Demokrit Ploton Demokrit Epikur Substansional konsepsiya asoschilari Demokrit, Epikur Lukresiy Kar Makon va zamonni materiyaga ham, bir-biriga ham bog‘liq bo‘lmagan mustaqil mohiyatlardir Makon atomlardan iborat.U bo‘shliqdir. Makon mutlaq, bir jinsli va harakatsiz bo‘ladi, vaqt esa bir tekis oqadi. makon ob’ektiv, bir xil va cheksiz XVIII-XIX asrlarda substansional konsepsiya falsafada YETAKCHI KONSEPSIYA Materiyadan tashqarida sof makon yoki moddiy jarayonlar bilan mutlaqo bog’liq bo’lmagan vaqt mavjud METAFIZIK KONSEPSIYA Materiya, albatta, jismoniy dunyoni tashkil etuvchi narsadir. Fizikada materiya odatda massaga ega bo'lgan va bo'sh joy egallagan har qanday narsa sifatida ta'riflanadi va u energiyadan, ya'ni ish qilish qobiliyatidan ajralib turadi. Materiya atomlardan iborat bo'lib, ular o'z navbatida proton, neytron va elektron kabi subatomik zarralardan iborat. Fizikada materiya ko'pincha fizik hodisalar yuzaga keladigan substrat sifatida qaraladi. Masalan, modda elektromagnit to'lqinlar, shuningdek, kimyoviy reaktsiyalar va boshqa fizik jarayonlar uchun substrat beradi. Biroq faylasuflar materiyaning tabiati va uning boshqa substansiyalar bilan aloqasini ham o‘rgandilar. Ba'zi faylasuflar materiya shunchaki barcha moddiy ob'ektlar va hodisalarning yakuniy asosi ekanligini ta'kidlaydilar, boshqalari esa materiya substantsiyani qo'llab-quvvatlovchi asosiy voqelikning faqat bir tomoni ekanligini ta'kidlaydilar.
8
«Materiya» tushunchasiga asosiy yondashuvlar Materialistik yondashuv, unga muvofiq borliqning asosi materiyadir, boshqa borliq shakllari – ruh, inson, jamiyat – materiyaning xosilasidir; materialistlarning ta’kidlashicha, materiya dastlabki va mavjud borliqdir;