65
Cəd. 3.1.- də, şək. 3.10.-
da təqdim olunmuş
müxtəlif emal üsullarının tətbiq məqsədləri haqqında
qısa məlumat verilmişdir.
Cədvəl 3.1. Termiki emal üsulları və üsulun məqsədi.
Emal üsulu
Məqsəd
Diffuziyaya qədər,
1050-1250
0
C
Kristal rüşeymlərinin kompensasiyası (S, C).
Kobud dənəcik alma,
950-1100
0
C
Mexanik emalın yaxşılaşdırılması.
Tabalma,
900-1100
0
C
Xam dəmirdə Fe
3
C qrafitə çevrilir.
Normal közərtmə,
800-920
0
C
Eyni ölçülü, narın dənəcikli
struktur, α-γ-
çevrilməsi.
Yumşaq közərtmə,
620-840
0
C
Yarpaq perlitin dənəli perlitə çevrilməsi, C>0,5%
polada formavermənin yaxşılaşdırılması.
Rekristallizasiya,
500-700
0
C
Soyuq emaldan sonra dənəciklərin narınlaşması və
bərkiməni aradan qaldırma.
Gərginliyi azaltma,
500-650
0
C
Qalıq gərginliklərin ≤4...10N/mm
2
azaldılması, isti
deformasiya, qaynaq və tökmədən sonra
xüsusiyyətlərin yaxşılaşdırılması.
Hidrogendən azad etmə,
≈250
0
C
Qaynaqdan sonra qalıq hidrogenin axması
(effuziyası).
3.2. L
egirləyici elementlərin poladın fiziki-
me
xaniki xüsusiyyətlərinə təsiri
Dəmir-karbon
hal
diaqramının
analizindən
məlumdur ki, şərti olaraq
dəmir-karbon ərintisinin
tərkibində yalnız dəmir və karbonun olduğu qəbul
66
edilmiş və digər elementlərin miqdarının
norma
daxilində olması ilə əlaqədar olaraq, onların
təsirləri
nəzərə alınmamışdır. Poladın tərkibində olabilən və bu
tərkibə qoşulabilən
elementləri nəzərə alaraq, şək.
3.10.- da sxem təklif olunmuşdir.
Dostları ilə paylaş: 
