Gülşən İslam qızı Axundova

sait - duzqabı (sait - duz sözündən); əşya və mate­rial arasında əlaqə nəticəsində yaranan köçürülmə. Bu qəbildən yaranan metonimik adlar ingilis dilində qab- qacaq rutinizmləri arasında çoxdur, məsələn: silver - gü­müş qab-qacaq, gümuş çəngəl-bıçaqlar; china - çini qab- qacaq; calabash - uzun balqabaq formasında olan su


35



üçün qablar calabash - balqabaq sözündən əmələ gəl­mişdir;

horn - heyvan buynuzuna bənzədilən qablar, hom - buynuz deməkdir.

İngilisdilli linqvomədəniyyəti səciyyələndirmək məqsədilə biz bu tədqiqatda tərkibində qab-qacaq leksik qrupuna aid olan frazeoloji birləşmələri təhlil edəcəyik.

Qab-qacaq rutinizmləri ingilis dilində həm öz no- minativ mənasında, həm də məcazi mənalarda işlənərək antropocentrik xarakter daşıyır, insanın fiziki və yaxud mənəvi keyfiyyətlərini və həmçinin cəmiyyətin sosial və mənəvi dəyərlərini əks etdirir. Bu rolda çıxış edərək qab- qacaq rutinizmləri öz nominativ funksiyasından heç də az kommunikativ funksiya daşımırlar, onların kommu­nikativ əhəmiyyəti bu hallarda daha da artır. Məhz buna görə bu leksik vahidlərin tədqiqinə maraq getdikcə artmaqdadır.

Frazeoloji birləşmələrin tərkibində işlənən qab- qacaq rutinizmləri tədqiq olunan leksikanın semantik im­kanlarının genişlənməsini təmin edir.

Frazeoloji birləşmənin əsasında yaranan assosiasi­yalar milli xarakter daşıyır və ona görə də spesifikliyi ilə səciyyələnir. Frazeoloji birləşmələrdə əks olunan ənənə və stereotiplər ingilisdilli etnosun dünyasının dil mən­zərəsini formalaşdırır.

Qab-qacaq adlarının mənasının köçürülməsi metaforik xarakter daşıyır, məsələn:

a big pot (“böyük adam”, “tuz”, “başçı”);

broken vessel (rəzil insan);