Harbiy-texnik instituti m. X. Rustambayev

Jinoyat kodeksi 
shaklida mavjud bo‘lishining lozimligini aks ettiradi. 
O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat kodeksi respublikamizning 
jinoyat to‘g‘risidagi qonun hujjatlarini tashkil etuvchi barcha jinoyat-
huquqiy normalarning asosiy va yagona shaklidir. Tarkibida jinoyat-
huquqiy normalar bo‘lgan yangi qonunchilik hujjatlari qabul qilingan 
taqdirda ular majburiy tartibda Jinoyat kodeksiga kiritilishi lozim va 
mustaqil ravishda qo‘llanilishi mumkin emas. 
NOTA BENE ! 
O‘zbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksi
ichki uzviy birligi va 
o‘zaro bog‘liq jinoyat-huquqiy normalarning tizimli mustahkamlanishi 
bilan ajralib turgan, jinoiy javobgarlikning tamoyillari, asoslari va 
shartlarini, sodir etilishi jinoyat deb e’tirof etiladigan ijtimoiy xavfli 
qilmishlarni belgilab beruvchi, bunday qilmishlarni sodir etgan shaxslarga 
nisbatan huquqiy ta’sir choralari qo‘llanilishining turini va chegarasini 
belgilovchi qonunlashtirilgan qonun hujjatidir. 
Jinoyat kodeksiga jinoyat-huquqiy normalarni mustahkamlashning 
asosiy va yagona shakli maqomini berish qonunchilikning kuchaytirilishi 
jinoiy qonunchilikni yagonalashtirishga ko‘maklashadi, huquqni muhofaza 
qilish idoralarining xodimlari uchun normativ materiallardan foydalanishni 
50 

---

osonlashtiradi va aholining huquqiy xabardorligini oshiradi. Shu bilan 
birga, bu holat qonunchilik texnikasining rivojlanishiga ta’sir ko‘rsatadi, 
qonun chiqaruvchini Jinoyat kodeksi tizimiga tezda kirishib keta oladigan 
o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish tartibini mustahkamlaydi. 
Jinoyat qonunining Jinoyat kodeksida mustahkamlanishi, birinchi 
navbatda, o‘z ifodasini shunda topadiki, u muhim bo‘lgan ijtimoiy 
munosabatlarning himoya qilish vositasi, jinoyatchilikka qarshi 
kurashishning huquqiy bazasi bo‘lib hisoblanadi. Jinoyat hisoblanadigan 
qilmishlarning obyektiv va subyekt belgilarini ifodalagan holda ularni 
sodir etganlik uchun aniq jazo turlarini belgilaydi. Bundan tashqari, u 
fuqarolarga nisbatan ogohlantiruvchi va tarbiyalovchi jihatlarga ega. 
Jinoyat-huquqiy ahamiyatdagi taqiq va majburiyatlarni o‘rnata turib, 
jinoyat qonuni odamlar o‘zlarining xulq-atvorini huquq normalariga 
solishtirgan holda idrok qilishi uchun ularning ongi va irodasiga ta’sir 
ko‘rsatadi. 
Jinoyat kodeksining jinoyat-huquqiy normalarni mustahkamlashning 
yagona va mutlaq shakli sifatida ta’riflanishi bilan birga