Fan: Informatika №1 Sana

SINF	7-A	7-B
7-V
SANA	22- sentabr 2022- yil	23- sentabr 2022- yil	24- sentabr 2022-yil

Mavzu: Sanoq sistemalari haqida
Darsningmaqsadi: Sanoq sistemalari haqida o`quvchilara tushuncha berish.
Darsning ta’limiy vazifasi: o‘quvchilargaSanoq sistemalarihaqida tushunchalar berish nazariy topshiriqlar orqali bilim berish va ko’nikmalar hosil qilish.
Darsning tarbiyaviy vazifasi: o’quvchilarni yangi bilimlar egallashga va tartib-intizomga doimo rioya etishga hamda dizaynlik kasbiga yo’naltirish.
Darsning rivojlantiruvchi vazifasi: o‘quvchilarning kompyuterdan foydalanish haqidagi bilim va tasavvurlarini kengaytirish.
Kompetensiya:

1. 
   TK1-kommunikativ kompetensiya
   

2 TK2-axborot bilan ishlash kompetensiyasi
3 TK3-o‘zini-o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi
Dars uslubi: : Guruhlarda ishlash, tushunchalar tahlili
Dars jihozi: Darslik, kompyuter,
Darsning borishi:

№	Dars bosqichlari	Vaqti
1	Tashkiliy qism	2 minut
2	O`tgan o`quv yilida o`tilganlarni takrorlash va baholash	15 minut
3	Yangi mavzuning mazmunini ochish va xulosalar chiqarish	25 minut
5	Uyga vazifa va topshiriqlar	3 minut

I. Tashkiliy qism:
1.Salomlashish.
2.Yo'qlama qilish.
3.Uyga vazifani so'rash.
II. Takrorlash:

1. 
   Kodlash deganda nima tushuniladi?
   
2. 
   Tarixda axborotlar nima uchun kodlangan?
   
3. 
   Axborotlarni kodlashning qanday usullarini bilasiz?
   
4. 
   Morze kodlash usulida nechta belgi ishlatiladi?
   

III. Yangi mavzu bayoni:
Hozirgi kunda ishlatilib kelayotgan 1, 2, 3,..., 9, 0 raqamdan iborato'nlik sanoq sistemasi axborotni kodlashning yana bir usuli hisoblanadi.Yurtdoshimiz Muhammad al-Xorazmiy 0 raqamini kiritib bu arab (to'g'rirog'i, hind) raqamlarining sondagi turgan o'rniga bog'liqholdaamallar bajarish tartibini yagona tizimga birlashtirgan. Shuning uchun ham bu kodlash sistemasi ustida qo'shish, ayirish, ko'paytirish va bo'lish kabi arifmetik amallarni bajarish juda oson.
Tarixiy ma'lumotlar
Odamlaro'rtasidamuomalavositasibo'lmishtilkabisonlarninghamo'ztilimayjudbo'lib, uhamo'zalifbosigaega. Bu alifbo raqamlar va sonlarniifodalash uchun qo'llaniladigan belgilardan iboratdir. Masalan, kundalikhayotimizda qo'llanadigan arab raqamlari 1,2,..., 9,0 yoki rim raqamlariI, II, V, X, L, C, M, H, . . ., sonlar alifbosining elementlari hisoblanadi.
Turli davrlarda turli xalqlar, qabilalar raqamlar va sonlarni ifodalashda turlichabelgilardan foydalanganlar.
Qadimdaba'zixalqlarishlatadigansonlaralifbosibeshta (qadimgiAfrikaqabilalarida), o'nikkita (masalan, inglizlarningsonlaralifbosida), yigirmata (XVI-XVIIasrlardaAmerikaqit'asidayashaganastek, mayyaqabilalarida; eramizdanavvalgiIIasrdaG'arbiyYevropadayashagankeltlarda; fransuzlarda), ba'zilarioltmishta (qadimgibobilliklarda) belginio'zichigaolgan. Ularmosravishdabeshraqamli (qisqachabeshlik) sanoqsistemasi, o'nikkiraqamii (o'nikkilik) sanoqsistemasi, yigirmataraqamii (yigirmalik)sanoqsistemasiyokioltmishliksanoqsistemasidebnomlanadi
Soatningoltmishga, sutkaningo'nikkigakarraliligi, biryilning12 oydaniboratligi, inglizlardauzunliko'lchovbirhgibo'lmish1futning12 dyuymgatengligi, fransuzlarningbirfrankiyigirmasugatengligiturlisanoqsistemalariningqo'llanilishinatijasidir. Inson har bir sistemani ishlatganda ma'lumvositalardan ham foydalangan. Masalan, o'n ikkilik sanoqsistemasi uchun vosita sifatida qo'l barmoqlaridagibo'g'inlardan foydalanilgan, biz kundalik hayotimizdaqo'llayotgan sonlar alifbosi o'nta arab raqamini o'z ichigaolganbo'lib, uningkelibchiqishidavaqo'llanilishidatabiiyhisoblashvositasibo'lmishqo'lbarmoqlarimizasosiyo'rintutadi.