Химические реакции



Yüklə 172,22 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix20.11.2023
ölçüsü172,22 Kb.
#162439
tnrGCxsWpPkXO3uAt5deDIvsQLJ5j8LF8xtr7NX7



t.f.n. Q. O’. Komilov 


Kimyoviy reaksiyalar turlari 
• Reaksiyaga kirishuvchi moddalar soni 
bo’yicha 
• Issiqlik samarasi bo’yicha 
• Qaytarligi bo’yicha 
• Oksidlanish darajasini o’zgarishi bo’yicha 
• Moddalarning agregat holati bo’yicha 
• Reaksiyani borish mexanizmi bo’yicha 


Reksiyaga kirishayotgan moddalar soni 
bo’yicha reaksiyalar quyidagi turlrga 
bo’linadi 
Birikish 
reaksiyasi 
Ajralish 
reaksiyasi 
O’rin olish 
reaksiyasi 
Almashininsh 
reaksiyasi 
Bir necha moddadan 
yangi bitta modda 
hosil bo’ladi 
Bitta moddadan yangi 
bir necha modda hosil 
bo’ladi 
Oddiy modda 
atomi, murakkab 
modda tarkibidagi 
elementlardan 
birining atomini 
o’rnini oladi 
Ikkita murakkab 
modda o’z tarkibiy 
qismlari bilan 
almashinadi 
S + O
2
= SO

2H
2
O = 2H
2
+ O

Zn + 2HCl = 
ZnCl
2
+ H

NaOH + HCl = 
NaCl + H
2



Isiqlik samarasi bo’yicha reksiyalar 
quyidagi turlarga bo’linadi 
• Ekzotermik 
reaksiyalar 
• Issiqlik chiqishi bilan 
boradogan reaksiyalar 
• S + O
2
= SO
2
+ Q 
• Endotermik 
reaksiyalar 
• Issiqlik yutilishi bilan 
boradigan reaksiyalar 
• N
2
+ O
2
= 2NO -Q 


Qaytarligi bo’yicha reaksiyalar 
quyidagi turlarga bo’linadi 
• Qaytmas reaksiyalar 
• Faqat bir tomonga 
boradi
• Sharoit: cho’kma yoki 
kuchsiz elektrolitni hosil 
bo’lishi(Н
2
О), gaz 
ajralishi, ko’p miqdordagi 
issiqlikni ajralishi 
• Qaytar reaksiyalar 
• Bir vaqtning o’zida ikkita 
qarama-qarshi tomonga 
boradi 


Oksidlanish darajasini o’zgarishi 
bilan boradigan reaksiyalar 
• Elementlarni 
oksidlanish darajasi 
o’zgarmasdan 
boradigan reaksiyalar 
• CaCO
3
= CaO + CO

• Elementlarni 
oksidlanish darajasi 
o’zgarishi bilan 
boradigan oksidlanish 
– qaytarilish 
reaksiyalar 
• 2Na + Cl
2
= 2NaCl 


Reaksiya mexanizmi bo’yicha 
reaksiya turlari 
• Ionli reaksiyalar 
• NaOH + HCl = NaCl + H
2

• Na
+
+ OH
-
+ H
+
+Cl
-
= Na
+

Cl
-
+ H
2

• H
+
+ OH
-
= H
2

• Ozod radikalli reaksiyalar 
• H
2
+ Cl
2
= 2HCl 
• Cl : Cl = 2Cl

• Cl
.
+ H : H = H : Cl + H

• H
.
+ Cl : Cl = H : Cl + Cl
.


Moddalarni agregat holati 
bo’yicha reaksiyalar turlari 
• Gomogen reaksiyalar 
• Fazalari ajralmagan 
moddalar orasida 
boradigan reaksiyalar 
• H
2
+ Cl
2
= 2HCl 
• Geterogen reaksiyalar 
• Reaksiya fazalar 
orasidagi yuzalarda 
boradigan reaksiyalar 
(q-g, q-s, s-g, q-q) 
• С + О
2
= СО


Yüklə 172,22 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin