Fizika fanidan texnika xavfsizlik daftari

F i z i k a x o n a s i d a e l e k t r x a v f s i z l i g i q o i d a l a r i.

1. 
   Ish oldidan asboblarni qo’llanmalari bilan tanishib chiqish zarur asbobni tarmoqqa ulashdan avval tarmoq kuchlanishi 42 v kuchlanish mo’ljallanganligi va qutblari yozib qoyilishi kerak.
   

2. 
   Barcha asboblar ishlaydigan holatda bo’lishi toza saqlanishi va doim tekshirib turilishi kerak.
   

O’quvchilar foydalanadigan asboblar elektr tokidan zararlanishdan saqlanish uchun
chegaralovchi qurilmaga ega bo’lish kerak. Bu qurilmalar yuqori kuchlanishi xavfsiz
qiymatgacha kamaytirilishi yoki tok kuchini 0.01 A chegaralovchi qarshilikka ega bo’lishi kerak.
Metall asboblarni g’iloflari, qayerda kerak bo’lsa, u yerga ulanadi va u yerga ulash sifatida suv
gaz isitish quvurlaridan foydalanish qat’ian man etiladi. Radiatorlar isitgich va suv sistemalarini
quvurlari dielektrik bilan izolyatsiyalangan bo’ladi. Ish bajarishda asboblarni stol chekkasiga
qo’ymaslik kerak, ularni shunday joylashtirish kerakki, o’lchash ishlarini bajarish qulay bo’lsin
va ulagich simlar ularning ustidan o’tmasin.

3. Ulagich simlar elastic, yaxshi izolyatsiyali, uchlikli bo’lishi kerak.

Zanjir yig’ishda ularni burash, cho’zish mumkin emas. Simlarni ko’ndalang kesish ulardan
oqayotgan tok kuchiga mos kelishi kerak, zanjirni uzish va ulash uchun albatta kalitdan
foydalanish kerak. Hamma rozetkalar, vilkalar dars ketgan, qiyshiq bo’lmasligi kerak


O’quvchilar uchun xavfsizlik qoidalari bo’yicha ko’rsatmalar

1. Ishlashda diqqat e’tiborli va tartibli bo’ling. O’qituvchi topshirig’ini aniq bajaring.

2. O’qituvchi ruxsatisiz ishga kirishmang.
3. Asbob-uskunalar, materiallarni o’z ish joyingizga shunday qo’yingki, bir nechta narsaning tushib
qolishuga yoki bexosdan otilib ketishiga yo’l qo’ymang.
4 ishni bajarishdan oldin uni mazmuni va olib boorish tartibini diqqat bilan o’rganing.
5. Tajriba olib borish jarayonida shisha idishlarni (proberka, kolba) yerga tushib ketishini oldini olish
uchun shtativga ehtiyotkorlik bilan mahkamlang.
6 .Tajriba o’tkazish davomida o’lchov asboblarining chegaraviy ko’rsatkichidan oshirib yuboris
holiga yo’l qo’ymang. Shishadan yasalgan asboblar bilan ishlashda alohida ehtiyotkorlik bilan
ishlang. Termometrni qotib qolgan moddadan birdan sug’urib olmang.

7. 
   Asbob – uskunalarning barcha qismlari mustahkamlanganligiga e’tibor bering va ko’rib chiqing.
   

Mashinalarning aylanib turgan qismlariga yaqinlashtirmang va engashmang.
8. Tajribaviy qurilmani yig’ishda mustahkam himoyalangan hech qayerida shikastlangan joyi
bo`lmagan o’tkazgichdan foydalaning.
9. Elektr zanjirini yig’ishda o’tkazgichdan o’t chiqish holi bo’lsa, o’zingizni olib qochishga harakat
qiling. Eskirgan otkazgichdan ochiq holdagi yodlangan.
10.Elektr zanjiriga ulangan tok manbaini eng oxirgi navbatda yoqing. Ulangan zanjirni o’qituvchi
tekshirib, ruxsat bergandan keyin yoqing. Zanjirdagi kuchlanish borligini faqat asbob yordamida
tekshirib ko’rish mumkin.
11.Zanjirdagi himoyalanmagan kuchlanish ostidagi elementlarga yaqinlashmang. Elektr manbaini
uzguncha zanjirda uzish, ulash ishlarini bajarmang.
12. Ishlash davomida elektr manbalarining aylanib turgan qismlariga bexosdan tegib ketishdan
extiyot bo’ling. Mashina yoki motori to’liq to’xtaguncha elektr zanjirida uzish – ulash ishlarini .
13.Turg’un holdagi elektr uskunalar korpusiga, uzilgan kodensator qisqichlariga tegmang.
14. Izolyatsiyalangan tutqichli asboblardan foydalaning.
15. Ishning oxirida elektr iste’mol manbaalarini o’chirgandan keyingina elektr zanjirini yig’ing.
16.Ish joyingizdan o’qituvchining ruxsatisiz ketmang.
17.Kuchlanish ostidagi elektr uskunalaridan nosozlik sezgudek bo’lsangiz darhol elektr iste’mol
manbaidan using va bu haqida o’qituvchiga xabar bering.