Fizika (Əsas fəNLƏR)

3.  Göy  sferi.  Göy  sferinin  əsas  elementləri.  Zenit  və  Nadir. 
Şaquli  xətt.  Riyazi  və  ya  həqiqi  üfüq.  Dünyanın  görünən  və 
görünməyən yarımsferləri. Hündürlük dairəsi. Birinci şaquli dairə 
və  ya  birinci  şaqul.  Qərb  və  şərq  nöqtələri.  Günorta  xətti.  Dün-

---

 
67 
yanın  şimal  və  cənub  qütbləri.  Dünyanın  fırlanma  oxu.  Göy 
ekvatoru.  Ekvatorun  yuxarı  və  aşağı  nöqtələri.  Dünyanın  şərq  və 
qərb  yarımsferləri.  Göy  meridianı.  Meyl  dairəsi.  Günlük  para-
lellər.  Müxtəlif  coğrafi  enliklərdə  göy  sferinin  fırlanması:  Yerin 
şimal qütbündə (
ϕ=+90
o
),  Yer  ekvatorunda  (
ϕ=0
o
)  və  orta  enlik-
lərdə  (0<
ϕ<90
o
)  Göy  sferinin  fırlanması.  Göy  cismlərinin  doğ-
ması və batması. Doğma nöqtəsi. Batma nöqtəsi. Göy cisimlərinin 
kulminasiyası.  Aşağı  və  yuxarı  kulminasiya.  Doğmayan  və  bat-
mayan  ulduzlar.  Göy  cismlərinin  doğmazlıq  və  batmazlıq  şərti. 
Doğmayan və batmayan ulduzlar dairəsi.