Fakültə: eea kafedra: Kimya Fənn

Qovub çıxarma üsulu ilə sinkin ekvivalentinin təyini

Bu üsul ilə duru turşulardan hidrogeni çıxara bilən metalların ekvivalentini təyin

etmək olar.

Şəkildə göstərilən cihazı quraşdırın.

B
unun üçün həcmi 200-250 ml olan şüşə kolba götürüb onun ağzını tıxac ilə

qapayaraq ştativə bərkidin. Qazaparan şüşə borunun ucunu ağzınacan su ilə dolu Vulf

şüşəsinin birinci boğazına tıxac vasitəsilə birləşdirək. Vulf şüşəsinin o biri boğazına

qazaparan boru olan tıxac ilə qapayıb onun ucunu içərisində 50 ml su olan qaba salın.

Sonra həmin rezin borunu Hofman sıxıcısı ilə sıxıb bağlayın.

Qurğunun hermetikliyini yoxlamaq məqsədilə reaksiya kolbasının tıxacını çıxarın və

qaz borusu üzərindəki sıxıcını açaraq kolbanın ağız hissəsindən üfürün. Stəkana su

axmağa başladıqda kolbanın ağzını tıxacla bağlayın. Qurğu hermetik olduqda su azca

axıb dayanmalıdır.Qurğu havanı buraxırsa, tıxacları və rezin boru birləşmələrini

yoxlamaq lazımdır. Qaz aparan boruya taxılmış sıxıcını bağlayaraq stəkandakı suyu tam

boşaltmalı. Cihazı quraşdırdıqdan sonra kimyəvi-texniki tərəzidə 0,2-0,5 q sink çəkib, kolbaya

atın və üzərinə 15 ml 1:1 nisbətində durulaşdırılmış ( 15-20%) HCl əlavə edin. Kolbanın

ağzını dərhal tıxacla bağlayaraq sıxıcını açın.

Sink ilə xlorid turşusu arasında gedən reaksiya nəticəsində ayrılan hidrogen qazı

qazaparan boru ilə ikiboğazlı Vulf şüşəsinə daxil olaraq suyun sıxışdırılaraq stəkana

axmasına səbəb olur. Reaksiya qurtardıqdan sonra, ikiboğazlı şüşədən stəkana axan

suyun həcmini təyin edin. Bu həcm reaksiya nəticəsində alınan hidrogenin həmin

şəraitdə həcmini göstərir. Otaqda havanın təzyiq və temperaturunu ölçərək, metalın

e
kvivalentini hesablayın.