Hypertext Markup Language, Гиппертекставой язык меток Web-səhifənin növünü və funksiyasını təyin edən diskriptorlar əsasında yaradılmış proqram dilidir
HTML (Hypertext Markup Language, Гиппертекставой язык меток) – Web-səhifənin növünü və funksiyasını təyin edən diskriptorlar əsasında yaradılmış proqram dilidir. Başqa sözlə desək HTML hipermətn sənədlərini təsvir edən dil olub, Internetin fundamental baza texnologiyasıdır. Bütün Web qovşaqlarda toplanmış və Internetə qoşulmuş kompyuterlərin ekranlarında göstərilən sənədlər HTML proqram kodunda yazılırlar. HTML – səhifələrdə mətn bloklarının, təsvirlərin yerləşdirilməsinə, cədvəllərin qurulmasına, sənədin və sənəddəki mətnin rənglərinin seçilməsinə, multimediya elementlərinin əlavə edilməsinə, hiperistinadların və bütün bu elementlər arasında əlaqələrin yaradılmasına imkan verir. Hipermətn koduna malik olan fayllar .htm və .html genişləndirməsi ilə göstərilir. Hipermətn (Hyperlink, Гиппертекст) – HTML sənədinin verilən Web-səhifədə hər hansı obyektin digər sənəddəki konteks verilənlər arasında dinamik əlaqəni realizə edən baza funksional elementidir. Bu termini açıqlamaq üçün sadə misala baxaq. Fərz edək ki, yaratdığınız HTML sənədində “hiperistinad” yazılmış söz vardır və bu sözün açılışı Internetdə bu sənəddən asılı olmayan digər bir sənəddə verilmişdir. Bu sözü hiperistinad etməklə, yəni ikinci sənədlə əlaqələndirməklə sadə hiperistinad yaratmış olursunuz. Hiperistinad sözünün mənasını bilmək istəyən istifadəçi üçün həmin sözün üstündə manipulyatorun göstəricisini basmaq kifayətdir. Bu zaman “hiperistinad” sözünü açıqlayan növbəti web-səhifəyə keçid yaranır. Hiperistinad kimi nəinki mətn elementlərindən, eləcə də qrafiki obyektlərdən istifadə etmək olar. Hiperəlaqəni nəinki bir fiziki serverdə yerləşən bir neçə sənəd arasında, eləcə də Internet-in müxtəlif şəbəkələrində yerləşən obyektlər arasında qurmaq olar. HTML World Wide Web-in əsas komponentlərindən biridir; veb-səhifələrin strukturunu yaradır. Veb səhifənizi yaratdığınız zaman onu HTML sənədi kimi saxlaya və veb brauzerinizdə baxa bilərsiniz. Həm Windows, həm də Mac kompüterlərində mövcud olan sadə mətn redaktorları ilə HTML səhifəsi yaratmaq mümkündür. Bir neçə addımla HTML sənədini yaratmaq mümkündür.
Addım 1: Redaktor seçin
Kodunuzu yazmaq üçün uyğun HTML kod redaktorunun seçilməsi veb səhifənizin yaradılmasının əsas hissəsi olacaqdır. HTML-də proqramlaşdırma üçün xüsusi olaraq yaradılmış bir sıra redaktorlar var. Məşhurlardan bəziləri Sublime Text, Atom, Notepad++ və s.
Düzgün kod redaktorunu seçdikdən sonra indi html kodunu yazmağa başlamalısınız. Əsas HTML sənədi aşağıdakı strukturdan ibarətdir:
doktip – Veb brauzerinə hansı növ HTML sənədinin istifadə olunduğunu bildirir.
html – Bu teq başlanğıc teqdir və veb səhifənin bütün elementlərini ehtiva edir.
baş – Bu teqdə səhifə ilə bağlı meta verilənlər var. Bu meta-datlara başlıqlar, açar sözlər və s. kimi məlumatlar daxildir.
Addım 3: Məzmun əlavə edin
Redaktorunuzda əsas HTML sənəd strukturunu qurduqdan sonra, indi səhifəyə məzmun əlavə etməyin vaxtıdır. Veb səhifə məzmunu paraqraflar, keçidlər, şəkillər, siyahılar və s. kimi HTML teqlərindən istifadə etməklə yaradılır. Hər bir elementin müvafiq etiketinə malik olduğundan əmin olun.
Veb səhifəniz üçün bütün HTML kodunu yazmağı bitirdikdən sonra növbəti addım sənədi website.html kimi .html uzantısı ilə saxlamaqdır.
Addım 5: Sənədi Veb Serverə yükləyin
Nəhayət, indi HTML sənədiniz saxlandıqdan sonra veb səhifənizin İnternetdə görünməsi üçün onu veb serverə yükləməlisiniz. Bu, FTP fayl menecerindən istifadə edərək sənədi veb serverdəki kök qovluğa yükləməklə edilə bilər. Bu addım zamanı sənədiniz üçün düzgün icazələri təyin etmək vacibdir, çünki bu, hansı istifadəçilərin veb səhifəyə daxil ola biləcəyini müəyyən edəcəkdir.