Fizika” fani bo’yicha

Nazorat uchun savollar
1. Ichki va tashqi fotoeffekt hodisasini tushuntiring.
2. Eynshteyn formulasini tushuntiring va yozib bering.
3. Selenli fotoelementning tuzilishini aytib bering.
4. Yoritilganlik formulasini yozib bering.
5. Fotoelementning integral sezgirligining formulasini yozib bering.


13 – laboratoriya ishi
Spektroskopni darajalash va yorug’lik nurining to’lqin uzunligini aniqlash
Ishning maqsadi. Darajalash egri chizig’ini hosil qilish va u yordamida spektral chiziqlarning toiqin uzunligini aniqlash.
Kerakli asbob va materiallar. 1. Spektroskop. 2. Spektral trubkalar. 3. Induksion g’altak. 4. Tok manbai.


Ish bajarish tartibi
1. a) simob bug’i solingan spektral lampani induksion g’altakka ulang va kalit yordamida g’altakni tok manbaiga ulab, lam-pani yoqing;
b) spektroskop kollimatori tirqishini lampaga to’g’rilab, ko’rish trubkasidan qarab, B barabanni burab, okularning qora chizig’ini sariq, yashil va binafsha rang chiziqlar bilan ustma-ust tushirib, shkala va baraban ko’rsatishini jadvalga yozing;
jadval

Ns	Gazning nomi	Kuzatilayotgan chiziqrangi	Shkala va baraban ko’rsatishi (Ni)	To’lqin uzunligi (λi), nm
1	Simob bug’i	1. Sariq.		578
		2.Yashil.		492
		3. Binafsha.		447

d) Ni = f(X_t) bogianish grafigini millimetrli qog’ozga chizing.

2. a) Neon lampasini induksion g’altakka ulang va kalit yordamida g’altakni tok manbaiga ulab, lampani yoqing;
b) spektroskop kollimatori tirqishini lampaga to’g’rilab, ko’rish trubkasidan, qarab, B barabanni burab, okularning qora chizig’ini qizil, sariq va yashil chiziqlar bilan ustma-ust tushi-rib, shkala va baraban ko’rsatishini jadvalga yozing:
jadval

Ns	Gazning nomi	Kuzatilayotgan	Shkalavabaraban	To’lqin uzunligi
2	Neon	1. Sariq 2.Yashil		630 /613/ 585

d) Ni = f(X) bogianish grafigini millimetrli qog’ozga chizing.

3. a) noma’lum gaz solingan lampa uchun ham simob va neonli lampalar uchun bajarilgan ishni takrorlab, olingan natijani jadvalga yozing:
jadval

N°	Gazning nomi	Kuzatilayot-gan chiziq rangi	Shkala va baraban ko’rsatishi (Ni)	To’lqin uzunligi (λi), nm
3.	Noma’lum	LQizil 2. Sariq 3.Yashil 4. Binafsha

Noma’lum lampa spektridagi ranglar uchun aniqlangan N. ning qiymatlariga to’g’ri keladigan λ_i ning qiymatlarini simobli va neon lampalar uchun chizilgan Ni =f(λ_i) bogianish grafigidan aniqlang va jadvalga yozing.

Nazorat uchun savollar
1. Dispersiya hodisasi nima?
2. Atomning energetik sathlarini tushuntiring.
3. Chiqarish va yutish spektrlarining hosil boiishini tushun-tiring.
4. Spektroskopning tuzilishini ayting.
5. Darajalash egri chizigi nima uchun kerak?
6. Spektral analizning kimyoviy analizdan afzalligini aytib bering.