Mehnat shartnomalari va mehnat muhofazasi tizimi. Korxonada xavfsizlik va gigiena
talablariga javob beradigan mehnat sharoitlarini yaratib berish ish beruvchining
majburiyatiga kiradi va bu jamoa shartnomasida o‘z ifodasini topishi lozim. Ish beruvchi
xodimlarga yoki ularning vakillariga muayyan ish joyidagi va ishlab chiqarishdagi mehnatni
muhofaza qilishning holati haqida axborot berishi shart. Muhofaza qilishning holati ustidan
davlat nazorati va tekshiruvni davlat organlari, jamoat tekshiruvini kasaba uyushmalari va
xodimlarning boshqa vakillik organlari amalga oshiradilar.
Xodimlarni o‘qitish, malakasini oshirish tizimi. Ish beruvchi ishlab chiqarishda kasbga
doir ta’lim olayotgan, ishlab chiqarishdan ajralmagan holda malakasini oshirayotgan yoki
ta’lim muassasalarida o‘qiyotgan xodimlarga ishni ta’lim bilan qo‘shib olib borish uchun
shart-sharoitlar yaratib berishi shart. Ular uchun imtiyozlar (ish joyidan haq to‘lanadigan
qo‘shimcha, ijtimoiy ta’tilga chiqish, qisqartirilgan ish haftasida ishlash va hokazolar)
mehnat to‘g‘risidagi qonunlar va boshqa me’yoriy hujjatlarda belgilab qo‘yilgan.
Ijtimoiy imtiyozlar tizimi. Ayrim toifadagi xodimlar (homilador va yoki bolasi bor, oilaviy
vazifalarni bajarish bilan mashg‘ul ayollar, 18 yoshga to‘lmagan yoshlar va hokazolar)
uchun amaldagi qonunchilikda tegishli ijtimoiy imtiyozlar belgilab qo‘yilgan. Jamoat
shartnomasida korxonaning iqtisodiy imkoniyatlarini hisobga olgan holda amaldagi
qonunchiliqda va me’yoriy hujjatlarda ko‘zda tutilgan qo‘shimcha imtiyozlar (haq
to‘lanadigan qo‘shimcha ta’tillar, pensiyalarga tayinlanadigan ustamalar, transport va
xizmat safari uchun kompensasiyalar, xodimlarni ishlab chiqarishda hamda ularning
bolalarini maktabda va maktabgacha tarbiya muassasalarida tekin yoki qisman haq
to‘lanadigan tarzda ovqat-lantirish va hokazolar) ko‘zda tutilishi mumkin.
