Jahon bozori — jahon iqtisodiyotining ajralmas qismi boʻlib, tovar va xizmatlarning talab, taklif va ayirboshlash sohasini taʼminlovchi; xalqaro mehnat taqsimotida ishtirok etish bilan bogʻliq boʻlgan davlatlar oʻrtasidagi barqaror tovar-pul munosabatlari tizimi
Xususiyatlar: Mamlakatlar o‘rtasidagi iqtisodiy munosabatlar maksimal foyda olishga qaratilgan; Qattiq raqobat; TMKlarning faoliyati; Rivojlangan davlatlar ham, rivojlanayotgan davlatlar ham jahon bozoriga kirib bormoqda; Zamonaviy bozorning inqiroz holati; jahon bozorini monopollashtirish.
Xususiyatlar: tovarlar, xizmatlar va kapitalning erkin harakatlanishidagi to‘siqlarni bartaraf etish; aloqa vositalari, axborot va texnologiyalar transferini jadal rivojlantirish, tovarlar va xizmatlarning yangiligi va texnik mukammalligi rolini oshirish, sotish tizimini takomillashtirish; marketing tadqiqotlarini o'tkazish; tovarlarni sotishning yangi shakllari, xalqaro auktsionlar, tovar va boshqa birjalar, xalqaro savdoning paydo bo'lishi.
Jahon bozoriga tashqi iqtisodiy aloqalar va davlatning tashqi siyosati ta'sir ko'rsatadi. Jahon bozorida maxsus narx tizimi - jahon narxlari mavjud.
Jahon iqtisodiy munosabatlarining globallashuvi - bu zamonaviy jahon hamjamiyatining rivojlanishi va eng avvalo, ilmiy-texnikaviy va iqtisodiy taraqqiyot shart-sharoitlari yig'indisini ifodalovchi ob'ektiv jarayondir.< /span>
Jahon iqtisodiy munosabatlarining globallashuvi alohida korxonalarga ta'sir qiluvchi ko'p darajali hodisadir (mikrodaraja); tovar, moliya va valyuta bozorlari va mehnat bozorlari (mezo darajasi); mintaqaviy, milliy iqtisodiyot (makrodaraja).
Xalqaro munosabatlarning globallashuvi bu jarayonga savdoning ayrim turlarining bosqichma-bosqich jalb etilishida namoyon bo‘ladi: tashqi, xalqaro, jahon savdosi (tovar va xizmatlar, texnologiyalar, intellektual mulk); ishlab chiqarish omillarining xalqaro harakati (mehnat, mehnat, kapital, axborot); xalqaro moliyaviy-kredit operatsiyalari (qaytarilmaydigan moliyalashtirish va yordam, turli XEO sub'ektlaridan olingan kreditlar va qarzlar, qimmatli qog'ozlar bilan operatsiyalar; maxsus moliyaviy mexanizmlar va vositalar); valyuta bilan operatsiyalar. Ishlab chiqarish, ilmiy-texnikaviy, texnologik, muhandislik va axborot sohasidagi xalqaro hamkorlikka alohida o'rin beriladi.
8. Akkumulyatsiya jarayoni. Moliyalashtirishning ichki va tashqi manbalari.
Foydali investitsiyalarning natijasi jamg'arishdir. Jamg'arma - bu moliyaviy resurslarni shakllantirish va ulardan takror ishlab chiqarishni kengaytirish uchun foydalanish jarayoni. Korxonaning uzoq muddatli rivojlanish strategiyasi natijasida investitsiyalar va jamg'armalar o'rtasidagi munosabatlar amalga oshiriladi. Kapitalning ishlab chiqarish aylanishi kengaygan takror ishlab chiqarish uchun normal sharoit yaratadi.
Tadbirkorlik sub'ektlarini moliyalashtirish - bu oddiy va kengaytirilgan takror ishlab chiqarishni moliyaviy qo'llab-quvvatlash shakllari va usullari, tamoyillari va shartlari majmui. Moliyalashtirish deganda mablag‘larni ishlab chiqarish jarayoni yoki kengroq aytganda, firmaning barcha ko‘rinishlarida kapital ishlab chiqarish jarayoni tushuniladi.
Korxonani moliyalashtirish manbalari ichki (asosiy kapital) va tashqi (qarz va jalb qilingan kapital) ga bo'linadi. Ichki moliyalashtirish o‘z mablag‘lari va birinchi navbatda sof foyda va amortizatsiya ajratmalaridan foydalanishni o‘z ichiga oladi.
O'z kapitaliga quyidagilar kiradi: - ustav kapitali (jamiyat ta'sischilarining uni tashkil etishda qo'shgan hissasi natijasida shakllangan)
- qo'shimcha kapital (tashkilotning asosiy vositalarini qayta baholash natijasida shakllangan)
-zaxira kapitali (keyinchalik kutilmagan ehtiyojlar uchun tashkilot foydasidan ajratmalardan shakllangan)
O'z mablag'lari hisobidan moliyalashtirish bir qator afzalliklarga ega: - korxona foydasidan to'ldirish hisobiga uning moliyaviy barqarorligi oshadi;
-o'z mablag'larini shakllantirish va ulardan foydalanish barqaror;
- tashqi moliyalashtirish xarajatlari (kreditorlar oldidagi qarzlarga xizmat ko'rsatish) minimallashtiriladi;
Korxonaning o'zini-o'zi moliyalashtirish darajasi nafaqat uning ichki imkoniyatlariga, balki tashqi muhitga (soliq, amortizatsiya, byudjet, davlatning bojxona va pul-kredit siyosati) ham bog'liq.