Фирузя мяммядли
Yüklə 3,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Сечилмиш ясярляри lX
|
468 Фирузя Мяммядли VI-VII siniflərdə Azərbaycan dili dərsliyinin peĢə informasiyası imkanları və Azərbaycan dili tədrisi prosesində Ģagirdlərin peĢə seçməyə istiqamətləndirilməsi yolları Orta təhsil sistemində ümumtəhsil fənlərinin tədrisi fonunda humanitar və ictimai fənlərin tədrisi şagirdlərin daha artıq dərəcədə konkret bilik adamlarını, mənimsəmənin möhkəm nəzəri və praktik söykəklərə mənsub olmasını tələb edir. Xü- susən ana dili kimi insanın şəxsiyyət kimi formalaşıb özünü dərk etməsində, ictimai mövqeyi və fərdi mövcudiyyəti barədə aydın, cəmiyyətdən təcrid olunmuş şəkildə deyil, əksinə onun qaynar mühitində öz yeri, əhəmiyyəti, cəmiyyət quruculuğunda öz imkanları haqqında dəqiq təsəvvürə malik olmasında xüsusi rolu olan bir fənnin tədrisi bu fənn barədə quru, əzbərçi biliyə yox, köklü məlumata, nəzəri və praktik dərinliyə getmə qabiliyyətinə malik olmağı tələb edir. Bir qayda olaraq Azərbaycan dili dərsliyində müəllim peşəsi barədə söhbətin mövzusu ola bilən mətnlərə nadir hallarda rast gəlmək olur. Lakin «müəllim» sözünün semantik-informativ tutumunu açmaqla bu peşə barədə istənilən qədər danışmaq, şagirdlərin marağına səbəb ola biləcək nümunələr gətirmək olar. VI sinfin «Azərbaycan dili» dərsliyi (S.A. Cəfərov, Ə.A.Fərəcov. Azərbaycan dili, VI siniflər 469 Сечилмиш ясярляри lX üçün. Bakı, 1985) IV-V siniflərdə keçilmişlərin təkrarı ilə başlayır və Azərbaycan dili üzrə kursun «Sintaksis» bölməsinə dair çalışmalar verilir. Bu- rada ilk tapşırıq kimi mətndə durğu işarələrinin yerini müəyyənləşdirmək tələb olunur. Mətn «bağçılıq», «bağbanlıq» peşələrinə dair məlumat vermək üçün əlverişlidir. Bu mətnin linqvistik tələbinin ödənilməsindən sonra mətni peşə məsələləri üçün ayrılmış xüsusi dəftərə köçürtdürmək və şagirdlərlə bir neçə dəqiqəlik sorğu-sual aparmaq olar. Yadda saxlamaq lazımdır ki, «bağçılıq», «bağbanlıq» peşələri barədə aşağı siniflərdə xeyli söhbət aparılmışdır. Kənd, kolxoz, sovxoz regionlarında yerləşən məktəblərdə bu sahədə aparılacaq peşə məlumatı işini şagirdlərin aşağı siniflərdə dinləyib yadda saxladıqlarına və həyatda gördüklərinə istinadən xatırlatmaq, bağçılıq, meyvəçiliklə əlaqədar maraqlı əhvalatlar danışma yolu ilə aparmaq olar. Aşağıda 6 nömrəli çalışmanın mətnini veririk: «Məşhur alim Miçurin əməyi çox sevirdi. O, bütün günü bağda yer şumlayır, ağaclara su verir, calaq edir, müşahidə aparırdı. Axşamlar isə öz otağında əyləşib kitab, jurnal oxuyurdu. Miçurin uzaq yerlərə məktublar yazırdı. Amerikadan, İngil- tərədən və başqa ölkələrdən bu məktublara cavablar gəlirdi. |