Fizika (Əsas fəNLƏR)

3.  Təcrübi  tədqiqatlarda  vakuum  sistemlərindən  və  ele-
mentlərindən  istifadə.  Təcrübi  tədqiqatlarda  istifadə  olunan  va-
kuum  sistemləri,  qurğuları  və  cihazları.  Vakuum  anlayışı.  Vaku-
umun təsnifatı və tətbiq sahələri. Yüksək təzyiq – mahiyyəti, təs-

---

 
96 
nifatı  və  tətbiqləri.  Vakuumun  və  yüksək  təzyiq  mühitlərinin 
fizikası  Maksvell-Bolsman  paylanması.  Atomların  sərbəst  qaçış 
uzunluğu.  Təcrübi  tədqiqatlarda  vakuum  nasosları.  Vakuum  na-
soslarının  əsas  parametrləri  –  axın  sürəti,  sorma  sürəti,  boruların 
parametrlərinin sormaya təsiri, sorma vaxtı. Vakuum nasoslarının 
növləri-mexaniki  nasoslar,  injeksiya  nasosları,  turbomolekulyar 
nasoslar,  kriogen  nasoslar,  ion  nasosları.  Qalıq  qazlar.  Yüksək 
vakuumun  alınması  problemləri.  Krio  elementlər  –  duar  qabları, 
maye  azot,  kriostatlar.  Yüksək  təzyiqin  alınması,  ölçülməsi 
üsulları və cihazları.