13-8 Sinir- Kas Bağlantıları İmpulsların, hareket nöronlarından kaslara geçişi,
sinir-ka s bağlantıları denilen
belirli temas noktalarında olur. Hareket nöronu aksonlarının uçundaki yapılara,
motor uç plakaları denir. Sinaptik düğümler gibi, motor uç plakaları sinaptik kesecikler içerir.
İmpulslar, motor uç plakalarına ulaşınca, bunlar, kimyasal aktarıcı asetilkolinin
salıverilmesine neden olurlar. Asetilkolin, akson ucu ile kas hücresi arasındaki aralığa
yayılı
r ve
kas hücresi üzerindeki reseptör (almaç) molekülleri ile birleşir. Asetilkolinin
etkisi, kas hücre zarında yayılan impulslara neden
olarak, sodyuma karşı kas hücre
zarının geçirgenliğini arttırmaktır. Bu impulslar kas hücresinin kasılmasına neden olur.
Nöronlar arasındaki sinapslarda olduğu gibi, sinir
-
kas bağlantısındaki asetilkolin enzim
faaliyeti ile çabucak yok edilir.
13- 9 İlaç lar ve Sinaps Pek çok zehir ve ilaçlar
sinapslarda kimyasal aktarıcının faaliyetini etkiler. Sinir gazı,
kürar (ok zehiri),
botulin toksin (bakteriyal bir zehir) ve bazı insektisitler, sinir kas
bağlantılarında asetilkolinin işlev yapmasına engel olan ve k
as felcine neden olan
zehirlerdir. Solunum sistemi kaslarının felç olmasında, ölüm kaçınılmazdır.
Uyuşturucular
, bellek ve duyguları etkiler veya sinapslara da etki ederek vücut
faaliyetlerini değiştirir. Uyarıcılar, bir iyilik, atiklik ve heyecanlandırma
hissi meydana
getiren
uyuşturuculardır.
Uyarıcılar
arasında,
amfetamin
belirli
reseptörleri
duygusuzlaştırarak etkisini gösterir.
B
u suretle norepinephrine biçimine girer. Kahve, çay
ve kolalı içeceklerde bulunan
kafein , sinaptik aktarıma yardım eder.
Yat ıştırıcılar , vücut işleyişini yavaşlatan uyuşturuculardır.
Uyku hapları nöropinephrine
oluşmasına engel olarak yatıştırıcı bir etki meydana getirir.
LSD ("asit") ve meskalin gibi şuur bozucu ya da sanrı oluşturan bazı uyuşturucular,
menedici aktarıcı serotonin'in etkisiyle uyuşmaz.