Falsafa atamasining lug‘aviy ma’nosi nimani bildiradi?



Yüklə 496,45 Kb.
səhifə13/13
tarix07.01.2024
ölçüsü496,45 Kb.
#203523
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Falsafa.test 2023


partiyalar}
Monogamiya nima?
{Bir er va bir xotin asosidagi oila;
Ibtidoiy davrdagi guruhlar orasidagi jinsiy munosabatlar;
Nikoh va axloq asosida turmush qurish;
Bir er va bir xotin asosidagi ibtidoiy oila}

{San’atning tarixiy turlaruni ko’rsating?


xususiy,doimiy,zamonaviy;
ijodiy,badiiy, original;
original,ijtimoiy,tarixiy ;
arxaik , an’anaviy, zamonaviy}

San’atning vazifalarini ko’rsating ?


originallik, jodiylik, xaqqoniylik, xalqchillik ;
Insoniylashtirish ,Tarbiyaviylik, Ijtimoiy aloqachilik ,huzurbaxshlik;
Majoziylik,demokratik,ijtimoiylik,tarixiylik,milliylik va umumbashariylik;
Bilimli, ma’rifatli qilish, Insoniylashtirish ,Tarbiyaviylik, Forig’lantirish}

San’atning asosiy tamoyillarini ko’rsating ?


insoniylik,milliylik, xalqchillik ;
originallik, ijodiylik, xaqqoniylik, xalqchillik ;
Demokratik, originallik, insoniylik,milliylik, ;
Majoziylik,demokratik,ijtimoiylik,tarixiylik,milliy va umumbashariylik}

San’atning asosiy xususiyatlarini ko’rsating ?


insoniylik, milliylik, xalqchillik;
originallik, ijodiylik, xaqqoniylik, xalqchillik, insoniylik,milliylik;
Demokratik, originallik ;
Majoziylik,demokratik,ijtimoiylik,tarixiylik,milliy va umumbashariylik}

Notiqlik san’ati qadimda qanday nom bilan yuritilgan?


{voizlik ;
naqqoshlik;
xattotlik;
to’g’ri javob yo’q}

«SharqRafaeli» nominiolganmashxurmusavvirkim?


Qosim Ali;
Sultonali Mashxadiy;
Miron Nakkosh;
Kamolidin Bexzod}

Islom estetikasida quyidagilardan qaysi biri xudo qudratining ramzi hisoblanadi ?


gumbaz;
minora;
peshtoq yozuvlari;
masjid }

Estetika texnikasi nima deb yuritiladi..?


did;
dizayn;
go’zallik;
Farosat}

Estetiktarbiyabu


shaxsestetikehtiyojlarinishakllantirishdemakdir;
insonparvarmohiyatiga, estetikorzumoskeladiganvoqelikniidroketish;
estetikjihatdanrivojlanganvaijodiyfaolbo’lganinsonshaxsinishaklantirish;
inson ongiga, tuyg’ulariga, e’tiqodiga tasavvuriga ta’sir ko’rsatishdir}

Estetika (nafosatshunoslik) so’zining lug’aviy ma’nosini ayting?


donolikka muxabbat ;
aql, idrok, go’zallik;
go’zal axloq;
sezish, go’zallikni xis etish qobiliyati}

«Estetika» atamasini birinchi bo’lib ilmiy muomalaga kiritgan faylasuf:


{Baumgarten;
Hegel;
Arastu;
Aflotun }

Estetik ideal nima?


{go’zallik haqidagi tasavvur yoki orzu;
go’zallik xaqidagi tushuncha ;
go’zallik xaqidagi jarayon;
go’zallik xaqidagi baxo}

Qadimgi Hindistonda estetik ta’limotlarning shakllanishining ma’naviy asoslari quyidagilar:


Bxagavadgita;
Jaynizm, Manu qonunlari;
Vedalar, Ramayana, Maxobxorata;
Rigveda}

Islom estetikasida xudo go’zalligining ramzi nima?


{gumbaz ;
minora;
peshtoq yozuvlari ;
masjid }

K.Behzod musavvirlikning qaysi janrida ijod etgan ?


grafika;
rang tasvir;
miniatyura;
Natyurmort}

Borliqni asosi, bilish muammolari, insonning vazifasi va olamdagi o’rnini qaysi fan o’rganadi ?


{falsafa ;
ontologiya ;
gnoseologiya ;
etika }

Falsafa fanining dunyoqarash funksiyalari nimalardan iborat


falsafa o’z davri madaniyatining refleksiyasini amalga oshiradi ;
falsafa mavjud tuzumning kamchiliklariga qarshi kurashish uchun kishilar faoliyatini yo’naltiradi ;
falsafa kishilar xarakterini yaxshilashga ko’maklashadi ;
falsafa insonga o’zini o’zi va olamdagi o’rnini tushunishga yordamlashadi}
Dunyoqarash bu –
kishilarda mavjud bilimlar yig’indisi ;
insonni olamga va o’ziga nisbatan munosabatini yig’indisi ;
ob’ektiv mavjud bo’lgan ijtimoiy munosabatlarning in’ikosidir ;
shaxsning nuqtai nazarlari yig’indisi }

Ontologiya bu –


jarayonlarning umumiy mohiyatga ega ekanligi haqidagi ta’limot ;
fanning mohiyati va tabiati haqidagi ta’limot ;
borliq va uning fundamental prinsiplari haqidagi ta’limot ;
to’g’ri fikrlash shakllari haqidagi ta’limot }

Gnoseologiya bu –


fanning rivojlanishi va funksiyalari haqidagi ta’limot :
bilishning tabiati va mohiyati haqidagi ta’limot ;
tafakkurning mantiqiy shakllari va qonunlari haqidagi ta’limot ;
olamning mohiyati va tuzilishi haqidagi ta’limot }

Antropologiya bu –


rivojlanish va o’zaro aloqadorlik haqidagi ta’limot ;
inson haqidagi ta’limot ;
tabiiy sharoitda hayvonlarning hatti harakati haqidagi ta’limot ;
jamiyat haqidagi falsafiy ta’limot }

Aksiologiya bu –


{qadriyatlar haqidagi ta’limot ;
rivojlanish haqidagi ta’limot ;
adolat nazariyasi ;
bir guruh odamlarning boshqalaridan ustunligi haqidagi nazariya }

Etika bu –


rivojlanish haqidagi ta’limot ;
borliq haqidagi ta’limot ;
bir guruh odamlarning boshqalaridan ahloqiy ustunligi haqidagi ta’limot ;
ahloq va ahloqiy qadriyatlar haqidagi ta’limot }

Falsafaning bilish muammolarini o’rganuvchi bo’limi.


estetika;
etika ;
ontologiya ;
gnoseologiya }

Quyidagi fikrda qaysi dunyoqarash tipi haqida so’z ketadi: “O’zida reallik va fantaziyani, tabiiylik va g’ayritabiiylikni, bilim va e’tiqodni, fikr va hissiyotni omuxtalashtirgan dunyoni yaxlit tushunishdir shaklidir”


{mifologiya ;
falsafa ;
din ;
fan }

Agnostitsizm bu –


{bilish nazariyasidagi olamni monand anglash mumkinligini inkor etuvchi yo’nalish ;
inson tajribasiga ishonchsizlik ;
olamdagi barcha jarayonlarni o’zaro alaqodorlik va rivojlanishda ko’ruvchi nuqtai nazar ;
olamni bilishni ratsional yo’llarini inkor etish }
Olamni bilish imkoniyatini inkor etuvchi ta’limot
materializm ;
agnostitsizm ;
dogmatika ;
pozitivizm}

Falsafa fanining yo’nalishlaridan biri bo’lgan ONTOLOGIYA nimani o’rganadi


olam, inson va jamiyatning obektiv-universal mohiyati to’g’risida ;
borlik to’g’risidagi falsafiy bilim ;
insonning olamga bulgan munosabati xakidagi falsafiy bilim ;
barcha javoblar to’g’ri }

Falsafa fanining yo’nalishlaridan biri bulgan Gnoseologiya nimani urganadi


bilish falsafasi
olamni anglash;
bilish nazariyasi ;
bilishning shakli, usullari va imkoniyatlari;
barcha javoblar to’g’ri }

Falsafa fanining yo’nalishlaridan biri bo’lgan Mantiq nimani o’rganadi ?


tafakkur shakllarini o’rganuvchi talimot ;
tafakkur vositalarini o’rganuvchi talimot ;
o’zgaruvchan faoliyat usullarini o’rganuvchi talimot ;
tafakkur shakllari va vositalarini o’rganuvchi ta’limot }

Falsafa fanining yo’nalishlaridan biri bo’lgan Estetika nimani o’rganadi ?


axloq falsafasi ;
nafosat falsafasi ;
jamiyat va inson hayotida go’zallikning o’rni ;
V va S javob to’g’ri }

Milet maktabining asoschisi qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan ?


{Fales ;
Anaksemandr ;
Suqrot
to’g’ri javob yo’q }

Dunyoqarashning tarixiy shakllari qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan ?


{mifologik, diniy, ilmiy
falsafiy, mifologik, dualistik, monistik ;
diniy, dualistik, mifologik ;
diniy, mifologik, idealistik }

Falsafa fanining asosiy yo’nalishlaridan hisoblangan Teologiya nimani o’rganadi?


mohiyatni diniy etiqod tushunchalari bilan bog’lovchi tizim ;
umrning mazmuninin ilohiyot bilan bog’lovchi yo’nalish ;
olam va odamning munosabatini din bilan bog’lovchi tizim ;
barcha javoblar to’g’ri }

O’rta asr falsafasiga oid “Bilim bu kuchdir” iborasi qaysi mutafakkirga tegishli


Pifagor;
Geraklit ;
Bekon ;
Dekart }

Sharq mutafakkirlaridan qaysi biriga “Ikkinchi ustoz” unvoniga muyassar bo’lgan ?


Yassaviy ;
Forobiy ;
Moturidiy;
Najmiddin Kubro }

Sxolastika so’zining manosi qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan ?


o’qish joyi ;
maktab ;
ota ;
A va B javoblar to’g’ri }

Quyidagi fikrlardan qaysi biri Geraklitga tegishli:


o’zligingni angla ;
dunyoning asosi olov ;
bir ariqqa ikki marta tushish mumkin emas ;
dunyoning asosi harakatsizlikda }

Quyidagi fikrlardan qaysi biri Falesga tegishli:


Pdunyoning asosi harakatsizlikda ;
dunyoning asosi olov ;
hamma narsaning asosi va boshlanishi suvdan ;
to’g’ri javob yo’q }

Atomistik nazariyaning asoschisi qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan ?


Geraklit ;
Demokrit ;
Platon ;
Diogen }

Mantiqni bilishning asosi - deb qaragan faylasuf:


Platon ;
Aristotel ;
Demokrit ;
Pifagor }

Platonni shogirdi, faylasuf :


Epikur ;
Zenon ;
Parmenid ;
Aristotel }

Platonni shogirdi, faylasuf, «Metafizika», «Siyosat» asarlarining muallifi . . .


Parmenid ;
Zenon ;
Aristotel ;
Epikur }

Falsafa fanining asosiy vazifasi . . .


dunyoqarashni shakllantirishdan iborat ;
ongni rivojlantirish ;
inson ongida soglom aqlga mos dunyoqarashni shakllantirish ;
falsafani o’rganishdan iborat }
Qadimgi Yunonistonda “Filosofiya” atamasini dastlab kim ishlatgan ?
Aflotun ;
Pifagor;
Rikkert ;
Demokrit }

“Men hech narsani bilmasligimni bilaman” iborasi qaysi faylasufga tegishli


{Suqrot ;
Diogen ;
Demokrit ;
Beruniy }

Falsafiy qarash deganda nimani tushunasiz ?


dunyoning mohiyati ;
olamning asosida nima yotadi,
substansiya ;
mafkura}

Monizm . . .


{olamning asosini yagona asos tashkil qiladi ;
mohiyat ;
olamning asosida faqat g’oya yotadi ;
olamning asosida 2 ta asosga ega }

Dualizm . . .


olamning asosi yakka asosga ega ;
olamning asosi 2 ta asosga ega ;
3 ta asosga ega ;
g’oyadan iborat }

Falsafada dunyoni anglash, uning umumiy qonuniyatlarini bilish muhim ahamiyat kasb etadi. Bu masalalar bilan falsafaning qaysi sohasi shug’ullanadi


{gnoseologiya ;
aksiologiya ;
metodologiya;
logika };

Dunyoni bilish mumkin deb hisoblovchi faylasuflar . . .


{Gnostiklar ;
Agnostiklar ;
Gnoseologiya ;
metodologiya }

Plyuralizm deganda inimani tushunasiz


mohiyat ;
olamning asosi ;
olamning asosida ko’p narsa va ideyalar yotadi deb qarovchi talimot ;
olamning asosida faqatgina materiya va g’oya yotadi deb qarovchi talimot}

Materializm . . .


olamning asosida faqatgina g’oyalar yotadi ;
olamning asosida g’oya va materiya yotadi ;
olamning asosida materiya, moddiylikni ustivor deb biladigan talimot ;
A va B javob to’g’ri }

Idealizm . . .


olamning asosida g’oya va materiya yotadi ;
olamning asosida materiya, moddiylikni ustivor deb biladigan talimot ;
olamning asosida ruh yoki g’oyalar yotadi;
to’g’ri javob yo’q }

Falsafa fanining asosiy bahs mavzusi qaysi qatorda to’g’ri ko’rsatilgan


olam va odam;
inson hayoti va o’zaro munosabatlar ;
tabiat va jamiyat taraqqiyoti qonuniyatlari ;
barcha javob to’g’ri }
«Falsafa atamasining lug‘aviy ma’nosi nimani bildiradi?
donolik degan ma’noni bildiradi;
dunyoqarash degan ma’noni bildiradi;
yunoncha so‘zdan olingan bo‘lib «filio» - sevaman, «sofiya» - donishmandlik degan ma’nolarni bildirib, donishmandlikni sevish degan ma’noni anglatadi;
bilimdonlik ma’nosini bildiradi}

Qaysijavobdadunyoqarashgato‘g‘rita’rifberilgan?


insonningdunyogamunosabatidunyoqarashdeyiladi;
dunyoqarash insonning zaruriy ravishda dunyoni anglash, tushunishi, bilishi natijasida yuzaga keladigan qarashlar sistemasidir;
muammolarning echimini izlash dunyoqarash deyiladi;
voqea va hodisalarga baho berish dunyoqarash deyiladi}

«Faylasuf» atamasinibirinchibo‘libishlatganmutafakkirnitoping.


Geraklit;
Platon;
Pifagor;
Aristotel}

Jamiyathayotiningasosiysohalariqaysijavobdato‘g‘riko‘rsatilgan?


siyosiy, mafkuraviy, huquqiy;
iqtisodiy,ijtimoiy, siyosiy, ma’naviy;
diniy, ilmiy, axloqiy;
mafkuraviy, madaniy, tarbiyaviy}

Falsafa qanday funksiyalarni bajaradi?


moddiyne’matlaryaratishfunksiyasi, mahsulotlarnitaqsimlashfunksiyasi;
ijtimoiyfunksiyalar, iqtisodiyfunksiyalar;
dunyoqarashga oid funksiyalar, metodologik funksiyalar;
metafizik funksiyalar, dialektik funksiyalar}

Dunyoqarashningtarixiytiplariqaysijavobdato‘g‘riko‘rsatilgan?


falsafiy, dialektik, metafizik;
mifologik, diniy, falsafiy;
diniy, metafizik, mifologik;
mifologik, dialektik, diniy}

Ilkfalsafiyfikrlarqaysimamlakatdavujudgakelgan?


{Hindiston, Xitoy, YUnoniston;
Angliya, Fransiya, Germaniya;
AQSH, Kanada, Meksika;
Iroq, Afg‘oniston, Pokiston}

Dastlabkifalsafiymaktablarqaysidavlatdashakllangan?


Yunon;
Eron va Turon;
Hindiston;
Xitoy}

Olamningasositurliunsurlardaniborat, debhisoblagandastlabkifalsafiymaktabnianiqlang.


daosizm;
jaynizm;
chorvaka;
Yoga}

QadimgiYUnonfalsafasiHindvaXitoyfalsafasidanqaysixususiyatlaribilanfarqqiladi?


{kosmotsentrik;
diniy;
geliotsentrik;
gumanistik}

Jamiyatvadavlatmuammolarihaqidafikryuritgano‘rtaasrlarSHarqmutafakkirinianiqlang.


Beruniy;
Farg‘oniy;
Forobiy;
Ibn Sino}

Islomgachabo‘lgandavrdaMarkaziyOsiyodagifalsafiyqa-rashlarnianglabolishdaquyidagiasarlardanqaysilarimuhimrolo‘ynaydi?


«SHohnoma»;
«Qobusnoma»;
«Avesto»;
«Qutadg‘u bilik»}

«Fozilodamlarshahri», «Qonunlarhaqidakitob» asarlariningmuallifikim?


Bahouddin Naqshband;
Jaloliddin Rumiy;
Abu Ali Ibn Sino;
Abu Nasr Forobiy}

Quyidagita’limotlarningqaysibiriborliqmuammolarinio‘rganadi?


gnoseologiya;
aksiologiya;
ontologiya;
metodologiya}

Qaysijavobdaborliqkategoriyasigato‘liqta’rifberilgan?


borliqabadiy, uhamishamavjud, unitashkiletgannarsalaro‘tkinchidir;
borliq - olamning integral xarakteristikasini ifodalovchi kategoriya bo‘lib, narsa va jarayonlarning mavjud bo‘lgani tu-fayli yaxlit ekanini, ular orasida umumiy aloqadorlik borli-gini ko‘rsatadi;
borliq - ob’ektiv va sub’ektiv reallikdir;
borliq narsa va jarayonlarni mavjudligini ifodalaydi}

Qaysijavobdaborliqningmavjudlikusullarito‘g‘riko‘rsatilgan?


materiya va tabiat;
materiya va ruh;
ruh va inson;
ma’naviyat va ruh}

Borliqningasosinihammoddiylik, hamma’naviyliktashkilqiladi, deganmulohazaqaysita’limotgaasoslangan?


monizm;
dualizm;
plyuralizm;
idealizm}

Quyidagimisollardanqaysiqatordagisifaqatruholamigamansub?


makon, zamon, harakat;
shahar, qishloq, aholi punkti;
o‘simliklar olami, hayvonot olami, galaktika;
g‘oya, nazariya, gipoteza}

Organik hayotda harakatning qaysi shakli uchraydi?


fizik shaklida;
ximik shaklida;
biologik shaklida;
ijtimoiy shaklida}

Issiqlik, yorug‘lik, elektromagnitizm harakatning qaysi shakliga mansub?


mexanik;
ximik;
ijtimoiy;
fizik}

Qaysiqatorda «birinchitabiat» narsalarito‘g‘riko‘rsatilgan?


g‘oya, nazariya, gipoteza;
o‘simliklar olami, hayvonot olami, okeanlar;
shahar, qishloq, aholi punkti;
makon, zamon, harakat}

«Ikkinchitabiat» elementlarito‘g‘rikeltirilganjavobnianiqlang.


{shahar, qishloq, aholi punkti;
o‘simliklar olami, okeanlar;
g‘oya, nazariya, gipoteza;
makon, zamon, harakat}

Jamiyattaraqqiyotiniharakatgakeltiruvchikuchlarqaysijavobdato‘g‘riko‘rsatilgan?


ishlab chiqaruvchi kuchlar, mehnat vositalari;
odamlarning ehtiyojlari, maqsadlari, manfaatlari;
tarixiy shaxslarning faoliyati va yaratgan g‘oyalari;
mehnat}

QaysijavobdaYAngizamondagitabiatgabo‘lganmunosabatto‘g‘riifodalangan.


tabiat-Xudotomonidanyaratilganmo‘‘jizabo‘lib, insonvainsoniyatgaqarama-qarshituruvchijonsizob’ekt;
tabiat - inson faoliyati natijasida o‘zgaruvchan ob’ekt;
tabiat bu insonning estetik zavq oladigan, go‘zallik va quvonch manbai;
tabiat - bu harakatdagi, o‘zgaruvchan ob’ekt bo‘lib, inson ham uning bir qismidir}

Ekologik muammoning mohiyatini ifodalab bering.


fan va texnika taraqqiyoti;
tabiatdagi muvozanatning buzilishi;
ijtimoiy taraqqiyot jarayonidagi o‘zgarishlar;
ishlab chiqarish jarayonidagi o‘zgarishlar}

Qaysijavobdajamiyatgato‘g‘rita’rifberilgan?


tarixiytaraqqiyotningmuayyanbosqichidagikishilaryig‘in-disi;
insonlar orasidagi aloqalarni boshqarib turuvchi ijtimoiy mexanizm;
kishilar faoliyatida namoyon bo‘ladigan barcha ijtimoiy munosabatlar majmui;
iqtisodiy, madaniy, hududiy va til umumiyligiga ega bo‘lgan kishilar birligi}

Jamiyathayotiningasosiysohalariqaysijavobdato‘g‘riko‘rsatilgan?


siyosiy, mafkuraviy, huquqiy;
iqtisodiy,ijtimoiy, siyosiy, ma’naviy;
diniy, ilmiy, axloqiy;
mafkuraviy, madaniy, tarbiyaviy}

Qaysifaylasufjamiyattaraqqiyotibosqichlariniijtimoiy-iqtisodiyformatsiyalarshaklidatalqinqilgan?


O. Kont;
G. Gegel;
K. Marks;
E. Toffler}

Ijtimoiytaraqqiyotbosqichlarinio‘rganishdao‘zigaxoso‘ringaegabo‘lgan «Uchinchito‘lqin» nazariyasiningmuallifikim?


{E. Toffler;
K. Marks;
M. Veber;
U. Rostou}

O‘zbekmodeliningboshqaislohotmodellaridanfarqqiladiganxususiyatiqaysijavobdato‘g‘riko‘rsatilgan?


o‘zbek modeli - iqtisodiyotning siyosatdan ustunligi asosida bo-zor iqtisodiyotiga bosqichma-bosqich o‘tish va ma’naviy hayotning barcha sohalarini tadrijiy ravishda isloh etishni nazarda tu-tadi;
o‘zbek modeli insonparvar demokratik jamiyat qurishga qara-tilganligi bilan boshqa modellardan farq qiladi;
o‘zbek modeli faqat iqtisodiy rivojlanish emas, balki keng ma’nodagi milliy tiklanish va ijtimoiy taraqqiyot modeli bo‘lib, jamiyatni inqilobiy tarzda emas, balki evolyusion - tadrijiy ravishda isloh etishga qaratilgandir;
ushbu model inson qadr-qimmatini barcha narsadan ustun qo‘yuv-chi haqiqiy insonparvar huquqiy demokratik jamiyat barpo etishga qaratilganligi bilan ajralib turadi}

Jamiyattaraqqiyotiniharakatgakeltiruvchikuchlarqaysijavobdato‘g‘riko‘rsatilgan?


ishlab chiqaruvchi kuchlar, mehnat vositalari;
odamlarning ehtiyojlari, maqsadlari, manfaatlari;
tarixiy shaxslarning faoliyati va yaratgan g‘oyalari;
mehnat}

Qaysijavobdaolamnio‘rganishuslublarito‘g‘rikeltirilgan?


{metafizika, dialektika, sinergetika, fenomenologiya, verifikatsiya va boshqalar;
analiz, sintez, taqqoslash, mavhumlashtirish, umumlashtirish;
butun va bo‘lak, sistema va element, xususiylik va umumiylik, hodisa va mohiyat, shakl va mazmun;
sabab va oqibat, tasodif va zaruriyat, imkoniyat va voqelik}

Borliqdagi tarkibiy bog‘lanishlarni ifodalovchi kategoriyalar juftligini aniqlang.


analiz, sintez, taqqoslash, mavhumlashtirish, umumlashtirish;
butun va bo‘lak, sistema va element, xususiylik va umumiylik, hodisa va mohiyat, shakl va mazmun;
sabab va oqibat, tasodif va zaruriyat, imkoniyat va voqelik;
metafizika, dialektika, sinergetika, fenomenologiya, verifi-katsiya va boshqalar}

Diniyongta’rifiqaysijavobdato‘liqberilgan?


{diniyong - voqeliknitabiiyvagayritabiiydunyogabo‘libaksettiruvchiijtimoiyongshakli;
diniy ong – voqelikni aql-idrok pozitsiyasidan aks ettiruvchi ijtimoiy ong shaklidir;
diniy ong – voqelikni afsonalar asosida talqin qiluvchi ij-timoiy ong shaklidir;
diniy ong – voqelikni fizik qonunlar asosida talqin qiluvchi ijtimoiy ong shaklidir}

«Taraqqiyot» tushunchasigaberilganto‘g‘rita’rifnianiqlang.


murakkabsistemalarninguzoqmuddatdavomidagibarqarorligijarayoni;
murakkabsistemalarninguzoqmuddatdavomidagiizchilvasifatiyo‘zgarishijarayoni;
murakkab sistemalarning uzoq muddat davomidagi beqarorligi jarayoni;
narsadagi ma’lum xossalar o‘rniga boshqalarining yuzaga kela borishi jarayoni}

Estetik ongga ta’rif bering.


estetikong - voqeliknifizikqonunlarasosidatalqinqi-luvchiijtimoiyongshaklidir;
estetik ong – voqelikni badiiy obrazlarda aks ettiruvchi ijtimoiy ong shaklidir;
estetik ong - voqelikni aql-idrok pozitsiyasidan aks ettiruvchi ijtimoiy ong shaklidir;
estetik ong - voqelikni tabiiy va gayritabiiy dunyoga bo‘lib aks ettiruvchi ijtimoiy ong shakli}

Sababiyat prinsipining mohiyatini ifodalab bering.


narsalarturliqismlardantarkibtopganitufayliemas, ushbuqismlaro‘rtasidaaloqadorlikmavjudligitufayliyaxlitdir;
oqibatnikeltiribchiqarganbarchaholatlaryig‘indisiginasababiyasosbo‘lishimumkin;
har qanday sistema ma’lum shart-sharoitlar va sabablar ta’si-rida shakllana boradi;
har qanday narsa elementlar va ular orasidagi aloqalardan tarkib topadi}

«Falsafa atamasining lug‘aviy ma’nosi nimani bildiradi?


donolik degan ma’noni bildiradi;
dunyoqarash degan ma’noni bildiradi;
yunoncha so‘zdan olingan bo‘lib «filio» - sevaman, «sofiya» - donishmandlik degan ma’nolarni bildirib, donishmandlikni sevish degan ma’noni anglatadi;
bilimdonlik ma’nosini bildiradi}

Antropologiya qanday fan?


jamiyat xaqidagi fan;
qadriyatlar, ularning jamiyatdagi o‘rni xaqidagi fan;
inson mohiyati, uning tabiat va jamiyatdagi o‘rnini, o‘ziga xos xususiyatlarini o‘rganuvchi fan;
axloq va xulq normalari haqidagi fan}

Antroposotsiogenez jarayoni deganda nimani tushunasiz?


insonningmehnatqurollariyaratishgakirishishjarayoni;
insonning kelib chiqishi jarayoni;
insonning ijtimoiy mavjudotga aylanishi jarayoni;
inson va jamiyatning uyg‘unlikda shakllanish jarayoni}

«Inson, engavvaloo‘zingniangla!» deganhikmatliso‘zqaysifaylasuftomonidanaytilgan?


{Suqrot;
Aflotun;
Arastu;
Forobiy}

«Inson - siyosiymaxluq» deganfikrqaysifaylasufqalamigamansub?


Demokrit;
Arastu;
Aflotun;
Epikur}

Gerontologiya qanday fan?


aholisalomatliginitiklashyo‘llarihaqidagifan;
aholi o‘rtasidagi turar joy va ishsizlik muammolarini bar-taraf etishga urinuvchi fan;
inson organizmining tuzilishi va umrini uzaytirish masalalari bilan shug‘ullanuvchi fan;
qadriyatlar, ularning turlari, jamiyatdagi o‘rni haqidagi fan}

Tasavvuffalsafasinamoyondalariningfikricha, insonma’naviy - ruhiybarkamolbo‘lishiuchunnechabosqichnibosibo‘tishidarkor?


5 ta
4 ta;
6 ta;
10 ta}

Ong in’ikosning qanday shakli?


ong - in’ikosning informatsion shakli;
ong - in’ikosning passiv shakli;
ong - in’ikosning oliy shakli;
ong - in’ikosning psixik shakli}

Instinktlar qanday hosil bo‘ladi?


shartli reflekslar tufayli;
shartsiz reflekslar tufayli;
nerv sistemasiga ega bo‘lgan tirik organizmlarning evolyusiyasi natijasida;
reflekslarsiz hosil bo‘ladi}

Ong bilan bog‘liq hodisalarga nimalar kiradi?


ijod va talant;
obraz va belgi;
in’ikos va informatsiya;
javoblarning barchasi to‘g‘ri}

Ongtarkibiningasosiykomponentlariqaysiqatordato‘g‘rikeltirilgan?


yadro, atom, molekula;
makon, zamon, harakat;
his-tuyg‘ular, tafakkur, kechinmalar, qadriyatlar;
in’ikos, informatsion in’ikos, ruhiy in’ikos}

Quyidagilarning qaysi biri ongsizlikka kiradi?


sezgi, idrok, tasavvur;
tushuncha, mulohaza, xulosa;
hayajonlar, gallyusinatsiya, intuitsiya;
tush, gipnostik holatlar, avtomatizmlar}

Ong qaysi materiya shaklining xususiyati sanaladi?


narsalar olami;
o‘simliklar olami;
hayvonot olami;
inson}

Qaysijavobdaaxloqiyonggato‘g‘rita’rifberilgan?


{axloqiyong - kishilarningjamiyatdagixulq-atvori, yashashnormalari, prinsiplari, qoidalariyig‘indisiningin’ikosiniifodalovchiijtimoiyongshakli;
axloqiy ong - jamiyat a’zolarining yurish-turishlarining in’-ikosini ifodalovchi ijtimoiy ong shakli;
axloqiy ong - jamiyatdagi turli munosabatlarni tartibga solib turuvchi vosita;
axloqiy ong - inson madaniyatini tartibga soluvchi vosita}

Huquqiy ong nima?


huquqiyong - davlattomonidantartibgasolinganqoidalarmajmuiniifodalovchiijtimoiyongshakli;
huquqiy ong - jamiyat a’zolarining hatti-harakatlarini tar-tibga solib turuvchi vosita;
huquqiy ong - davlat tomonidan belgilanadigan va ta’minlana-digan majburiy qoidalar in’ikosini ifodalovchi ijtimoiy ong shakli;
huquqiy ong – jamiyatda mavjud bo‘lgan axloqIy normalar va prinsiplar yig‘indisi}

Qaysijavobda «ijtimoiyong» tushunchasigato‘g‘rita’rifberilgan?


ijtimoiy ong - individual ongning yig‘indisi;
ijtimoiy ong - tabiiy va ijtimoiy voqelikning in’ikosi, ja miyatning muayyan davrga tegishli bo‘lgan his-tuyg‘ulari, kayfiyat-lari, qarashlari, goyalari yig‘indisi;
ijtimoiy ong - jamiyatdagi turli-tuman qarashlar majmuasi;
ijtimoiy ong - bu mafkura}

Ijtimoiyongdarajalariqaysijavobdato‘g‘riko‘rsatilgan?


axloqiy ong va nazariy ong;
siyosiy ong va mafkura;
kundalik ong va nazariy ong;
kundalik ong va huquqiy ong}

Bilishjarayoniningmuammolarifalsafaningqaysiqismidao‘rganiladi?


ontologiya;
estetika;
gnoseologiya;
etika}

«Insonningtabiat, jamiyatvao‘zito‘g‘risidabilimlarhosilqilishgaqaratilganaqliy, ma’naviyfaoliyatturi» debberilganta’rifqaysifalsafiykategoriyagataalluqli?


borliq;
bilish;
materiya;
ong}

Bilishningasosiybosqichlariqaysiqatordato‘g‘rikeltirilgan?


moddiy va ma’naviy;
moddiy va hissiy;
ma’naviy va aqliy;
hissiy va aqliy}

Hissiybilishningshakllariqaysiqatordato‘g‘rikeltirilgan?


{sezgi, idrok, tasavvur;
tushuncha, tasavvur, hukm;
sezgi, idrok, xulosa;
tushuncha, sezgi, tasavvur}

Aqliybilishningshakllariqaysiqatordato‘g‘rikeltirilgan?


sezgi, hukm, xulosa;
tushuncha, idrok, tasavvur;
tushuncha, hukm, sezgi;
tushuncha, hukm, xulosa}

Qaysifalsafiyta’limotningvakillariaqliybilishninghissiybilishganisbatanustunligigaalohidaurg‘uberadilar?


materializm;
sensualizm;
ratsionalizm;
agnostitsizm}

Inson bilimlarining voqelikka muvofiq kelishi – bu…


g‘oya;
haqiqat;
xato;
yolg‘on}

Inson bilimlari haqqoniyligining asosiy mezoni nima?


{amaliyot;
makon;
zamon;
taraqqiyot}

Ilmiybilishningdarajalariqaysiqatordato‘g‘rikeltirilgan?


nisbiy va mutlaq;
nisbiy va nazariy;
mutlaq va empirik;
empirik va nazariy}

«Ongvafaoliyatbirliginiifodalovchi, moddiyvama’naviyne’matlaryig‘indisi, ularniyaratishvahayotgatadbiqetishyo‘llariniaksettiruvchifalsafiykategoriya». Ushbu ta’rif qaysi tushunchaga taalluqli?


borliq;
sivilizatsiya;
madaniyat;
bilish}

Quyidagilardan qaysi biri ma’naviy madaniyatga kiradi?.


texnik madaniyat;
falsafiy madaniyat;
maishiy madaniyat;
iqtisodiy madaniyat}

Ushbuta’rifquyidagitushunchalarningqaysibirigaberil-gan? «Insoniyatbosibo‘tgantarixiytaraqqiyotyo‘li, uningmadaniyjihatdanrivojlanganligidarajasi, holatiniifodalovchitushuncha».


madaniyat;
sivilizatsiya;
ong;
progress}

Quyidagilardanqaysibiriqadriyatlarhaqidagita’limothisoblanadi?


gnoseologiya;
metodologiya;
aksiologiya;
ontologiya.}

Milliy qadriyatlar deganda nimani tushunasiz?


butun insoniyatga xos qadriyatlar;
muayyan millatga xos qadriyatlar;
mintaqaga xos qadriyatlar;
kichik bir xududdagi xalqlarga xos qadriyatlar}

Ervainsoniyatningkelajaginiilmiybashoratqilishbilanshug‘ullanuvchifanqandaynomlanadi?


{futurologiya;
germenevtika;
sotsiologiya;
politologiya}

Ijtimoiy bashoratning qanday asosiy usullari mavjud?


tarixiy analogiya, eksperimental baholash, folbinlik;
ekstrapolyasiya, tarixiy analogiya, kompyuter orqali namunalashtirish, kelajak hodisalarni tasvirlash, eksperimental baholash;
ijtimoiy so‘rov, matematik modellashtirish, sehrgarlik;
taqqoslash, kuzatish, tahlil qilish}

Noosfera to‘g‘risidagi ta’limot asoschisi kim?


{V.I.Vernadskiy;
J.I.Kusto;
N.N.Baranskiy;
B.S.Urlanis}

Falsafaning predmeti qaysi savolda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?


moddiy ne’matlarning qadr-qimmati;
borliq shakllari orasidagi o‘zaro aloqadorlik;
borliq shakllari orasidagi tafovut;
sistema va element orasidagi aloqadorlik}

Ilkfalsafiyfikrlarqaysimamlakatdavujudgakelgan?


{Hindiston, Xitoy, YUnoniston;


Angliya, Fransiya, Germaniya;
AQSH, Kanada, Meksika;
Iroq, Afg‘oniston, Pokiston}

Ekologik muammoning mohiyatini ifodalab bering.


fan va texnika taraqqiyoti;
tabiatdagi muvozanatning buzilishi
ijtimoiy taraqqiyot jarayonidagi o‘zgarishlar;
ishlab chiqarish jarayonidagi o‘zgarishlar.}

Ong bilan bog‘liq hodisalarga nimalar kiradi?


ijod va talant;
obraz va belgi;
in’ikos va informatsiya;
javoblarning barchasi to‘g‘ri}

Qaysifalsafiyta’limotningvakillariaqliybilishninghissiybilishganisbatanustunligigaalohidaurg‘uberadilar?


materializm;
sensualizm;
ratsionalizm;
agnostitsizm}

Tasavvuffalsafasinamoyondalariningfikricha, insonma’na-viy - ruhiybarkamolbo‘lishiuchunnechabosqichnibosibo‘tishidarkor?


5 ta;
4 ta;
6 ta;
10 ta}

Ilmiybilishningdarajalariqaysiqatordato‘g‘rikeltirilgan?


nisbiy va mutlaq;
nisbiy va nazariy;
mutlaq va empirik;
empirik va nazariy}

«Inson, engavvaloo‘zingniangla!» deganhikmatliso‘zqaysifaylasuftomonidanaytilgan?


{Suqrot;
Aflotun;
Arastu;
Forobiy}

Gerontologiya qanday fan?


aholisalomatliginitiklashyo‘llarihaqidagifan;
aholi o‘rtasidagi turar joy va ishsizlik muammolarini bar-taraf etishga urinuvchi fan;
inson organizmining tuzilishi va umrini uzaytirish masala-lari bilan shug‘ullanuvchi fan;
qadriyatlar, ularning turlari, jamiyatdagi o‘rni haqidagi fan}

Arxeologolimlarningfikrigako‘ra “homohabilis” odamtaxminannechamillionyiloldinvujudgakelgan?


5 mln avval;
3,5 mln avval;
1,5 mln avval;
2 mln yil avval}

Quyidagijavoblardanqaysibiridadunyoqarashningnisbatanmuhimfunksiyasiko‘rsatilgan?


{Bilishfunksiyasi;
Qadriyatlarga munosabati;
futurologik funksiyasi;
Xulq atvorni belgilash}

Dunyoqarashning tuzilishi qanday?


Dunyoni tasavvur qilish;
Dunyoni sezish, idrok etish, tushunish;
Axloqni yuksaltirish;
Javoblar to‘g‘ri emas}

Mif atamasi qanday ma’nolarni anglatadi?


San’at, voqea;
O‘yin, san’at;
Afsona, urush;
Rivoyat, afsona}

Miflar nimalar orqali ifodalanadi?


Ertaklar, qo‘shiqlar;
Mehnat, ov;
Rivoyat, ertaklar;
Qo‘shiq, kuy}

FalsafiytafakkurQadimgiSHarqvaG‘arbdaijtimoiyongningdastlabkishaklisifatidaqandayko‘rinishdavujudgakelgan?


Ontologik;
Gnoseologik;
Dialektik;
Mifologiya}

Mifologiyada dastlab qanday masalalar qo‘yilgan?


{Dunyoqandayvujudgakelganvauqandayrivojlanadi? Hayot va o‘lim nima?;
Nega tug‘ildik va nimaga o‘lamiz;
Biz kimmiz nega tug‘ildik;
Unday nazariya bo‘lmagan}

MarkaziyOsiyodama’naviy-falsafiymerosningengqadimgisiqaysijavobdato‘g‘riko‘rsatilgan?


Talmut;
Injil;
Avesto;
Qur’oniKarim}

“Ezgu fikr, ezgu so‘z, ezgu amal” g‘oyasi kim tomonidan ilgari surilgan?


{Zardusht;
G‘azzoliy;
Nasafiy;
Navoiy}

«Ontologiya» atamasi qaysi so‘zdan olingan?


Lotincha «ontos» - borliq, «logos» - so‘z, ta’limot;
Arabchadan olingan;
YUnoncha «ontos» - borliq, «logos» - so‘z, ta’limot;
To‘g‘ri javob yo‘q}

Upanishadalardadunyohaqidagiqandaytasavvurlaro‘zaksinitopgan?


Deistik;
Teistik;
Materialistik va ateistik;
To‘g‘ri javob yo‘q}

«Hamma narsa sondir» kimning fikri?


Anaksimen;
Anaksimandr;
Ksenofan;
Pifagor}

Borliqni tushunishga nisbatan dialektik yondoshuvni ilk bor kim ilgari surdi?


Fales;
Anaksimandr;
Geraklit;
Ksenofan}

SHarqmutafakkirlaridankimborliqmuammosinihalqilishda «Vujudivojib» va «Vujudimumkin» ningo‘zaronisbatigamurojaatqiladi?


Al – Xorazmiy;
Forobiy;
At – Termiziy;
To‘g‘ri javob yo‘q}

Birinchi asos sifatida ikkita substansiya olingan falsafiy yondashuv nima deb ataladi?


Totemizm;
Fetishizm;
Dualizm;
Deizm}

Dunyoningnegizidaikkitaemasbalkiundanko‘proqmohiyatborliginitanoluvchita’limot?


Dualizm;
Deizm;
Monizm;
Plyuralizm}

Plyuralistik ontologiyaning turlaridan biri sifatida amal qiladigan ta’limot?


{Dunyoningto‘rtasosihaqidagita’limot;
Monadalar haqidagi ta’limot;
Teleologik ta’limot;
To‘g‘ri javob yo‘q}

Monizmta’limotigato‘g‘rita’rifberilganqatorniko‘rsating?


Dunyoningnegizidaikkitaemasundanko‘proqmohiyatbor;
Birinchi asos sifatida ikkita substansiya olingan falsafiy yondashuv;
Dunyoning narsalar va hodisalar rang – barangligi bir substansiyadan iborat;
Ikkinchi asos sifatida uchta substansiya olingan falsafiy yondashuv}

Lotinchada to‘shama, negiz ma’nosini beradigan tushunchani toping?


Materialitsik monizm;
Plyuralizm;
Substansiya;
Idealitsik monizm}

O‘rta asrlar falsafasida nima makon va vaqtdan tashqarida deb yuritiladi?


Dunyo;
Tabiat;
Xudo;
Inkor}

Falsafadaturlijismlarningmakondamexaniksiljishi, tabiiyjarayonlarvahodisalarholatlariningharqandayo‘zgarishinimadeyiladi?


{Harakat;
Rivojlanish;
Zamon;
To‘g‘ri javob yo‘q}

Muhokamalardagiziddiyattufaylihaletibbo‘lmaydiganyokihaletilishimushkulbo‘lganholat, mantiqiyqiyinchilik, muammonimadebataladi?


Masala;
Ziddiyatli muammo;
echimi yo‘q muammo;
Aporiya}

«Dixotomiya», «Axill», «Stadiy» kabi mashhur aporiyalar muallifi kim?


Geraklit;
Protagor;
Zenon;
Parmenid}

Ibtidoiyodamningmehnatshakllariqaysijavobdato‘g‘riko‘rsatilgan?


{Termachilik, ovchilik, baliqchilik;
CHorvachilik, ovchilik;
Dehqonchilik, termachilik, baliqchilik;
Ziroatchilik, chorvachilik, ovchilik}

Ijtimoiyekologiyailmiyvafalsafiybilimlarsohasisifatidanechanchiyillardavujudgakeldi?


XX asr boshi;
XX asr 60-80 yillari;
Ikkinchi jahon urushidan so‘ng;
XX asrning so‘nggi o‘n yilligida}

Quyidakeltirilganta’limotlardanqaysibiridatabiatgaoqilonamunosabatdabo‘lish, atrofmuhitningekologiktozaliligarioyaqilishg‘oyasio‘zaksinitopgan?


Mazdakiya;
Buddaviylik ;
Zardushtiylik;
Barcha javoblar to‘g‘ri}

Geografik determinizm oqimining asoschisi?


J.J.Russo;
SH.L.Monteske;
Dj.Berkli;
I.Kant}

Qaysidavrdatabiatgago‘zallikvailhommanbaidebqarashgaasoslanganyangichamunosabatyuzagakeldi?


{Uyg‘onish davri;
Antik davr;
Yangi davr;
Eng yangi davr}

Jonhaqidagita’limotnibirinchibo‘libkimyaratgan?


Aristotel;
Forobiy;
Platon;
Kant}

Qaysifaylasuflarmoddiyvaidealhodisalarnifarqlagan?


{Suqrot va Platon;
Suqrot va Protogor;
Platon va Protogor;
Geraklit va Suqrot}

Qaysifaylasufruhiyhodisalarnituyg‘ulardunyosivaintellektgaajratgan?


Geraklit;
Suqrot;
Platon;
Pifagor}

“Dialektika” so‘zining ma’nosini toping


yun. Dialektika – sezgi, his-tuyg‘u;
yun. Dialektika – ong;
yun. Dialektika – suhbat qurish san’ati;
yun. Dialektika – ongsizlik}

Dialektik metod, avvalo, mazmunni talqin qilish aniqlash uchun qo‘llaniladi? Ushbu suzlarni muallifini toping?


O. Kant;
I. Kant;
Gegel;
P. Riker}

Bilish xaqidagi ta’limot bu - ...?


{Gnoselogiya;
Ontologiya;
Ideologiya;
Epistemologiya}

Ilmiy bilish qaysi tushuncha bilan nomlanadi ?


Ontologiya;
Ideologiya;
Gnoselogiya;
Epistemologiya}

Optimizm nima ?


{Dunyoni bilish mumkinligini ta’kidlaydi;
Dunyoni bilishni rad etadi;
Xudoni tan olmaydi;
To‘g‘ri javob yo’q}

Dunyoni bilish mumkinligini rad etuvchilar kimlar?


Gnostiklar;
Agnostiklar;
Optimistlar;
Skeptiklar}

Bilishningqaysishaklitamoyilsifatlarinibirlamchivaikkilamchigamexaniktarzdaajratishgaqarshiyo‘nalgan?


Xayol;
Xotira;
Sezgi;
Tasavvur}

Ilmiy bilish darajalarini ko‘rsating.


{Empirik va nazariy;
Xissiy va amaliy;
Transendental va aqliy;
Empirik va amaliy}

Empirik bilish shakllarini sanab o‘ting?


Modellashtirish tarixiy analogiya, bashorat;
Kuzatish, eksperiment, ilmiy dalillash;
ilmiy muammo, muammoli vaziyat, tarixilik;
Gipoteza, paradigma, nazariya}

Empirikbilishningqaysishaklitabiatningo‘zidamavjudnarsalarvahodisalarniqaydtadi?


Eksperiment;
Ilmiy dalillash;
Modellashtirish;
Kuzatish}

Eksperimentga – to‘g‘ri ta’rif berilgan javobni ko‘rsating?


Bilish ob’ektning muhim xossalari va munosabatlarini aniqlash maqsadida ataylab amalga oshiriladigan izchil idrok etishdir;
Bilishning tasdiqlangan boligiga aylangan moddiy va ma’naviy dunyo xodisasi, biron- bir hodisa, xossa yoki munosabatni qayd etishdir;
SHunday tadqiqot metodiki, uning yordamida ob’ektiv yo sub’ektiv tarzda yoritiladi yo tadqiqot maqsadlariga mos keladigan ma’lum shart- sharoitlarda o‘rganiladi;
Bilishning rivojlanish jarayonida ob’ektiv tarzda yuzaga keladigan, echimning topish muhim amaliy yoki nazariy ahamiyatga ega bo‘lgan moslama yoki masalalar majmuidir}

“HaqiqatbuAlloxnianglash” deganfikrniilgarisurgansharqfaylasufiningnominitoping.


Abu Bakr Az-Zakkok;
A.YAssaviy;
Naqshbandiy;
Al-Buxoriy}

Bilishning negizini tashkil etuvchi asosiy tushunchalardan biri bu - …?


Tarix;
Sanoat;
Adabiyot;
Amaliyot}

“... - insonningbutunbilishjarayonisezgilardanboshlabilmiymavhumliklargaqadarijtimoiyamaliyfaoliyatsifatidarivojlanuvchi, uningehtiyojlarivamuvaffaqiyatlaribilanbelgilanishivayo‘lgasolinishinianglatadi”. Ushbu qoida qaysi falsafiy tushunchaga egishli?


Mulohaza;
Tasavvur ;
Amaliyot;
Tafakkur}

Odamlarningqadimdanshakllanganehtiyojlariniqondirishuchunuyokibuob’ektnio‘zlashtirishmaqsadigata’sirko‘rsatishfaoliyatinimadeyiladi?


Gepoteza;
Nazariya;
Amaliyot;
Mulohaza}

Metafizika qanday metod?


Dialetika bilan bir xil metod;
Yo‘ldoshunoslik haqidagi fan;
Dialetikaga qarama- qarshi metod;
Falsafada bunday metod majvdu emas}

Falsafadahechqandaybilimfaoliyatibilanbog‘lanmaganbir-birigaziddalillargaasoslanadi?


Dialektika;
Sofistika;
Eklektika;
Metofizika}

«Sinergetika» so‘zining ma’nosi?


YUrakdan, chin dildan degani;
Kelishuv, hamkorlik, o‘zaro ta’sir;
O‘ylamoq, hayol surmoq;
Kuzatish, chuqur tahlil qilish}

Axborot nimalarning evaziga vujudga keladi?


{O‘zsub’ektivaob’ektio‘rtasidagio‘zaroaloqajarayonievaziga;
Sezgilar evaziga;
Aql va idrok evaziga;
Tasavvur, xayol va intuitsiya evaziga}

Idrok etish…ni nazarda tutadi


Sezgilarning yaxlit obrazi;
Bajarish;
Olingan axborotni anglab etish, tushunish, talqin etish;
To‘g‘ri javob yo‘q}

Tushunish bu …….?


Borliqni anglash;
Olimning iqtisodiy yondashuvi;
Fikr yuritish orqali simvolda yashirin ma’noni aniqlash demak;
To‘g‘ri javob yo‘q}

Jamiyatni muhim tizimlarini ko‘rsating?


Oilaviy, moddiy, siyosiy;
Harbiy, mahalliy, iqtisodiy;
Iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy, ma’naviy;
Barcha javoblar to‘g‘ri}

Qaysifaylasuftarixgamutloqruh, amaliyaqltaraqqiyotisifatidayondashadi?


{Gegel;
Kant;
Didro;
Kandorse}

Insonning paydo bo‘lishi haqidagi evolyusion konsepsiya asoschisi kim?


K.Linney;
CH.Pirs;
A.Eynshteyn;
CH.Darvin}

Quyidagiso‘zlarmuallifikim: “Odamlaro‘zlariningxosxususiyatlarigavatabiiyehtiyojlarigako‘rajamiyattuzadilar. Ularning harakat va fe’llarini dastavval bora-bora odatlarga aylanadigan tabiiy qobiliyatlar belgilaydi”.


Beruniy;
Farobiy;
Navoiy;
Ibn Sino}

Aksiologiya qanday fan?


{Falsafaningqadriyatlarnio‘rganishbilanshug‘ullanuvchialohidabo‘limi;
An’analarni o‘rganuvchi fan;
Urf - odatlarni o‘rganuvchi fan;
Marosimlarni o‘rganuvchi fan}

Qadriyat bu - ?


Kishilar uchun o‘tmishdan uchun bosib o‘tilgan davrning eng muhim xususiyatlari;
Inson uchun urfga aylangan tushunchalalr yig‘indisi;
Borliqning rang - barang elementlarining ob’ektiv ahamiyati bo‘lib, ularning mazmuni jamiyat sube’ktlarining ehtiyojlar va manfaatlari bilan belgilanadi;
To‘g‘ri javob yo’q}

Lotinchada kelajak ma’nosini anglatuvchi tushuncha?


Prognostika;
Prognoz ;
Futurologiya;
To‘g‘ri javob yo‘q}

Axloq ilmining asosiy vazifasi nima?


{insonda yuksak axloqiy fazilatlarini shakllantirish;
ma’naviyatni shakllantirish;
diniy ta’lim berish;
tarbiya yo‘llarini o‘rgatish}

Qadimgi Somirdagi san’at namunalari qaysi ko‘rinishda ko‘proq o‘z aksini topgan?


tasviriy san’at ko‘rinishida;
haykaltaroshlik san’ati ko‘rinishida;
badiiy adabiyot yodgorliklari ko‘rinishida;
me’morchilik san’ati ko‘rinishida}

«Estetika» atamasini birinchi bo‘lib ilmiy muomalaga kiritgan faylasuf:


{Baumgarten;
Hegel;
Arastu;
Aflotun}

Oila buzilishi muqarrar:


jamiyatda keskin o‘zgarishlar vujudga kelgan paytida;
farzandsizlik tufayli;
nikoh bekor qilinishi munosabati bilan;
er-xotin o‘rtasida hiyonat sodir bo‘lganida}

«Estetika» iborasining ma’nosi:


{his qilish, his qilinuvchi, his etiladigan;
didni yuksaltirish;
san’at asarini idrok qilish;
nafosat}

Axloqiy munosabatlar nimalarga asoslanadi?


{aql va hissiyotga;
do‘stlik va qarindoshlikka;
an’ana va hissiyotga;
bilim va iste’dodga}

Axloqiy tarbiyaning eng ommaviy usuli qaysi?


{pand-nasihat;
maktablarda «Odobnoma» darslarining o‘qitilishi;
huquqiy bilim berish;
jazolash}

Qadimgi ahloqiy qarashlar qaysi yozma yodgorliklar orqali bizgacha etib kelgan?


Arxeologik osori-atiqalar orqali;
Somir (SHumer) giltaxtalaridagi bitiklar orqali;
Ptolomeyning «Amagest» asari orqali;
Qabrtoshlar orqali}

Axloqiy tamoyil:


{vatanparvarlik;
axloqlilik;
odoblilik;
halollik}

Jadidlar san’atning qaysi turiga ko‘proq e’tiborni qaratdilar?


{adabiyot va teatrga;
musiqa va teatrga;
teatr va kinoga;
Rassomlik va badiiy adabiyotga}

Ijtimoiy fanlar ichida nafosat falsafasiga eng «qadrdon» fan:


{axloqshunoslik;
sotsiologiya;
antropologiya;
psixologiya}

Nafosat falsafasining amaliy ahamiyati nimadan iborat?


go‘zallikka befarq bo‘lmaslikdan iborat;
san’at asarlarini to‘g‘ri idrok qilishdan iborat;
shaxs hissiy olamni boyitishdan iborat;
Kiyinish madaniyatini yuksaltirishdan iborat}

Axloqiy tamoyil:


ezgulik;
millatparvarlik;
yovuzlik;
adolat}

Bobilon so‘z san’atida badiiy adabiyot turlarining qaysi biri muhim ahamiyatga ega bo‘lgan?


{diniy-falsafiy dostonlar;
Turmush tarzini aks ettiruvchi bitiklar.
ma’budlarga bag‘ishlangan madhiyalar;
kishilar o‘rtasida o‘zaro yozishmalar;}

She’rning (qo‘shiqning) Qur’on oyatlariga nisbatan oddiy kishini ko‘proq junbushga keltirishiga qodir ekanini etti nuqtai-nazarga ko‘ra isbotlashga harakat qilgan faylasuf:


{Imom g‘azzoliy;
Forobiy;
Ibn Sino;
Firdavsiy}

Axloq tuzilmasi:


{axloqiy anglash,axloqiy hisssiyot, axloqiy munosabatlar;
axloqiy komillik, axloqiy fazilat, axloqiy yuksaklik;
odob, xulq, axloq;
xulqiy go‘zallik, odoblilik, axloqiylik}

Axloqiy madaniyatning uzviy qismi, unsuri:


{muomala odobi;
yaxshilik;
rostgo‘ylik;
talabchanlik}

Etiket - quyidagilarni anglatadigan xulq-atvor shakli:


urf-odatni;
alohida shartli xushmuomalalikni;
odobga sirtdan rioya etishni;
insonning jamiyatga moslashish qobiliyatini}

«Estetika» iborasining ma’nosi:


Didni yuksaltirish;
his qilish, his qilinuvchi, his etiladigan;
san’at asarini idrok qilish;
go‘zallikni o‘rganish}

Nafosatshunoslik fani mohiyatiga qaysi ibora ko‘proq mos keladi?


{go‘zallik falsafasi;
axloq falsafasi;
ulug‘vorlik falsafasi;
ma’naviyat falsafasi}

Etika fanining fan sifatidagi maqsadi nima?


Biznes-tijoratodobigao‘rgatish;
Milliyqadriyatlarnibarqaroretish;
Ko‘chalardagi yig‘in, namoyishlarda o‘zni tutishni o‘rgatish;
Zamonviy komil insonni tarbiyalash}

Axloq tuzilmasi:


odob, xulq, axloq;
axloqiy komillik, axloqiy fazilat, axloqiy yuksaklik;
axloqiy anglash,axloqiy hisssiyot, axloqiy munosabatlar;
xulqiy go‘zallik, odoblilik, axloqiylik}

Islomiy ahloq asoslari qaysi kitoblarda berilgan?


Arab xalq ertaklarida;
Xorazmiy «Zijji»da;
Quro’n va Hadisda;
YAssaviyning she’rlarida}

Qadimgi Xitoyning eng mashhur ahloqshunosi kim?


Mahmud Qoshg‘oriy;
Ahmad Donish;
Konfutsiy;
Lao Szu}

Ahloqiy munosabatlar nimalarga asoslanadi?


{Aql va hissiyotga;
Do‘stlik va qorindoshlikka;
Aql va va aqlga;
An’ana va hissiyotga}

Nafosatshunoslik fani mohiyatiga qaysi ibora ko‘proq mos keladi?


{go‘zallik falsafasi;
axloq falsafasi;
ma’naviyat falsafasi;
dizayn falsafasi}

Etika fanining tadqiqot ob’ekti nima?


Pand – nasihatlar;
Odob, xulq, ahloq;
Ahloqiy tarbiya;
Ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar}

Etika fanining fan sifatidagi maqsadi nima?


Biznes-tijorat odobiga o‘rgatish;
Milliy qadriyatlarni barqaror etish;
Ko‘chalardagi yig‘in, namoyishlarda o‘zni tutishni o‘rgatish;
Zamonviy komil insonni tarbiyalash}

Axloqiy tamoyil:


{tinchlikparvarlik;
halollik;
yaxshilik;
ezgulik}

Axloq ilmining asosiy vazifasi nima?


{insonda yuksak axloqiy fazilatlarini shakllantirish;
ma’naviyatni shakllantirish;
diniy ta’lim berish;
tarbiya yo‘llarini o‘rgatish}

Axloq tuzilmasi:


odob, xulq, axloq;
axloqiy komillik, axloqiy fazilat, axloqiy yuksaklik;
axloqiy anglash,axloqiy hisssiyot, axloqiy munosabatlar;
xulqiy go‘zallik, odoblilik, axloqiylik}

Estetik ideal nima?


{go‘zallik xaqidagi tasavvur yoki orzu;
go‘zallik xaqidagi tushuncha;
go‘zallik xaqidagi jarayon;
go‘zallik xaqidagi baxo}

Axura – Mazda qiyofasidagi ijobiy axloqiy fazilatlar qaysi kitobda aks ettirilgan?


«Xristianlikningmoxiyati»;
«Fozilodamlarshaxri»;
«Avesto»;
«Rux fenomanologiyasi»}

Tashkiliy- axloqiy ruxda yozilgan «Kobusnoma» asari kim tomonidan yozilgan?


Axmad Yugnakiy;
Yusuf Xos Xojib;
Ibn Sino;
Kaykovus}

Tasavvuf falsafasida insonning ruxiy-manaviy axloqiy kamolotining to‘rt bosqichli tartibini ko‘rsating?


Ma’rifat, xaqiqat, shariat, tariqat;
Xaqiqat, shariat, tariqat, ma’rifat;
Tariqat, shariat, xaqiqat, ma’rifat;
SHariat, tariqat, ma’rifat, xaqiqat}

«Qutadg’u bilig» («Yaxshilik keltiruvchi bilimlar») nomli asarining muallifi kim?


A.Navoiy;
Bobur;
YUsuf Xos Xojib;
Xusayn Voiz Koshifiy}

Navoiy qaysi dostonida ranglar uyg‘unligiga alohida e’tibor qaratdi?


Farhod va shirin;
Layli va Majnun;
Hayrat-ul-abror;
Sab’ai sayyor}

Qimmatbaho toshdek yashirindir oqilona so‘z, xolbuki uni don tuyayotgan cho‘ridan topish mumkin. Ushbu hikmat qaysi pandnomadan olingan?


«Avesto»;
«Gilgamesh» eposi;
«Pxatatop» ugitlari;
«Mayyitlar kitobi»}

Ushbuto‘rtezguxaqiqatqaysidingataaluqli?


Bu dunyodagi hayot iztiroblarga to‘la
Bu iztiroblarning sabablari bor.
Bu iztiroblarga barham berish mumkin
Iztiroblarga barham berishga olib boradigan yo‘llar mavjud.
islom diniga;
xristianlik diniga;
Budda diniga;
yahudiy diniga}

Axloq – bu :


yurish-turish madaniyatining tashki va ichki jixatlarini ifodalaydigan tushuncha bulib, u kishilarning xatti-xarakatida o‘zaro munosabatida (oila, mexnat jamoasi, turli marosimlarda) namoyon bo‘ladi;
oila, jamoa mahalla-kuy miqyosidagi ahamiyatli bo‘lgan, ammo jamiyat va insoniyat hayotiga sezilarli ta’sir ko‘rsatmaydigan yoqimli insoniy xatti-xarakatlarning majmuidir;
jamiyat, zamon, insoniyat tarixi uchun namuna bula oladigan ijobiy xatti xarakatlar yig‘indisidir;
insonning jamiyatga bo‘lgan munosabati}

Notiqlik san’ati qadimda qanday nom bilan yuritilgan?


{voizlik;
naqqoshlik;
xattotlik;
to‘g‘ri javob yo‘q}

«Kalila va Dimna» nomli axloqiy asar qaysi xalqning adabiy-didaktik asari xisoblanadi?


{xind xalqining;
arab xalqining;
turk xalqining;
yunon xalqining}

Islom estetikasida xudo go‘zalligining ramzi nima?


{gumbaz;
minora;
peshtoq yozuvlari;
masjid}

«Bilim, ma’rifat yaxshi axloq bilan bezanmogi lozim» degan fikrni kim aytgan?


Imom Gazzoliy;
Abdlla Avloniy;
Axmad YAssaviy;
Abu Nasr Forobiy}

Rus yozuvchisi L.Tolstoyning badiiy ijod haqidagi fikrini davom ettiring: ”badiiy ijodning qo‘sh qanoti bo‘ladi biri guzallik bo‘lsa, ikkinchisi….


{axloq;
madaniyat;
siyosat;
ma’naviyat}

Axloqiy munosabatlar nimalarga asoslanadi?


bilim va iste’dodga. aql va hissiyotga;
do‘stlik va qarindoshlikka;
an’ana va hissiyotga;
aql va hissiyotga}

«DilingXudobilan, ko‘lingishbilanbandbo‘lsin» xikmatqaysitasavvufiyolimgategishli?


Yusuf Hamadoniy;
Aziziddin Nasafiy;
Baxouddin Naqshband;
Axmad Yassaviy}

K.Behzod musavvirlikning qaysi janrida ijod etgan ?


grafika;
rangtasvir;
miniatyura;
natyurmort}

Qizg‘anish xissi me’yoridan oshib ketganda nimaga aylanadi?


olamga;
nafrat;
rashkka;
lokaydlikka}

Tarbiya haqidagi quyidagi fikr kim tomonidan aytilgan?


«Tarbiya bizlar uchun yo xayot,-yo mamot, yo najot- yo xalokat, yo saodat, yo falokat masalasidir».
AlisherNavoiy;
Bobur;
AbdullaAvloniy;
AmirTemur}

Qadimgi Xitoy mutafakkiri Konfutsiyning quyidagi hikmatini to‘ldiring “ estetik tarbiya qo‘shiq bilan boshlanib, udumlar orqali shakllanadi va _________ bilan yakunlanadi”


Jismoniy tarbiya;
musiqa;
go‘zallik;
axloqiy tarbiya}

Estetikaning asosiy kategoriyalarini aniqlang.


san’at,adabiyot, uyg‘unlik, nafosat;
go‘zallik, uyg‘unlik,fojiaviylik,ulugvorlik,kulgulilik;;
insonparvarlik,vatanparvarlik,erkparvarlik,mehnatsevarlik, jo‘mardlik, ziyolilik va boshqalar;
Halollik,rostgo‘ylik,kamtarinlik,xushfellik,insoflilik,shirinsuhanlik}

Odob – bu :


yurish-turish madaniyatining tashki va ichki jixatlarini ifodalaydigan tushuncha bulib, u kishilarning xatti-xarakatida o‘zaro munosabatida (oila, mexnat jamoasi, turli marosimlarda) namoyon bo‘ladi;
oila,jamoa mahalla-kuy miqyosidagi ahamiyatli bo‘lgan, ammo jamiyat va insoniyat hayotiga sezilarli ta’sir ko‘rsatmaydigan yoqimli insoniy xatti-xarakatlarning majmuidir;
jamiyat, zamon, insoniyat tarixi uchun namuna bula oladigan ijobiy xatti xarakatlar yig‘indisidir;
insonning jamiyatga bo‘lgan munosabati}

Xulq – bu :


{yurish-turish madaniyatining tashki va ichki jixatlarini ifodalaydigan tushuncha bulib, u kishilarning xatti-xarakatida o‘zaro munosabatida (oila, mexnat jamoasi, turli marosimlarda) namoyon bo‘ladi;
oila,jamoa mahalla-kuy miqyosidagi ahamiyatli bo‘lgan, ammo jamiyat va insoniyat hayotiga sezilarli ta’sir ko‘rsatmaydigan yoqimli insoniy xatti-xarakatlarning majmuidir;
jamiyat, zamon, insoniyat tarixi uchun namuna bula oladigan ijobiy xatti xarakatlar yig‘indisidir;
insonning jamiyatga bo‘lgan munosabati}

Turkistonda ma’rifatchilik qaysi soxalar orqali olib borildi. Tartibli tarzda tushintiring.


Ma’rifat, tarbiya, san’at;
Ta’lim, musiqa, teatr;
Maorif, san’at va matbuot;
San’at, matbuot, tarbiya}

Islom estetikasida quyidagilardan qaysi biri xudo qudratining ramzi hisoblanadi ?


gumbaz;
minora;
peshtoq yozuvlari;
masjid}

Go‘zallikning asosiy tamoyillarini ko‘rsating?


uyg‘unlik,foydalilik;
me’yor,sifat,mazmun,yaxlitlik;
shakl,uyg‘unlik,maqsadga muvofiqlik , yaxlitlik, me’yor;
insonparvarlik,vatanparvarlik,erkparvarlik,mehnatsevarlik}

Nafosat falsafasining amaliy ahamiyati nimadan iborat?


shaxs hissiy olamini boyitishdan iborat;
go‘zallikka befarq bo‘lmaslikdan iborat;
san’at asarlarini to‘g‘ri idrok qilishdan iborat;
kundalik hayotimizda nafosat tarbiyasini to‘g‘ri yo‘lga qo‘yishdan iborat;}

Adolat tushunchasining mazmunida nimalar yotadi?


insof, xuquq, tenglik, diyonat;
insof, diyonat, tenglik, xaqqoniylik;
tenglik, insof, xuquq;
xaqqoniylik, xuquq, insof, tenglik}

Estetika (nafosatshunoslik) termini kim tomonidan muomalaga kiritilgan?


Suqrot;
Ploton;
Gegel;
Aleksandr Baumgertan}

“Etosfera” so‘zining ma’nosini ko‘rsating?


sog‘lom muxit;
axloqiy muxit;
hayot qobig‘i;
aql qobig‘i}

«Estetik ong» deganda nimani tushunasiz?


voqelikni idrok etish;
voqelikni badiiy obrazlar vositasida aks etishi;
voqelikni idrok etish;
go‘zallikni xis etish}

Axloqiy munosabatlar nimalarga asoslanadi?


{aql va hissiyotga;
do‘stlik va qarindoshlikka;
an’ana va hissiyotga;
bilim va iste’dodga}

«Iztirobdan qochish emas, uni yengish kerak» deb kim aytgan?


Epikur;
L.Feerbax;
Suqrot;
Gegel}

Qadimgi Hindistonda axloqiy ta’limotlarning shakllanishining ma’naviy asoslari quyidagilar:


Bxagavadgita;
Jaynizm, Manu qonunlari;
Vedalar, Ramayana, Maxobxorata;
Rigveda}

Estetika (nafosatshunoslik) so‘zining lug‘aviy ma’nosini ayting?


donolikka muxabbat;
aql, idrok, go‘zallik;
go‘zal axloq;
sezish, go‘zallikni xis etish qobiliyati}

Me’morchilikning maxobatli maqbaralar, piramidalar qurish qaerga xos bo‘lgan?


Turonda;
Xitoyda;
Yunonistonda;
Misrda}

Jamiyat, davlat va shaxslarga nisbatan muayyan individdagi munosabat,ular oldidagi majburiyat tuyg‘usi nimani bildiradi..?


e’tiqodni;
vijdonni;
nomusni;
burchni}

Markaziy Osiyodagi eng qadimgi yozma yodgorliklar manbai qaysi javobda to‘g‘ri berilgan?


«Shiroq» afsonasi;
O’rxun-enasoy yozuvi;
«Avazxon» dostoni;
«Avesto»}

«SharqRafaeli» nominiolganmashxurmusavvirkim?


Qosim Ali;
Sultonali Mashxadiy;
Miron Nakkosh;
Kamolidin Bexzod}

Sikstina Madonnasi san’at asarining muallifi kim..?


{Mikilanjelo;
Rembrand;
Rafael;
Leonardo da Vinchi}

«Qadimiy xalqlardan qolgan yodgorliklar», «Hindiston», «Minerologiya» kabi asarlarini kim yozib koldirgan?


{Al-Beruniy;
Ibn Sino;
Al-Forobiy;
Al-Xorazmiy}

Don Kixot asarining muallifi kim?


SHekspir;
Servantes;
Fridrix ;
Jek London}

Aristotelning “Katarsis,, ta’limotining asosiy mazmunini ko‘rsating.


tabiatga taqlid qilish;
komillikka erishish;
ruhiy poklanish, dunyoviy yomonliklardan qalbni tozalash;
komillikka erishish}

Estetika texnikasi nima deb yuritiladi?


did;
dizayn;
go‘zallik;
farosat}

«Padarkush» asariningmuallifikim?


Furqat;
AbduraufFitrat;
Cho‘lpon;
Maxmudxo‘jaBexbudiy}

Qaysi mutafakkir muallim as-soniy degan nomga sazovor bo‘lgan?


Arastu;
Beruniy;
Suqrot;
Forobiy}





Yüklə 496,45 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin