Ijtimoiy fanlar

Bugun onlayn Eshitish yoki so‘z "Internet", degani, ko‘p odamlar, ehtimol masala, veb-Bugun zamonaviy odamga taqdim etgan emas, balki fikr texnik tomoni haqida o‘ylamaymiz. Tarmog‘ida qolaman o‘z vaqtida ko‘p bag‘ishlashga shaxsni olib sabablari tahlil qilish orqali, siz oddiy internet foydalanuvchilari uchun eng muhim imkoniyatlarni tahlil mumkin:

1. 
   Aloqa. Ijtimoiy tarmoqlar, forumlar, matn va video Bloglar, Tanishuv saytlar, Skype. Yuqoridagi barcha asosiy maqsadi - erkin muloqot uchun masofa shaklida bir to‘siq olib tashlash uchun.
   

Ko‘ngilochar. O‘yinlar, musiqa, filmlar, video, kitoblar, va yana yuqoriga olish holda, olinishi mumkin.
O‘z-o‘zini ta’lim. Kitoblar, tutorials, ta’lim Video, kurslar va juda ham ko‘p juda foydali tajriba muayyan maydoni zabt istaganlar uchun.
Bunyodkorlik va qo‘lda yasalgan. yangiliklar pishirish yoki trikotaj uchun rioya asta-sekin tarmoq ochiq bo‘shliqlar ustida topish qiyin emas.

Sotib olish to‘g‘risida bitim. Internet-pul va onlayn do‘konlar har qanday vaqtda yaxshi xarid qilish.

Bugungi kunda dunyo ahlining aksariyat qismi Internetdan foydalanmoqda. Inson va jamiyat bir joyda turmaydi, doim o‘zgarib boradi, biz yashab turgan hozirgi vaqtni globallashuv davri deb nomlanishi odatiy holat bo‘lib ulgurgan. Ma’lumotlar uzatish vositalarining rivojlanishi barcha davlatlar kiritilgan yagona axborot tizimini yaratilishiga xizmat qildi. Aynan Internet tufayli lokal axborot tarmoqlari yagona global tarmog‘iga birlashadi.
Ushbu sohaning rivojlanishiga respublikamiz Rahbariyati tomonidan ham katta e’tibor qaratilayotganini ta’kidlab o‘tish muhim. Jumladan, respublikada axborot-kommunikatsiyalar tizimi va texnologiyalarini rivojlantirish ishlarining ahvoli, bu sohadagi islohotlarni yanada jadallashtirish yuzasidan 2018 yil 9 yanvar kuni O‘zbekiston Prezidenti huzurida majlis o‘tkazildi. Ushbu yig‘ilishda Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi rahbarlari hisobot berdilar. Majlisda belgilangan vazifalarni to‘liq va muddatida bajarish, jumladan Internet tezligini keskin oshirish va sifatini yaxshilash, mobil xizmat turlarini ko‘paytirish, xalqaro еtakchi telekommunikatsiya kompaniyalari bilan aloqalarni kuchaytirish, “Elektron hukumat” tizimini yanada rivojlantirish hamda axborot xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha tegishli topshiriqlar berildi.
O‘zbekistonda Internetga ulash xizmatini ko‘rsatish bo‘yicha raqobatbardosh muhit mavjud emasligi hamda shimoliy, ya’ni Qozog‘iston Rossiya internet-kanaliga bog‘liq bo‘lgan vaziyat yuzaga kelganligi sabab Internetga ulanish MDH davlatlarinikiga nisbatan ancha sekin va qimmat hisoblanadi. Ushbu muammoni O‘zbekiston yangi tashqi kanallar ochish evaziga hal qilishni mo‘jallamoqda. Internetga ulanish tezligining oshishi va barqarorligining o‘sishiga Turkmaniston, Eron, Qirg‘iziston va Xitoy davlatlari orqali yangi tashqi kanallar ochish orqali erishish ko‘zda tutilmoqda. Shu yilning oxirigacha ushbu davlatlarning milliy operatorlari bilan kanallarni ijaraga olish va sotib olish to‘g‘risidagi kelishuvlar imzolanadi.
Bunda, shimoliy yo‘nalishdagi kanaldan voz kechish to‘g‘risida hech kim fikr yuritayotgani yo‘q, shunchaki u qatori, aholining ehtiyojlarini qoplaydigan yangi qo‘shimcha kanallar paydo bo‘ladi. Aynan shu ishlarning amalga oshishi mamlakatimizda Internetning yuqori tezligini va uni ancha arzon bo‘lishini ta’minlaydi.
Biroq, ushbu ishlar yaqin kelajakda amalga oshirilishi rejalashtirilmoqda. Ho‘sh hozirchi, bugungi kunda milliy Internet makonimizda ishlash darajasi qay ahvolda? Undagi resurslardan oqilona va unumli foydalana olyapmizi? Internetdan foydalanish madaniyati ongimizda nechog‘lik shakllanib ulgurgan? Internet deb atalmish bu “bilimlar ummonida” qanday ulkan imkoniyatlar mavjud ekanligidan o‘zimizning va bolalarimizning qanchalik xabarimiz bor?
Internetga bir buzg‘unchi va yot g‘oyalarni targ‘ib qiluvchi hamda jinoyat olamiga еtaklovchi “balo”ga qaraganday qarab, ha deganda bolalarimizga Internetga kirishga taqiq qo‘yavermasdan, avval ota-onalar undagi foydali va zararli tomonlarni farqlashni, ajrata olishni o‘rganishimiz zarur va muhim. Ana undan so‘ng farzandlarimizga u yoki bu resurs yohud ijtimoiy tarmoq ularga ma’naviy yoki moddiy zarar еtkizishi mumkinligi, boshqalari esa ma’naviyatini, bilim va ko‘nikmalarini oshirishga yordam berishi haqida tushuntirishimiz darkor. Buning ustiga Inetrnetda shunday saytlar borki, ularda biznes ochish yo‘llari va shunga o‘xshash boshqa ko‘plab foydali resurslarga to‘lib-toshib yotibdi. Bir so‘z bilan aytganda, Internet pul topishning bepoyon imkoniyatlari manbasidir. Agar shularni hammasini yotig‘i bilan farzandlarimizga tushuntirib bera olsak, yoshligidan Internetning tegishli resurslaridan to‘g‘ri foydalangan holda o‘z kuchi bilan daromad topa olishi mumkinligini singdirib borsak, bolalarimizda vaqtini bekor o‘tkazmasdan, o‘z ota-onasiga tushayotgan og‘irligini kamaytirib borib, oila byudjetiga o‘zining ham ulushini qo‘shish istagi paydo bo‘ladi.
Ma’lumot uchun eslatib o‘tamiz, ulg‘ayib kelayotgan yosh avlodga Internet tarmog‘ida qulay, xavfsiz muhit yaratish, ta’lim va bilim beruvchi resurslardan yagona nuqtadan foydalanishlarini tashkil qilish orqali sog‘liklari va rivojlanishlariga salbiy ta’sir ko‘rsatuvchi axborot hamda kiber-xurujlardan himoya qilish maqsadida, “O‘zbektelekom” AK tomonidan 2017 yilda maxsus tarif rejalari,“xavfsiz Internet” turkumi va qo‘shimcha xizmatlar joriy qildi.

Endi kompaniya Internet foydalanuvchilari «ZiyoNET» tarif rejasining xizmatlariga ulanib, farzandlariga hozircha 3 mingga yaqin saytni o‘z ichiga olgan Yagona axborot resurslaridan foydalanish imkoniyatini berishadi. Mazkur ro‘yxatdan ilmiy-ta’limiy, ma’naviy-ma’rifiy va bolaning еtuk va sog‘lom bo‘lib voyaga еtishiga xizmat qiladigan boshqa milliy va xalqaro Internet sahifalari o‘rin olgan. Bu orqali bolalarning Internetdagi xavflardan himoyalanishi, turli buzg‘unchi va g‘oyaviy nobop saytlarga kirishi kafolatlanadi. Shuningdek, ota-onalar ro‘yxatga o‘zlari ma’qul topgan, bolalar uchun qiziqarli saytlarni kiritish bo‘yicha taklif ham berishlari mumkin.
Quyida yoshlarda qiziqish uyg‘otishi mumkin bo‘lgan Internet resurslarining ba’zi yo‘nalishlari bilan tanishishimiz mumkin.

Onlayn so‘rovlar

Hozirda Internet makonida ko‘p uchraydigan onlayn so‘rovlar talabalar bo‘sh vaqtida pul ishlashlari uchun kundan-kunga tanilib borilayotgan usul hisoblanadi. Turli tadqiqotlarni o‘tkazayotgan kompaniyalar har doim har xil surovlarga javob berish va yangidan-yangi mahsulotlarni sinovdan o‘tkazish uchun yangi a’zolarni qabul qilib boradi.

Internetda pullik qidiruv

Internetda oldindan bajarayotgan ishingiz uchun pul olishga manfaatdormisiz? Qmee.com dan innovatsion g‘oya sizni “Google”, “Bing” yoki “Yahoo” qidirish resurslaridan foydalanganingiz uchun mukofotlaydi. Siz shunchaki o‘z brauzeringizga oddiy qo‘shimcha qurilmani o‘rnatishingiz va qidiruv amalga oshirayotganingizda oddiy qidiruv qatorida bir nechta sponsorlanadigan natijalar ham bo‘lishi mumkin. Qmee dagi har bir natija pullik mukofotga ega, agar siz unga qiziqib qolgan bo‘lsangiz, tugmani bosib va mukofotni qo‘lga kiritishingiz mumkin.

O‘z saytingni och va undan foyda ol

Ushbu variant sizdan dastlabki qo‘yilmalarni talab etadi, biroq birozdan so‘ng bir necha barobar o‘zini oqlaydi. Sayt ishi yaxshi yo‘lga qo‘yilsa undan har oyda 10 ming AQSh dollar miqdorida foyda olish mumkin. Asosiy foydani reklama (kontekstli, bannerli, tizerli) olib keladi, bunda sherikli dasturlarda ishtirok etish yoki havolalarni sotish mumkin bo‘ladi. Agar siz yanada ildamlab ketmoqchi bo‘lsangiz va faqatgina saytni rivojlantirmay qolib, o‘zingizning info-biznesingizni qurmoqchi bo‘lsangiz, u holda foyda undanda ko‘proq bo‘ladi. Bu eng foydali variant hisoblanadi, shuning uchun Internetda pul ishlab topish haqiqatmi deb so‘ramang, chunki saytlar egalarining baralla javobi “ha” bo‘lib turibdi.
Xo‘sh, axborot sayti va info-biznes orasida qanday farq bor? Dastlab foydali axboroti bo‘lgan kontentli sayt ham axborot evaziga pul ishlaydigandek tuyuladi. Biroq birinchi holatda pul tashqaridan (reklama, sherikli dasturlar) kirib keladi, infobiznesda esa, siz muayyan bir axborot mahsulotini sotasiz va uning uchun mijozlaringizdan pul olasiz. Quyidagilar axborot mahsulotlari bo‘lishi mumkin:

• 
  Vebinarlar;
  
• 
  Treninglar;
  
• 
  Onlayn o‘quv kurslari;
  
• 
  Elektron kitoblar.
  

Ushbu pul ishlash usulining xususiyati shundaki, siz mahsulotni bir marta yaratasiz, undan foydani esa doimiy ravishda olib turasiz. Shu bilan birga, parallel ravishda yangidan-yangi mahsulotlar yaratish, yangi yo‘nalishlarda rivojlanib, kattadan-katta daromadlar topish mumkin bo‘ladi. Bunday holatda daromad bir-necha martaga ko‘payadi.

Veb-saytlar va veb-ilovalarni naq d pul evaziga ko‘rib chiqish

Agar siz veb-brauzeringizdan mohirona foydalana olsangiz, unda veb-saytlarni ko‘rib chiqish vaqtingizni to‘lovli va qiziqarli ishga aylantirish vaqti keldi. UserTesting.com kabi yangi platformalar xohlovchilarga barcha turdagi veb-saytlarni ko‘rib chiqishlari uchun pul to‘laydi. Har bir ko‘rib chiqish uchun 20 daqiqa vaqt sarflanadi 10 AQSh dollari hajmida pul to‘lanadi. Ro‘yxatdan o‘tib, ko‘rib chiqish testini to‘ldiring va “kirish” papkangizda ko‘rib chiqilishi zarur bo‘lgan veb-saytlar ro‘yxatini qabul qilib oling.

Ijtimoiy tarmoqlar bilan ishlash

Bunday ishni frilans birjalarida ham topsa bo‘ladi, bu ish alohida ko‘nikmalarni talab qilmaydi. Odatda bu ish layk qo‘yish, repost qilish yoki guruhga qo‘shilish kabilarni o‘z ichiga oladi. Bu ish uchun odatda minimal darajada haq to‘lanadi, biroq barchasi sizning akkauntingizga bog‘liq bo‘ladi. Do‘stlaringiz qancha ko‘p bo‘lib, profilingiz qanchalik faol bo‘lsa, buyurtmachilar shunchalik ko‘p pul to‘lashga tayyor bo‘ladilar. Qiymati kattaroq bo‘lgan ishlar turiga guruhlar bo‘yicha posting qilish, kataloglar bo‘yicha ma’lumotlarni taqsimlash kabilar kiradi. Bunday ishlarni Advego, Socialtools, Smmka va Forumok da topish mumkin. Ushbu tarmoqlarda faollik bilan ishlasangiz bir oyda 100 AQSh dollariga yaqin bo‘lgan mablag‘ ishlashingiz mumkin.
Ko‘rsatib o‘tilgan imkoniyatlardan tashqari ham ishlab pul topadigan anchagina resurslar mavjud. Ko‘rib chiqqanimizdek, Internet olami o‘zida cheksiz imkonyatlarni jamuljam qilgan. Undagi imkoniyatlardan foydalanish vaqtimizni unum bilan o‘tkazishga, farzandlarimizni o‘z oilasiga, jamiyatga foydasi tegadigan еtuk ma’naviyatli inson qilib tarbiyalashga yordam beradi. O‘zbek xalqining ham yoshlari hech kimdan kam bo‘lmagan holda Internet imkoniyatlaridan to‘la-to‘kis foydalanib kelayotgani yurtimiz rivojiga albatta o‘z hissasini qo‘shishiga umid bag‘ishlaydi.