Cədvəl 2
Nümunələrin kimyəvi tərkibləri üzrəstatistikqiymətləndirmələr
Kimyəvi elementlər Cu
Zn
Pb
Ni
Cr
Ti
Au
Ag
La
Mo
As
Ədədi orta
52,41
85,22
22,12 45,83 32,20
83,66
0,60
1,12
38,07
12,21
14,17
Median
44,65
72,13
21,05 45,02 34,29
88,23
0,37
0,80
33,89
10,01
12,40
Variasiya
47,32
40,40
32,07 45,41 29,65
40,14
47,33 44,61
38,10
37,43
44,38
Asimmetriya
0,72
0,90
0,06
0,33
0,28
-0,02
0,90
0,84
0,50
0,62
0,49
Ekses
-0,44
-0,50
-0,98
-0,55
-0,75
-0,41
0,13
-0,56
-0,79
-0,42
-0,94
Dispersiya
615,03 1 185,48 50,31 433,21 91,15 1 127,74
0,27
1,12
672,09 89,41
39,58
Min
21,40
46,00
10,30 13,10 17,50
22,50
0,03
0,02
4,20
0,06
5,30
Max
105,50
155,30
34,32 95,55 55,00
153,10
2,01
3,38
99,45
35,84
27,00
Bu məlumatları dəqiqləşdirmək üçün tətbiq edilən“Statgraph” proqramının nəticələri hesabla-
nan rəqəmlərin üst-üstə düşməsini göstərmişdir. Aşağıdakı qrafiklər elementlərin normal paylanma-
sını aydın şəkildə izah etdirir (şəkil 2).
a
b
c
ç
d
e
GƏNC TƏDQİQATÇI, 2020, VI cild, №1
66
ə
f
g
ğ
h
Şəkil 2.
Kimyəvi elementlərinin normal paylanma qrafikləri(a(Cu), b(Zn), c(Pb), ç(Ni), d(Cr), e(Ti), ə(Au),
f(Ag), g(La), ğ(Mo), h(As)).
Məlumdur ki, normal paylanmada elementlərin miqdarlarına uyğun gələn nöqtələr qrafikdə-
düz xəttin (median) ətrafında və ona yaxın düzülməlidir [3]. Pb, Ni, Cr, Ti, Mo, La kimi elementlər
normal paylanmanı əks etdirən qrafiklərdə (şəkil 2) Cu, Au, Ag, Zn-ə nisbətən normal paylanmaya
daha uyğundur.
Dispersiya orta qiymət və mediana yaxın qiymətlər alarsa, o zaman həmin element sahə üzrə
bircins, əgər çox fərqlənən qiymətlər alarsa, qeyri-bircins paylanmış olur. Aldığımız dispersiya,
ədədi orta və median qiymətlərinə əsasən aydın olur ki, Au, Ag, As və Pbelementlərindən başqa di-
gər elementlər qeyri-bircins paylanmışdır (cədvəl 2).
Tədqiqat apardığımız obyektdə yayılan elementlər arasında əlaqələrin mövcudluğunu aydın-
laşdırmaq məqsədi ilə korrelyasiya analizindən istifadə olunmuşdur. Götürdüyümüz nümunələr
üçün kritik əmsalın 0,37-ə bərabər oldugu məlumdur [1].
Dostları ilə paylaş: |