Fizika (Əsas fəNLƏR)

2.  Relyativistik  tənliklər.  Kleyn-Fok-Qordon tənliyi və onun 
tətbiq oblastı. Kleyn-Fok-Qordon nəzəriyyəsinin çətinlikləri. Yük 
və  cərəyan  sıxlığı.  Elektromaqnit  sahəsində  Kleyn-Qordon-Fok 
tənliyi.  Kleyn-Fok-Qordon  tənliyinin  qeyri-relyativistik  limiti. 
Kleyn-Fok-Qordon sahəsinin enerji-impuls tenzoru. Dalğa sahəsi 
üçün sahə tənlıyinin alınması. Kleyn-Fok-Qordon tənliyinin Şrö-
dinger  tənliyi  formasında  yazılışı.  Spini  sıfır  olan  sərbəst  zərrə-
ciklərin Feşbax-Villars (Feshbach-Villars) təsvirində yazılışı. Ha-
milton  operatoru  Feşbax-Villars  təsvirində.  Feşbax-Villars  təsvi-

---

 
178 
rində Kleyn-Fok-Qordon tənliyindən Laqranj sıxlığının və enerji-
impuls  tenzorunun  alınması.  Spini  sıfır  olan  zərrəciklərin 
elektromaqnit sahəsi ilə  qarşılıqlı təsiri. Kulon sahəsində hərəkət 
edən  pion  üçün  Kleyn-Fok-Qordon  tənliyinin  həlli.  Spini  nəzərə 
alınmayan  elektronun  nüvə  sahəsində  hərəkəti.  Dirak  tənliyi. 
Dirak matrislərinin alınması və onların xassələri. Dirak tənliyinin 
kovariant  şəkli.  Kəsilməzlik  tənliyi.  Ehtimal  sıxlığı.  Ehtimal  seli 
sıxlığı.  Veyl  tənliyi.  Dirak  nəzəriyyəsində  spin  problemi.  Dirak 
matrislərinin tenzor ölçüsü və fiziki mahiyyəti. Sərbəst Dirak tən-
liyindən Laqranj sıxlığının və enerji-impuls tenzorunun alınması. 
Zərrəciyin  sərbəst  hərəkəti  üçün  Dirak  tənliyi  və  onun  həlli. 
Kulon  və  skalyar  potensiallar  üçün  Dirak  tənliyinin  həlli.  Barg-
mann-Vigner  tənliyi.  Kemmer  tənliyi.  Duffin-Kemmer-Petiau 
tənliyi.  Mənfi  enerji  halları.  Dirak  tənliyinin  qeyri-relyativistik 
limiti. Elektromaqnit  sahəsindəki  Dirak  zərrəciklərinin  koordinat 
və  impuls  operatorlarının  zamana  görə  törəməsi.  Dirak  tənli-
yindən Mayorona təsvirinin alınması. Pozitron. Vakuum anlayışı. 
Tam  moment  operatoru  və  onun  xassələri.  J
2 
və  J
z 
operatorları. 
Onlar  arasında  kommutativ  münasibətlər.  J
2 
və  J
z 
operatorlarının 
məxsusi  qiymətləri  və  məxsusi  funksiyaları.  Daxili  kvant  ədədi. 
Kütləsi  sıfra  bərabər  olan  zərrəcik  (neytrino)  üçün  Dirak  tənliyi 
və həlli. Spirallıq. Proka tənliyi.