Hamidova Dilbar G`Iyosovna



Yüklə 1,31 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə30/59
tarix02.01.2022
ölçüsü1,31 Mb.
#47718
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   59
tayanch- harakatlanish azolari sistemasining yoshga oid xususiyatlari va uni oqitilish metodikasi

Akseleratsiya.  Organizm  o`sish  va  rivojlanishda  barcha  etaplar  bolani: 

o`smirlik,  o`spirinlik,  yoshlik,  yetuklik  davrini  bosib  o`tadi.  Odam  hayotning  har 

bir  davrida  shu  davrning  xarakterli  xususiyatlari  oldingi  davrning  qoldiqlari 

kelgusi davrning kurtaklari paydo bo`ladi. 

 

Yangi  tug`ilgan  chaqaloq  qo`l  oyoqlarini  kaltaligi,  gavda  va  boshning 



kattaligi  bilan  katta  odamdan  farq  qiladi.  Bolaning  gavdaga  bo`lgan  nisbati 

quyidagicha: yangi tug`ilgan chaqaloqda 1-2 yoshda, 1-5, 6yoshda 1-6,12 yosh, 1-

7,kattalarda 1-8ga teng. Odam yoshi bilan birga boshini o`sishi sekinlashadi, oyoq 

qo`llar  o`sishi  tezlashadi.  Jinsiy  balog`atga  yetguncha  qiz  va  o`gil  bolalar  gavda 

propatsiyasida  majoziy tafovut sezilmaydi. Biroq balog`at yosh davri kelishi bilan 

jinsiy  farq  yuzaga  keladi.  O`g`il  bolalarda  oyoq  qo`llar  uzunlashadi,  gavda 

kaltalashadi, tazi tor bo`la boshlaydi. 



 

27 


Bola  bo`yining  uzunligi  va  notekis 

o`sishi  va  rivojlanishi  quyidagilarda  misol 

ko`rish  mumkin.  Bola  bo`yining  uzunligidagi 

notekislik:  bola  1  yoshga  bo`y  uzunligi  25sm 

uzayib  75  sm  ga  yetadi.  Hayotning  ikkinchi 

yilida  atigi  10  sm  o`sadi.  6-7  yoshgacha  bo`y 

o`sishi yana sekinlashadi. Boshlang`ich maktab 

yoshida 


7-10sm 

o`sadi. 


Jinsiy 

yetilish 

munosabati  bilan  qizlarda  12  yoshgacha,  o`g`il 

bolalarda  15  yoshdan  boshlab  bo`yiga  o`sish 

tezlashadi (5-rasm). 

 

5-rasm. Bo`y uzunligini o`lchash texnikasi 



 

Tananing  vazni  yoshga  qarab  o`zgaradi.  Yangi  tug`ilgan  chaqaloq  o`rtacha 

vazni  3,5kg  (6-rasm).  Bola  tug`ilgandan  kunidan  1  oyda  600gr.  2  oyda  800gr 

ortadi. 1yosh -9-10kg, 

2  yoshda  vazniga  2,5 

–3,5  kg  qo`shiladi.  4-

5-6  yoshlarda  har  yili 

1,5  –2  kg  qo`shiladi. 

7-yoshdan 

uning 


vazni 

tez 


ortib 

boradi.14-15  yoshda 

har yili 5-8kg ortadi.  

6-rasm. Chaqaloqning vaznini o`lchash texnikasi. 

 

Aqliy  rivojlanishning  notekisligi barcha sinf o`quvchilarda ko`rish  mumkin. 



Bunda  o`quvchi  o`z  sinifdoshlaridan  o`zib  ketishi  mumkin.  Bolaning  yoshlariga 

nisbatan aqliy kamol topishi ularning shaxsiy qobilyatiga va atrof muhit sharoitiga 

ham  bog`liqdir.  Shu  bilan  birga  kichik  maktab  yoshdagi  bolalar  o`rtasida  o`ta 

qobilyatlilari ham uchrab turadi. Bular vunderkindlar (nemis tilida - sexirli bolalar) 




 

28 


deyiladi.  Ko`pgina  atoqli  olimlar  yoshligidanoq  katta  qobilyatiga  ega 

bo`lganlar.Abu Rayxon Beruniy, Ibn Sino, Alisher Navoiy misol bo`ladi. Ibn Sino 

16-17 yoshida mashhur tabib bo`lgan. 


Yüklə 1,31 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   59




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin