Hasta görüntülerinin kullanımı
Yüklə 46,1 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Konu : Hasta görüntülerinin kullanımı.
T
ameliyat öncesi, sonrası ve hatta ameliyat esnasında fotoğrafları çekilmekte, kimi zaman tedavi görüntüleri video kayda alınmaktadır. Bu görüntüler, tedaviyi yürüten doktor tarafından o hastanın takibinde ve değerlendirilmesinde kullanılabildiği gibi, bilimsel çalışmalar, eğitim faaliyetleri ve bilimsel yayınlarda da kullanılmaktadır.
Tıpta bilginin eşitlenmesi, yeni kuşak hekimlerin yetiştirilmesi ve deneyim kazanmalarının sağlanmasında görsel materyallerin yeri yadsınamaz. Özellikle nadir görülen vakaların paylaşılmasında ve önemli klinik deneyimlerin sunulmasında, bu görüntülerin önemi bir kat daha artar.
Kuşkusuz her ne sebeple olursa olsun, hastalara ilişkin bilgi ve belgelerin kullanımında etik kurallara uygun davranılması gerekmektedir. Unutulmamalıdır ki hastalar, mahremiyet hakkına sahiptirler. Bu hakkın sıkı sıkıya korunması, hekimlerin başlıca yükümlülüklerindendir.
Bu noktadan hareketle bilimsel ve eğitim amaçlı kullanımlarda, hastayı belirleyici bilgiler ve hasta isimleri gizli tutulmalıdır. Fotoğraf ve video görüntülerinin de hastanın tanınmasına olanak bırakmayacak şekilde kullanılması gerekmektedir. Ancak kabul etmek gerekir ki tam bir gizliliği yakalamak oldukça zordur. Örneğin, hasta fotoğraflarında göz bölgesini maskelemek, yetersiz bir gizlilik sağlanmasıdır. Hastayı daha önceden tanıyanların, o kişiyi belirlemesi her zaman olasılık dahilindedir.
Bütün bu hususlar birlikte değerlendirilerek hak ve özgürlüklere saygılı bir yaklaşım içinde, bizzat hasta ya da duruma göre koşulları varsa veli ya da vasisi, yaşı - cinsiyeti gibi genel bilgileri ile hasta görüntülerinin kullanımına ilişkin aydınlatılmalı ve onamı alınmalıdır. Daha sonra ortaya çıkabilecek ihtilafların çözümünde onam alındığının ispatlanabilmesi bakımından, bu onamın yazılı şekilde alınması gerekmektedir. Fotoğrafın, tedavi bölgesi ve niteliği itibariyle hastanın tanınmasına olanak sağladığı durumlarda, aydınlatma ve açık onam alma konusunda çok daha özenli ve dikkatli olunmalıdır.
Hasta görüntüleri, bilimsel olarak gerekli olmayan durumlarda kullanılmamalı; yapılan yayınlar ve bilimsel sunumlar, sadece tıp öğrencilerine ve sağlık personeline yönelik olmalıdır. Bu kayıtlar tıbbi arşiv, istatistiki çalışmalar, tıp eğitimi, bilimsel araştırma ve yayınlar dışında başka bir amaç için kullanılmamalıdır.
Özellikle reklam amaçlı kullanımlardan uzak durulmalı; hiçbir biçimde ticari bir alan olarak görülemeyecek olan sağlık alanında, talep yaratmaya ya da var olan talebi artırmaya yönelik tutumlardan kaçınılmalıdır. Bu kapsamda topluma açık mecralarda hastaların tedavi öncesi ve sonrası fotoğraflarına yer verilmemeli, tedavi seçeneklerinden birinin diğerinden daha üstün olduğu yönünde yanıltıcı ve yönlendirici sunumlar yapılmamalıdır.
İnternette yayınlanmış olan fotoğraf ya da görüntülerin kullanımı konusunda da bu temel yaklaşımlar içinde kalınmalıdır. Hastanın bilindiği ve ulaşılabilir olduğu her durumda hastanın onamı alınmalıdır. Bu şekilde elde edilen görüntüler, özellikle hastanın kimliği anlaşılabilecek durumda ise, hastanın onamı alınmadığı sürece yayınlanmamalı, görüntülerin ilk yayınında onamının var olup olmadığı noktasında tereddüt doğuran olgularda olası bir hak ihlaline ortak olunmamalıdır. Diğer taraftan hukuksal ihtilaflara yol açılmaması amacıyla, yayın sahibi kişinin/ tedaviyi yapan hekimin bilinmesi durumunda, bu kişinin izni de istenmelidir. Bunun mümkün olmadığı şekilde yapılan yayınlardan elde edilmiş, alenileştiği kabul edilebilecek hasta görüntülerinin kullanımında ise, hastaların kimliğinin belirlenemeyecek halde olmasının üz erinde titizlikle durulmalı, internet adresi kaynak olarak gösterilmeli, ayrıca erişim tarihi de belirtilmelidir.
Yüklə 46,1 Kb. Dostları ilə paylaş:
|