 
oymaq, 
15- 
istiqamətləndirici içlik, 16- barmaq, 17- yivli ox, 18- 
nizamlayıcı qayka, 19- ekssentrik, 20- oymaq, 21- işgil, 22- 
əsas, 23- elektrik mühərriki (0.4kVt, 10rad/san), 24- dirsək, 25- 
ucluq, 26- kalibrləmə yayı, 27- yivli tıxac, 28- dirsək. 
Şək. 2.3.- də göstərilmiş sxemə əsasən 
konstruksiyanın işini belə təsvir etmək olar. Yay 
vasitəsi ilə sıxıcı mexanizm (25, 26, 27) kürəni (5) 
emal olunan səthə sıxır. Elektrik mühərrikinin fırlanan 
valı isə (23) ekssentrik (19) vasitəsi ilə mili (9) və 
I variant: xarici 
səthin emalı 
II variant: daxili 
sətin emalı 
Alət tutan 
tərtibat 

---

38 
kürəni (5) emal olunan səthə parallel olaraq, irəli-geri 
hərəkət etdirir. Elektrik mühərriki ilə kürə arasında 
yerləşmiş hissələrin vəzifəsi hərəkəti mühərrikdən 
kürəyə dayanıqlı ötürməkdən ibarətdir. Bu üsulla 
daxili silindrik səthlər emal olunur. Əgər detalın daxili 
diametri böyük olarsa, onda dirsək (28) istifadə 
olunur.
Qeyd olunan bir kürəli emal üsulu ilə yanaşı 
həmçinin çoxkürli emal üsilları da mövcuddur (şək. 
2.4.).
Şəkil 2.4. Xarici səthi emal etmək ücün çoxkürəli vibro-
başlıq. 
Hamar səthləri emal etmək üçün vibro-başlıq şək. 
2.5.- də verilmişdir.
Mexanik üsullarla idarə olunan vibrasiyalı 
hərəkətlərdə konstruksiya mürəkkəbdir, yeyilmə 

---

39 
intensiv gedir, səs-küylə işləyir, qüvvənin pilləsiz 
ötürülməsi və titrəyişlərin tezliyinin nizamlanması 
çətinliyi onların tətbiqini məhdudlaşdırır.