P.vivax və P.ovale -3-günlük malyariyanin
P.malariae- 4 günlük malyariyanin
P.falciparum –tropik malyariyanin törədicisidir İnfeksiya mənbəyi xəstə insandir
Transmissiv yoluxur
2 sahibləri var
7) əsas sahib—Anopheles cinsi dişi agcaqanadlardir—cinsi çoxalma(sporoqoniya) baş verir
8) araliq sahib-insandir-qeyri cinsi çoxalma(şizoqoniya) baş verir
Şizoqoniya—2 formasi var
Ekzoeritrositar(toxuma) şizoqoniya-- qaraciyərdə baş verir.Bu zaman hepatositlərdə sporozitlər
bölünmə qabiliyəti olan trofozitlərə çevrilir—bunlardan isə merozoitlər əmələ gəlir
Eritrositar şizoqoniya-eritrositlərin daxilində merozitlərdən trofozoitlər əmələ gəlir.Trofozoitlər
hemoqlobinlə qidalanir.Cavan şizontlar qandan hazirlanmiş və Gimza üsulu ilə boyadilmiş
preparatda Eritrositlərin daxilində qirmizi qaşli üzüyü xatirladir
Qametləri oval formaya malikdirlər.Təkcə P.falciparumun qameti aypara formasindadir
Malyariya
Anopheles cinsi agcaqanadlar yoluxdurur
Titrətmə,qizdirma,tərləmə və qizdirmanin düşməsi kimi əlamətlər bir birini əvəz edir—
bunlara Malyariya paroksizmləri(tutmalari) deyilir
Anadangəlmə qlükoza -6-fosfatazdehidrogenaza çatişmazligi olan və orqavari hüceyrə anemiyasi və
talassemiyasi olan həmçinin DUFFY antigeni olmayan insanlar insanlar malyariya qarşi təbii
rezistentliyə malikdirlər və yoluxmurlar
Diaqnostikada
Mikroskopik üsul—nazik və qalin qan yaxmasindan istifadə edilir
Seroloji İFR, PHAR, İFA
Rapid diaqnostic test(RDT) –P.falciparumu digərlərindən fərqləndirmək üçün işlədilir
14) Müalicə--xinin,xloroxin (xinqamin), akrixin,primaxin,biqumal,pirimetamin
TOKSOPLAZMOZ -- 15) Toksoplazma gondirə xasdir
1. Apikal kompleks
2. Sista
3. Toxuma sistasi
4. 2 nüvəlidir
5. Trofozitləri aypara formasindadir
16) Əsas sahib –pişikkimilər fəsiləsidir
