Məlumdur ki, gerçəklikdə çoxsaylı predmet və hadisələr vardır. Onlar nə
qədər çox, bir
-
birinə bənzər və mürəkkəb olsalar da, əsasən biz onları qarışdırmır,
bir-
birindən fərqləndiririk. Ona görə ki, onların hamısının spesifik, ancaq
özünəməxsus fərqləndirici xüsusiyyətləri, xassələri, keyfiyyətləri vardır, məsələn,
metallardan dəmir, polad, mis, qızıl və s. metal kimi ümumi xassələrə malik olsalar
da, onların hər birinin ayrılıqda özünəməxsus atom çəkisi, elektriki keçirmə
qabiliyyəti, hava və rütubətə davamlılığı xassəsi, istilik keçirmə xüsusiyyətləri və s.
vardır. Predmet və hadisələri bir
-
birindən fərqləndirmək imkanı verən əsas cəhət
onların özünəməxsus xassələrinin, ən başlıcası isə keyfiyyətlərinin olmasıdır.
Keyfiyyət
-
predmet və hadisəyə daxilən xas olan, onu başqa predmet deyil,
məhz həmin predmet edən, saysız
-he
sabsız başqa predmetlərdən fərqləndirən
ən başlıca cəhətdir, bütün mühüm xassələrin, qabiliyyət və cəhətlərin
məcmusudur.
Keyfiyyət, necə deyərlər, predmetin müəyyənliyi, mənliyidir.
Keyfiyyətini itirdikdə cisim daha mövcud halını da itirmiş olur, başqa keyfiyyətə
keçmiş, çevrilmiş olur. Bütün predmet və hadisələrin öz keyfiyyəti olmasaydı onda
biz canlını cansızdan, insanı başqa canlılardan, təbiətdəki müxtəlif maddələri və
cəmiyyət hadisələrini bir
-
birindən fərqləndirə, ayırd edə bilməzdik.
Məhz bu cəhətlərinə görə Hegel qeyd edirdi ki, keyfiyyət predmetin özüdür,
onu təşkil edən cəhətdir, onsuz predmet özü mövcud olmazdı. Predmet öz
keyfiyyəti ilə mövcuddur. Keyfiyyətini itirdikdə cismin yaşaması dayanır, daha
köhnə halında mövcud ola bilmir.
Keyfiyyət xassələrdə təzahür edir, xassə predmet və hadisələrin başqaları ilə
qarşılıqlı münasibətlərində meydana çıxır.
Dostları ilə paylaş: