Humanitar fənər

Biznes sahəsində işgüzar ünsiyyət; əsas etik prinsiplər, davranış qaydaları və danışıqların aparılması texnikası. Kommersiya yazışmaları və işgüzar tövsiyələr.

İşgüzar e-mail və digər daxili elektron yazışmalar; sosial şəbəkələrdən istifadə qaydaları və bu sahədə diqqət edilməsi lazım olan məqamlara aid tapşırıqlar və nümunələr üzərində praktik işlər.

Biznesdə sahəsində işgüzar ünsiyyət mədəniyyətinin əsasında ünsiyyətin hamı tərəfindən qəbul edilmiş mənəvi tələbləri durur: hər bir fərd tək­rarsızdır, dəyərlidir. Onlarla münasibətdə nəzakətlilik, ədəblilik, mərifətlilik, təvazökarlıq, dəqiqlik, xeyirxahlıq mütləq nəzərə alın­malıdır.
Nəzakətlilik -insanlara, onların ləyaqətinə hörmətli mü­nasibətin salamlaşmada ifadəsidir ki, özünü səsin intonasiyasında, mimika və jestlərdə göstərməlidir.
Ədəblilik - özünü istənilən vəziyyətlərdə, xüsusilə də mü­naqişələr zamanı ədəb qaydaları çərçivəsində aparmağı bacarmaq­dır. Ədəbli davranış, xüsusilə həqiqətin axtarılmasına həsr edilən və bu zaman yeni konstruktiv ideyaların meydana çıxdığı, fikir və əqidənin sınağa çəkildiyi mübahisələr zamanı mühüm­dür. Lakin əgər mübahisə qarşı tərəfin ünvanına kobud hücumlarla müşayiət olunursa, adi qovğaya çevrilir.
Mərifətlilik- kommunikasiya mədəniyyətinin mühüm tərkib hissələrindən biridir. Mərifət hissi, əvəla, ölçü, ünsiyyətdə sər­hədləri gözləmək duyğusudur ki, bunları nəzərə almamaq qarşı tərəfi incidə, çətin vəziyyətə sala bilər.
Təvazökarlıq- qarşı tərəfin qiymətləndirməsinə təmkinlə yanaşmaq, zövqünə, əqidəsinə hörmət etmək deməkdir. Təvazökarlığın əksi lovğalıq, açıq-saçıqlıq, ədabazlıqdır.
Dəqiqlik- işgüzar münasibətlərin uğurlu olmasında mühüm əhəmiyyətə malikdir. Həyat fəaliyyətində istənilən formada veril­miş vədlərin və qəbul edilmiş öhdəlilkərin dəqiq şəkildə yerinə yetirilməsi olmadan işləri idarə etmək çətindir.
Xeyirxahlıq- hər şeydən əvvəl, birinci olaraq hörmət göstərmək, başqa adamı narahatlıqdan və xoşagəlm hallardan xilas etməkdir.
Biznes sahəsində kommunikasiya mədəniyyətinin yüksək səviyyəsi adamda aşağıdakı şəxsi keyfiyyətlərin mövcudluğu ilə müəyyənləşir:

• 
  Empatiyalar - dünyanı başqalarının gözləri ilə görmək, on­lar kimi dərk etmək bacanğı;
  
• 
  Xeyirxahlıq- hörmət, rəğbət, bəzi hərəkətləri bəyənməsələr də, insanları başa düşmək bacanğı, başqalarını müdafiə etməyə ha­zır olmaq;
  
• 
  Mötəbərlik- başqaları ilə ünsiyyət zamanı özü olaraq qalmaq;
  
• 
  Konkretlik - öz həyəcanları, fikirləri, hərəkətləri haqqında konkret danışmaq, suallara birmənalı cavab vermək;
  
• 
  Təşəbbüskarlıq- “daim irəliyə getmək”, təmas qurmaq, fəal müdaxilə tələb edən vəziyyətlərdə başqalarının nə isə edəcəyini gözləmədən hansısa işləri başlamağa hazır olmaq;
  
• 
  Səmimilik - səmimi danışmaq və “düz dolanmaq” bacanğı;
  
• 
  Açıqürəklilik- başqalarına öz daxili aləmini açmağa hazır olmaq və bunun ətrafdakılarla sağlam, möhkəm əlaqələr yaradıl­masına səbəb olduğuna qəti inamın mövcudluğu;
  
• 
  Hisslərin qəbul edilməsi- öz hisslərini ifadə etmək və baş­qalarının emosional təsirlərini qəbul etməyə hazır olmaq;
  
• 
  Özünüdərketmə- şəxsi həyatına və davranışlarına tədqiqatçı münasibət, başqalarından səni necə qəbul etmələrinə aid istənilən informasiyanı eşitməyə və bu zaman özünüqiymətləndirmə apar­mağa hazır olmaq;
  

Biznes sahəsində kommunikasiya mədəniyyətinin səviyyəsinin yüksəldilməsi aşağıdakı sosial-psixoloji bacarıqların inkişafına yönəldil­məlidir:

• 
  Psixoloji baxımdan düzgün və şərait baxımından uyğun ol­duqda ünsiyyətə daxil olmaq;
  
• 
  Ünsiyyəti müdafiə etmək, tərəfdaşın fəallığını stimullaşdırmaq;
  
• 
  Ünsiyyətin bitmə “nöqtəsini” psixoloji baxımdan düzgün müəyyənləşdirmək;
  
• 
  Ünsiyyətin yarandığı kommunikativ vəziyyətin sosial-psixo­loji xüsusiyyətlərindən ən yüksək səviyyədə istifadə etmək;
  
• 
  Öz hərəkətlərinə qarşı tərəfin reaksiyasını proqnozlaşdırmaq;
  
• 
  Psixoloji baxımdan həmsöhbətin emosional ahənginə kök­lənmək;
  
• 
  Ünsiyyətdə təşəbbüsü ələ almaq və saxlamaq;
  
• 
  Ünsiyyətdə tərəfdaşı “arzuolunan reaksiyaya” təhrik etmək;
  
• 
  Ünsiyyət tərəfdaşının sosial-psixoloji əhval-ruhiyyəsini formalaşdırmaq və “idarə etmək”;
  
• 
  Ünsiyyətdə mövcud olan psixoloji maneələri dəf etmək;
  
• 
  Artıq gərginliyi aradan qaldırmaq;
  
• 
  Həmsöhbətə həm psixoloji, həm də fiziki baxımdan “uyğun gəlmək”;
  
• 
  Jestləri, duruşu, davranış ritmini vəziyyətə müvafiq olaraq seçmək;
  
• 
  Qarşıya qoyulmuş kommunikativ vəzifəyə uyğun səfərbər olmaq.
  

Ünsiyyətin idarə edilməsinin sosial-psixoloji metodları möv­cuddur: yoluxdurma, təlqinetmə, təqlidetmə, inandırma, dəb, məcburetmə.