H s nov q.. YÜKs k g rginlikl r V elektrik izolyasiya texnikasi


DAXILI IFRAT G RGINLIKL RIN XÜSUSI M S L L RI



Yüklə 4,73 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə41/47
tarix06.04.2017
ölçüsü4,73 Mb.
#13502
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   47

15. DAXILI IFRAT G RGINLIKL RIN XÜSUSI M S L L RI 

 Elektrik 

b k   v  sisteml rinin üç fazlı sxeml rin  baxıldıqda, real 

qur ularda daxili ifrat g rginlikl rin bir çox  lav   s b bl ri v   m nb l rinin

oldu u a ikar olur. Üçfazlı real sxeml rin h rt r fli analizi riyazi modell m

usulları il  aparılır. Çünki t crüb d  yüks k g rginlik x ttl rinin açılıb,

qo ulması o q d r d  asan h yata keçiril n hadis  deyildir. Dig r t r fd n real 

t crüb l rd  fazların qo ulmasına ixtiyari v  t sadüfi gecikm  verm k onların

intiqalında xüsusi qur ular qoyulmasını t l b edir. Bir sözl  real t crüb l r çox 

bahalı v  texniki c h td n ç tin olur. Bu f sild   h m d  uzunmüdd tli 

ferrorezonans g rginliyin  baxılacaqdır. 

Qo ulma eyni anda olarsa, x tt  veril n faz g rginlikl ri simmetrik 

120

0

 faz f rql ri il  vektor c minin sıfır oldu u rejim  dü ür. Xüsusi hallarda 



yüks k g rginliy  qo ulan EÖX-d  is , açarların intiqallarının eyni anda 

komanda almasına baxmayaraq, qo ulmada faz f rql ri olur. Üst lik YG 

açarları pill li qo ulma v

sas kontaktlardan  vv l komutasiya edil n lav

kontaktlara malikdir  k.14.1.3. 

lav  kontaklar is  müqavim tin qiym ti

2500-3000 Om olan  untla dövr y  qo ulur. Bu zaman x ttin

vv li v


sonundakı g rginlikl r h min müqavim td n, qo ulma buca ından, x ttin 

uzunlu u, ötürül n güc v   m nb in daxili parametrl rind n  asılı olaraq 

d yi ir. G rginlikl rin bel  rejiml rd , mövcud Furye çevirm l ri v  dig r


_________________Milli Kitabxana__________________ 

394 


(dur un, qaçan dal alar, Runqe-Kutt, Z- çevirm l r metodları) metodlarla 

hesabatları mür kk b v   h tta mümkünsüz olur [29-31]. Ona gör  inteqral 

t nlikl r metodunu t tbiq ed k.   

15.1.1. Inteqral t nlikl r v  bükülm  teoreminin t tbiqi 

 

Son zamalar hiperbolik tip x tt t nlikl rinin h llinin yeni üsullarından



biri,   inteqral çevir m l r v  bükülm  teoreminin t tbiqi geni  istifad  edilir. 

O metodun  sas üstünlüyü, EÖX-nin yuxarıdakı qeyri simmetrik 

kommutasiyalarında görünür. Qeyri simmetrik kommutasiya rejiml ri üçün, 

faz g rginlikl rinin simmetrik t kil edicil ri v  onların Z çevirm l ri çox saylı

toplananlardan ibar t olur. Ona gör  hesabat alqoritml ri d  yorucu olmaqla 

yana ı mür kk b yazılı   v  çoxlu hesablama yadda ı t l b edir. Bununla 

yana ı, Z çevirm l rd   b zi parametrl rin qeyri x tti v  dig r funksional 

asılılıqlarını n z r  almaq ç tinl ir. Bu halda dur un v  qaçan dal alar

metodları da kifay t q d r s m r li olmurlar [28-30].  Xüsusi il , yüks k

g rginlikli uzun x ttl r n z r  alındıqda v  hesabat sxemind  bu x ttl r  aid 

kompensasiya qur uları i tirak etdikd   m s l  daha da ç tinl ir.  

Kommutasiyanın b zi hallarında üç fazlı

b k nin qeyri simmetrik rejiml ri,

böyük aktiv müqavim tl r v   g rginlik - c r yan k s n qeyri x tti 

xarakteristikalı mühafiz  aparatları olduqda, dur un dal alarla m xsusi

kökl rin tapılması mümkün olmur v  ya x talar çox artır. Qaçan dal alar

metodu da düyün nöqt l rd  sxem  daxil olan t nziml yici qur uların n z r

alınması halı üçün s m r siz olur. Göst ril n hallarda bu kitabın mü llifi

t r find n i l nmi  inteqral t nlikl r v  diskret çevirm l r metodu daha 

effektlidir  [24]. Bu metodun  sasını (14.1.1) – 14.1.6) t nlikl rind  verilmi

funksiyaların Laplas t svirind n zaman oblastına keçdikd  istifad  edil n,

impulsiv-  funksiyalar v  inteqral bükülm  teoremi t kil edir. Nisb t n a ır

rejim olan üç fazlı x ttin faz ardıcıllı ının pozuldu u v  intiqalın zamana gör

gecikm l rl  faz sürü m si verdiyi kommutasiya rejimin  baxaq. Q zadan

sonra

b k  avtomatik olaraq yenid n simetrik g rginlik m nb in  qo ulmu



olur  k. 15.1.1. 

kild  A fazasının birinci, C –ikinci, B is  üçüncü qo ulması

göst rilmi dir.  slind  qo ulmada fazlar f rqi 1 msan–d n çox olmamalıdır.

Qo ulmamı  fazada c r yanın sıfır olmasına baxmayaraq,  vv l qo ulan

fazanın yaratdı ı elektromaqnit induksiyası sonra qo uluan fazada g rginlik 

yaradır. Zaman   keçdikc  qo ulma tamamlanır v  sxem simmetrik rejim

dü ür. Bu arada elektromaqnit r qsl nm l rinin mü yy n - U(t

1

,l) qiym tind

v  sxemin sönm  zaman sabitin  uy un müdd td  t sir ed n bir g rginlik qalır. 

Deyildiyi kimi, x ttin uzunlu undan asılı olaraq qalıq g rginlik- u

0

  x tt boyu 



mü yy n qanunla d yi ir. M s l n, A

2

 açarı açıq olduqda bu g rginlik, 



(15.1.10) – a uy un

kild  kosinus qanunu il   d yi c kdir. Lakin, x ttin



_________________Milli Kitabxana__________________ 

395 


uzunlu u böyük, qo ulmalar arası müdd t dal anın bu x tt boyu yayılma 

müdd tin  nisb t n qısa olarsa, kosinusoidal d yi m ni n z rd n atmaq olar. 

Onda qon u fazlarda induksiya g rginlikl ri  sabit q bul edilir v  sad

toplanma il   n z r  alınırlar. Qeyri simmetrik qo ulmalar üçün yazılmı

t nlikl rd n orijinal oblastda t yin edil n g rginlik v   c r yan funksiyaları, 1 

v  2 nöqt l ri üçün a a ıdakı kimi ifad  edilir.  Hesabat sxemind  bunlardan 

lav , fazların öz maksimumlarına qo ulma halı üçün gecikm l r n z rd

tutulur


k.15.1.1. 

N tic d  operator  kilind   a a ıdakı hesabat ifad l ri alınır. I fazın

qo ulması halında x ttin sonu v

vv lind ki g rginlikl r üçün,  

.

2

,



0

,

0



2

,

,



2

2

,



0

1

0



1

1

0



1

0

0



1

1

0



1

0

0



1

p

E

z

z

z

z

p

U

p

U

p

E

z

z

p

k

z

p

k

z

p

U

p

U

p

E

z

z

p

k

z

p

k

z

p

U

A

gir

gir

C

B

A

gir

gir

C

B

A

gir

gir

A

(15.1.1)


Qo ulmamı  (B v  ya C fazası üçün) x ttin  vv lind  g rginliyin ifad si –

p

E

z

z

z

z

p

U

CK

gir

gir

B

1

0



0

2

2



,

0

(15.1.2)



II (B v   ya  C)  fazın  qo ulmasından sonra, x ttin son  nöqt l rind ki

g rginlik üçün a a ıdakı ifad l ri yazmaq olar:



p

E

z

z

p

k

z

p

k

z

p

U

p

E

z

p

k

z

z

z

p

k

z

p

k

z

p

U

p

E

z

p

k

z

z

z

p

k

z

p

k

z

p

U

CK

gir

gir

B

CK

gir

gir

gir

C

CK

gir

gir

gir

A

1

0



0

0

2



1

1

0



0

0

2



1

1

0



0

0

2



2

,

2



2

5

,



0

,

2



2

5

,



0

,

     (15.1.3)



_________________Milli Kitabxana__________________ 

396 


k.15.1.1. Üçfazlı hesabat sxemi a) v  A,B,C fazlarının maksimal 

qiym tl rind (A,C,B) kilind  qo ulma ardıcıllı ı-b) 

3-cü fazanın qo ulması il  sxem simmetrik v ziyy t   g lir. Burada B

fazası qo ularsa, U

A3

=U

C3

v  ya C fazası qo ularsa, U



A3

=U

B3

 kimi q bul edilir. 

(15.1.1-15.1.4) ifad l rind  A,B,C v  1, 2, 3 indeksl ri faz g rginlikl ri v

onların qo ulma ardıcıllı ını göst rirl r.

Birinci variant üçün a a ıdakı operator t nlikl rini yazmaq olar: 

p

E

z

p

k

z

z

p

k

z

p

U

p

E

z

p

k

z

z

p

k

z

p

U

p

U

Bk

gir

gir

B

Bk

gir

gir

C

A

1

0



0

0

3



1

0

0



0

3

3



3

3

,



3

3

,



,

             (15.1.4) 

Bu halda hesabat üçün yazılmı   h min t nlikl rd  qo ulmanın A, C, B 

ardıcıllı ı götürülmü dür. Bu üçfazlı EHQ-si üçün sinusoidal funksiyaların

maksimal qiym tl rinin sıra ardıcıllı ına uy un g lir. Lakin yuxarıda deyildiyi 

kimi A, B, C –ni d  qo ulma ardıcıllı ı kimi götürm k olardı. Bu halda bütün 

fazların maksimal nöqt d  qo ulması üçün, intiqalın faz kecikm l ri 

3

2



bucaq q d r normal zaman periodu t kil etmi  olardı. Baxılan metodla buna 

_________________Milli Kitabxana__________________ 

397 


asanlıqla nail olunur:- a) birinci fazanın qo ulma buca ı –

a

verilir; 2) B v  ya 

C fazasının maksimala qo ulması üçün hesabat addımlarının sayı verilir. Bu 

halda sonrakı fazaların qo ulması anına q d r keç n zamanda, açarın faz 

kontaktlarnıdakı g rginlikl r a a ıdakı kimi t yin edilirl r: - A, C, B ardıcıllı ı

üçün :


t

u

t

u

t

t

e

t

u

t

t

e

B

B

a

Bk

c

a

ck

,

0



,

0

3



2

sin


,

0

3



4

sin


2

1

1



1

1

       (15.1.5) 



 A, B, C ardıcıllı ı üçün is ,

t

u

t

u

t

t

e

t

u

t

t

e

c

c

a

ck

B

a

Bk

,

0



,

0

3



4

sin


,

0

3



2

sin


2

1

1



1

1

(15.1.6)



(15.1.5) v  (15.1.6) ifad l rind n görünür ki, sonra qo ulan fazlarda x tti 

qo an açarların kontaktlarnıdakı faz g rginlikl ri, h r d f  bir  vv lki

qo ulmadan yaranan (induksiyalanan) g rginlikl rin n z r  alınması il

hesablanır.

g r A fazasından sonra B v  C-l r gecikm d n qo ularsa, x tt

üçfazlı sistemin simmetrik rejimi v  ya bir fazlı qo ulmada keçid prosesi kimi 

hesablanır. (15.1.5) v  (15.1.6) sistem t nlikl rinin birinci ifad l ri istifad

edilirl r. Riyazi modell dirici funksiyalar üçün  k. 15.1.2 –d  verilmi  sxem 

v  onun parametrl ri n z r  alınır. Sxem  gör  ötürm  funksiyaları v  giri

müqavim tl ri a a ıdakı kimi t yin edilir [27]. 

Faz f rql ri il  qo ulan üç fazlı elektrik verili  hava x ttl rind  keçid 

prosesl rinin riyazi modell dirilm si üçün hesabatlara aid,  (t)  v



(t)

kilind  olan  k.15.1.2, impuls funksiyaları, ifrat g rginlikl rin fiziki 

mahiyy tin  uy undur. Bu funksiyalar (15.1.8) – (15.1.16) ifad l ri 

kilind


inteqral t nlikl rin nüv sin  daxil edilir. N tic d   g rginlikl rin simmetrik 

t kiledicil ri v  onların vasit si il  faz g rginlikl rinin hesabatları asanla ır. 

Bu riyazi model v  (14.1.7), (14.1.8) formulalarının t tbiqi simmetrik 

t kiledicil rin hesabatına uy un g lir v  dig r metodlara nisb t n

hesablamalarda sad lik v  d qiqlik daha yax ı t min edilir.  g r hava x ttinin

vv li v  sonuna L



r1

L



r

induktivlikli reaktorlar  (v  ya kondensator

batareyaları) qo ularsa, operator sxeminin d r c si müst qil budaqlara 

qo ulan reaktiv elementl rin sayı q d r artır.



_________________Milli Kitabxana__________________ 

398 


0

0

0



0

1

10



1

10

1



0

1

1



1

1

0



0

0

0



;

,

;



,

1

;



1

)

(



gir

m

m

gir

m

m

gir

r

gir

r

gir

gir

r

gir

r

gir

r

c

r

d

z

PL

R

z

z

PL

R

z

z

z

z

z

z

z

z

z

z

z

sh

z

z

ch

p

k

sh

z

z

ch

p

k

  (15.1.7)

Riyazi modell m d  alqoritm  daxil edil n ümumil dirici

(t)

  v


(t) -

riyazi funksiyalar t nlikl rin t rtibl rini iki d r c  azaldır v  hesabatları

xeyli sad l dirirl r. 

k.15.1.2. Ümumil dirilmi

(t)v

(t) funksiyaları

Alınan alqoritml r reaktorsuz sxeml rl  eyni t rtibd  olurlar. Daxil 

edil n bu impulsiv funksiyalar sxemd  olan s rb st  R müqavim ti v

pL

induktiv müqavim tl ri lazımi anlarda impuls  kilind  hesabata qo urlar. 

M s l n,  R-i t=0 anından, pL-i is , birinci hesabat anında (t=1  v  ya n=1

diskret nöqt sind ) hesabata daxil edirl r. Zaman oblastında s rb st h dd



R· (t)  v

PL asılıl ı L· (t) kimi hesabalnır. Dig r inteqral altı funksiyalar 

m xr cd  P-nin artan üstlü nisb tl ri

kilind

3

3



2

2

1



,

,

P



A

P

A

P

A

 v  s. yazılır [47]. 

Baxılan m s l d   x ttin vv li v  sonuna qo ulmu  iki reaktor üçün inteqral 

altı funksiyaların n böyük üstü  iki d r c  azalaraq 4 olur :- 

4

4

p



A

. Orijinal 

oblastında is  bu funksiya 

6

3



4

t

A

  -  çevirilir. Bu keyfiyy tl ri il  yana ı

inteqral t nlikl r v  diskret çevirm l r metodu müxt lif zamanlarda qo ulan

fazların kecikm l rini asanlıqla n z r  alır. H r bir yeni qo ulma anında

modell dirici funksiyalar vasit si il , proses  qo ulan fazalara uy un yeni 

hesabat funksiyaları daxil olur. Riyazi modell dirici funksiyaların çıxarı ları



_________________Milli Kitabxana__________________ 

399 


v  yazılı ın sad liyi üçün, sxemin parametrl ri v  kommutasiya rejiml rin

uy un olan a a ıdakı xüsusi  msallar v  nisbi vahidl r daxil edilir: - 



z

d0

=2·z

d

 , z

d

=1,

m

=1,  E

m

=1,  R

1

=2·R

m

+R

m0

,

R

2

=2·R

m0

+R

m

,  L

1

=2·L

m

+L

m0

,  L

2

=2·L

m0

+L

m

, L

3

=L

2

/ L

r1

2

1

11



1

10

1



,

1

1



2

1

r



r

r

r

L

L

L

L

L

L

,

,

1



1

2

1



2

12

r



r

L

L

L

(15.1.8)


(15.1.7) ifad l rind n, ötürm  funksiyaları v  giri  müqavim tl rinin 

toplananları düz,  ks v  sıfır ardıcıllıqı müqavim tl rd n t kil olundu u

görünür. (15.1.1)-(15.1.3) t nlikl rinin yazılı ında, x ttin sonu üçün sur td

z

gir·

k(p), z

gir0

k

0

(p), x ttin ba lan ıcı üçün is ,  z

gir0

, z

gir

kimi ifad l r v

t nlikl rin m xr cind 2z

1

+z

0

 v 2z



0

+z

1

; z

1

 v z



0

kimi ifad l r vardır. Ona gör

yuxarıdakı t nlikl rin sur t v   m xr cl rinin ayrı-ayrılıqda orijinal 

funksiyalarının tapılması m qs d  uy un olur. Orijinallar t yin edil rk n,

bütün modell dirici funksiyalar üçün gecikm l r  uy un sönm

msalları


hesablanır. Balansla dırılmı  x tt parametrl ri üçün sönm  dekrementi:-   = 

R

+

G

= R/2L+G/2C k miyy tin   b rab r olur. Onda (15.1.7) ifad sind

göst ril n



=(p+ ) v

0

=(p+

0

)

0

 kimi hesablanacaqdır. X ttin natamam 

qo ulması zamanı düz v

ks ardıcıllıqlı dal alar 

sıfır ardıcıllıqlı dal alar

is ,


0

· -in  g tirilmi  ifad l ri il  n z r  alınır.

 (15.1.1)  v  (15.1.2) t nlikl rind , 2z



1

+z

0

2z



0

+z

1

  m xr cl ri olan, 

ifad l rin sur tl rind ki z

gir

k(p)  v

z

gir0

k

0

(p)  h ddl ri orijinal  zaman 

oblastında analoji olan a a ıdakı formula il  yazılır:

7

0

2



11

7

0



2

10

7



0

2

2



4

2

1



1

4

2



D

t

D

t

L

D

t

D

t

L

D

t

D

t

p

k

z

gir

  (15.1.9) 

6

0

3



0

11

6



0

3

0



10

6

0



3

0

0



0

2

2



1

1

2



2

2

D



t

D

t

L

D

t

D

t

L

D

t

D

t

p

k

z

gir

 

 



 

 

 



 

 

 



 

(15.1.10)

X ttin birinci fazasının qo ulmasında

hansı fazanın birinci 

qo ulmasından asılı olmayaraq, sas xarakteristik funksiyalar üçün-(2z

1

+z

0

) – 

olan uy ün orijinal funksiyalar a a ıdakı kimi yazılır:



_________________Milli Kitabxana__________________ 

400 


)

11

.



1

.

15



(

2

2



1

1

6



2

2

2



2

2

4



2

2

2



2

3

2



2

1

2



1

2

1



1

3

2



2

1

9



2

1

2



1

1

9



2

2

2



3

2

2



3

2

2



2

2

5



,

0

2



2

3

2



2

3

2



2

2

2



3

2

2



2

2

2



2

9

2



2

9

2



2

2

1



3

2

1



2

1

1



3

2

2



2

2

5



.

0

2



8

0

8



0

8

0



2

8

0



5

2

0



4

2

2



11

1

11



8

0

5



0

4

1



12

1

8



0

5

0



4

11

8



0

5

0



4

10

8



0

5

0



4

1

8



2

0

5



2

0

4



2

2

11



10

8

3



0

5

3



0

4

3



3

11

2



8

0

5



0

4

12



8

0

5



0

4

11



8

0

5



0

4

10



8

0

5



0

4

1



0

1

D



t

t

L

D

t

t

D

t

t

L

D

t

D

t

D

t

t

L

L

L

L

D

t

D

t

D

t

t

L

L

L

D

t

D

t

D

t

t

L

D

t

D

t

D

t

t

L

D

t

D

t

D

t

t

L

D

t

D

t

D

t

t

L

L

D

t

D

t

D

t

t

L

D

t

D

t

D

t

t

L

D

t

D

t

D

t

t

L

D

t

D

t

D

t

t

L

D

t

D

t

D

t

t

R

z

z

r

r

r

r

Ikinci fazanın qo ulmasında sür t z



gir0

·k

0

(p)+0,5 z

gir

·k(p)  v   m xr c

funksiyalarının 2z



0

+z

1

 orijinal funksiyası  üçün a a ıdakı ifad l ri yazmaq 

olar.  

Funksiyasının sur ti üçün a a ıdakı zaman ifad sini yazmaq olar: 



z

gir0

·k

0

(p)+0,5z

gir

·k(p)

13

.



1

.

15



2

4

2



1

1

4



2

2

2



2

1

1



2

4

7



0

2

11



7

0

2



10

7

0



2

6

0



3

0

11



6

0

3



0

6

0



3

0

10



D

t

D

t

L

D

t

D

t

L

D

t

D

t

D

t

D

t

L

D

t

D

t

D

t

D

t

L

2·z


0

+z

1



- m xr ci üçün is  a a ıdakı a a ıdakı zaman funksiyası yazılır:

_________________Milli Kitabxana__________________ 

401 


1

0

2



Z

Z

)

12



.

1

.



15

(

2



2

3

4



2

3

4



2

3

4



3

4

2



2

2

6



8

2

2



2

8

2



2

8

2



2

6

8



2

2

6



6

18

7



2

10

2



2

4

6



2

6

2



2

4

14



2

2

6



12

7

18



2

2

10



2

2

1



2

2

7



6

6

14



2

1

6



2

2

2



2

2

1



6

2

2



2

2

1



2

2

7



6

14

2



2

5

2



3

2

3



5

2

2



2

2

8



3

0

2



11

2

5



3

0

2



11

2

4



3

2

11



2

3

2



11

2

8



2

0

2



11

2

11



10

2

1



11

5

2



0

2

11



2

11

10



2

1

11



4

2

2



11

2

1



11

11

10



2

2

2



11

2

11



10

2

1



11

8

0



2

1

2



2

1

2



1

2

12



2

2

1



2

5

0



11

10

2



1

2

12



2

2

1



2

4

11



10

2

1



2

12

2



2

1

2



10

11

2



1

2

12



2

2

1



2

8

0



3

12

2



11

2

1



2

5

0



11

2

3



12

2

1



2

4

11



2

3

12



2

1

2



12

2

3



1

2

1



2

8

0



2

5

0



2

4

2



2

8

0



5

0

4



2

D

t

L

R

D

t

L

R

D

t

L

R

t

L

R

D

t

L

L

L

L

R

L

L

D

t

L

L

L

L

R

L

L

D

t

L

L

L

L

L

L

R

t

L

L

L

L

R

L

L

D

t

L

L

L

L

L

L

L

L

R

L

R

L

R

D

t

L

L

L

L

L

R

L

R

L

R

D

t

L

L

L

L

L

R

L

R

L

R

t

L

L

L

L

L

R

L

R

L

R

D

t

L

L

L

L

L

L

L

R

D

t

L

L

L

L

L

L

L

R

D

t

L

L

L

L

L

L

L

R

t

L

L

L

L

L

L

L

L

R

D

t

R

D

t

R

D

t

R

t

R

D

t

D

t

D

t

t

L

r

r

r

r

r

r

r

r

r

r

r

r

r

r

r

r

r

r

r

r

r

r

r

r

r

r

r

r

r

r

  

(15.1.4) 



t nlikl rind n göründüyü kimi üçüncü qo ulmada sistem 

simmetrik rejim  keçir v  EVX – d  davam ed n elektromaqnit keçid prosesi 



_________________Milli Kitabxana__________________ 

402 


z

1

v  z


0

 kimi xarakteristik funksiyalarla hesablanır. Bu halda z



gir

k(p) v  z

gir0

k(p)

orijinal funksiyaları da ba qa

kild  v  daha sad  hesablanacaqdır: 

2

2



D

t

p

k

z

gir

(15.1.14)

3

0

0



0

2

D



t

p

k

z

gir

     (15.1.15)

  

(15.1.12) 



v  (15.1.13), (15.1.14) v  (15.1.15) ifad l rinin müqayis si

göst rir ki, inteqral t nlikl r metodu il  qurulmu  riyazi modell rd  eyni 

funksiyalar f rqli orijinallara malik olur. Bunun s b bi qo ulma rejiml rind n

asılı olaraq sxemin v  xarakteristik m xr c funksiyalarının d yi m sidir. 

Sxemin v  orijinalların d yi m si, faz f rql ri il  qo ulan elektrik 

b k l rind  keçid prosesinin m xsusi tezlikl rini ifad  edir.     

 (15.1.4) 

ifad l rinin z



1

  v z



0

kilind  olan m xr cl ri is , a a ıdakı

orijinal funksiyalarla yazılır. Faz f rql ri il  qo ulan x ttin riyazi modelind  I 

v  II qo ulmalarda x ttin qo ulmamı  fazasında da g rginlik induksiyalanır.

X ttin vv lind  induksiyalanan (15.1.1)-in 3-cü t nliyi v  (15.1.3) t nliyi il

hesablanan - U



b1 

(0,p)  v

U

b2

(0,p)  g rginlikl ri, h r qo ulmada m nb in

qo ulan faz g rginliyi il  toplanacaqdır.

4

4

10



4

4

4



4

10

4



1

2

1



1

2

2



2

2

1



1

1

2



2

1

1



2

2

D



t

t

D

t

t

L

D

t

t

L

D

t

t

L

D

t

t

D

t

t

L

D

t

t

R

z

m

r

m

       (15.1.16) 

5

0

11



5

0

10



5

0

2



5

0

5



0

5

0



10

5

0



0

0

2



1

2

2



2

/

2



2

2

1



2

1

1



2

2

2



1

1

2



/

2

2



2

D

t

L

D

t

t

L

D

t

t

L

D

t

t

L

D

t

t

D

t

t

L

D

t

t

R

z

r

r

m

   (15.1.17) 

Zaman oblastında z

gir0

-z

gir

funksiyasının 2z



1

+z

0

v  2z

0

+z

1

m xr cl ri 

yazılan ifad l ri m xr cl rin f rqli olmasına baxmayaraq, eyni bir formula il

a a ıdakı kimi hesablanacaqdır: 



_________________Milli Kitabxana__________________ 

403 


8

0

5



0

4

2



8

0

5



0

4

8



0

5

0



4

0

2



2

2

3



2

2

5



2

2

5



2

3

1



2

2

1



2

1

2



1

1

5



,

1

2



2

2

3



2

3

2



1

D

t

D

t

D

t

t

L

D

t

D

t

D

t

t

L

D

t

D

t

D

t

t

z

z

r

r

gir

gir

        (15.1.18)

 Bel likl  (15.1.8) - (15.1.16) ifad l ri, faz f rql ri il  qo ulan üç fazlı

x ttin, zaman oblastında elektromaqnit r qsl rini v  bu d yi n rejiml rd

x ttin vv li v  sonundakı g rginlikl rin hesablanmasını t min edir. 

Indi is , baxılan m s l d  hesabatların

d di h llini göst r k. 

Qo ulmaların bütün m rh l l rind   x ttin

vv li v  sonunda g rginlik 

funksiyası iki m rh l d  hesablanır. Birinci m rh l d  (15.1.1)-(15.1.4) 

t nlikl rin  daxil olan (15.1.7) ifad l rind  verilmi  ilkin parametr v  ötürm

funksiyalarına gör  qeyri simmetrik rejimin a a ıdakı qar ılıqlı impuls 

xarakteristikaları kimi rekurrent ifad l ri hesablanır: 

1

0



0

0

n



m

Q

m

n

Q

m

W

Q

T

n

G

n

W

(15.1.19)

Ikinci m rh l d  is , axtarılan g rginlik funksiyasının zaman oblastında

h qiqi qiym tl ri hesablanır:



m

n

E

m

W

T

n

U

n

0

         (15.1.20) 

Bu ifad l rd

G[n], Q[n] – uy un olaraq k sir 

kilind  yazılmı

ötürm  funksiyalarının sür t v   m xr cl rinin orijinal ifad l ri,  W[n] ötürm

funksiyasına uy un olan xarakteristik orijinaldır.   

Keçid prosesinin t nlikl rini v  çevirm l rini i l dikd  istifad  edil n

sinqulyar



(t)  v

(t)  v  requlyar 1(t), t, t

2

  v  s.  kilind  sad

d di

hesablamalara malikdirl r [32-34]. Bu funksiyalar hesabatlara t=0 qo ulma 



anında v  ya elektromaqnit dal asının x ttin  vv li v  sonuna g ldiyi uc 

nöqt l rind  a a ıdakı kimi n z r  alınırlar : -  (t- ),



(t- ), (t-

0

)

(t-

0

), (t-

2 )

(t-2

0

) (t-2 -2

0

)

(t-2 -2

0

v  sEl c  d 1(t), t, t

2

 v  s. funksiyalar  ,



0

, 2 , 2

0

, 2 +

0

, 2

0

+ , 2( +

0

) gecikm l rl  hesabatlara daxil edilirl r. Onlar

qeyri simmetrik qo ulmanın riyazi alqoritml rind  qar ılıqlı laq sini t min 

edirl r. Göründüyü kimi, bu ifad l r özünd  bütün sxem d yi m l rini, 


_________________Milli Kitabxana__________________ 

404 


m xsusi r qsl nm l ri, x ttin v   m nb in düz v

ks ardıcıllıqlı sabit 

parametrl rini n z r  alır.

 (15.1.8)-(15.1.18) 

funksiyaları,

vv li v  sonuna reaktor qo ulmu  3 

fazlı EÖX-nin qeyri simmetrik kommutasiya rejiminin universal ifad l ridir.  

Çünki, bu ifad l rd L



r

, L

r1

h r ikisi v  ya h r hansı biri üçün sonsuz

böyük qiym tl r q bul etm kl , x tt  qo ulan reaktorları   alqoritml rd n v

hesabatlardan çıxarmaq olar. Ba qa metodlarda is  bel  bir imkan yoxdur.  

(15.1.8) - (15.1.18) - da verilmi  bütün funksiyaları  hesablayaraq, 

(15.1.19) - (15.1.20) ifad l ri il   x ttin

vv li v  sonunda g rginlikl rin 

simmetrik t kiledicil rini t yin edirl r.  I, II, III qo ulmalara uy un olan 

g rginlikl rin simmetrik t kiledicil ri a a ıdakı qaydada faz g rginlikl ri kimi 

tapılır:


b

c

b

c

b

c

n

n

C

n

n

C

C

C

n

n

B

n

n

B

B

B

n

n

A

n

n

A

A

A

n

U

n

U

n

U

n

U

n

U

n

U

n

U

n

U

n

U

n

U

n

U

n

U

,

,



,

,

,



,

,

,



,

,

,



,

3

2



1

3

2



1

3

2



1

      (15.1.21)

(15.1.19) v  (15.1.20) hesabatdar n=1 addımından ba layır. Bu addımda 

hesablanan g rginliyin bir  vv lki addımdakı qiym ti  n z r  alınır.



U(l,t)faz 

g rginlikl rinin ifad sinin 

yril r

kilind  verilmi



funksiyaları h r qo ulmadan sonra qon u fazda induksiyalanan ba lan ıq u

c1

,

u

b1

, u

c2

, u

b2

  g rginlikl rinin müxt lif (±) i ar l ri v  mütl q qiym tl ri üçün 

alınmı dır. Burada xüsusi hal kimi u

0

=0, sonu açıq olan x tin (15.1.15) 

ifad sin  gör  alınmı

yrisinin

k.15.1.3, forması göst rilir. 

Göründüyü kimi bu usulda hiperbolik tipli t nlikl ri, modell dirici 

(sinqulyar (t)  v



(t)  v  requlyar 1(t), t, t

2

) funksiyaların vasit si il   c bri

kild  qapalı c m  g tir r k h ll edirl r. Alınmı  g rginlik  yril ri  k.15.1.3-

d  göst rilmi dir.

k.15.1.3 x ttin,  vv lin  v  sonuna reaktorlar (L



r1

, L

r2

) birl dirilmi

halda faz f rql ri il  natamam qo ulması zamanı hesablanmı   g rginlik 

yril ridir.  yril r x ttin sonu üçün verilmi dir. Göründüyü kimi reaktorların

t siri il , x ttin sonunda meydana çıxan ifrat g rginliyin misli 2,3 –d n böyük 

deyildir. Ifrat g rginlik, maksimal sinusoidal g rginliy  birinci qo ulmu A

fazasında yaranır. Hesabatlar n-in 600–  çatan qiym ti üçün aparılmı dır. Bu 5 

s naye tezliyin  v  ya 0,1 san müdd tin  uy undur. 

Daxili ifrat g rginlikl r  gör  izolyasiyanın koordinasiyası v

mühafiz si aparılark n, ventil bo aldıcılarının bo alma aralıqları g rginliyin 

0,1 san-lik h min müdd tin  gör  t nziml nir.


_________________Milli Kitabxana__________________ 

405 


k.15.1.3. Sonu açıq olan üçfazlı elktrik ötürücü x ttinfazlarının

müxt lif geçikm l rl  qo ulması halında yaranan ifrat g rginlik  yril ri,

yuxarıdan a a ı A, C, B ardıcıllı ı il  fazlarının g rginlikl ri verilir

_________________Milli Kitabxana__________________ 

406 


yril rd n göründüyü kimi 3-cü qo ulan B fazası hesabat sxeminin 3 

fazlı rejim  dü m sinın  son m rh l si v  simmetrik rejimin ba lan ıcıdır. Ona 

gör  B fazası qo ulduqdan sonra, bütün fazlar üçün keçid prosesinin 

q rarla ması daha s lis  yri kimi mü ahid  edilir. 15.1.3. –d  alınmı

yril r

texniki d biyyatlarda veril n n tic l rl   müqayis d  real osilloqramlara daha 



yaxın olur [27,39].  


Yüklə 4,73 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   47




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin