madaniylashish (tsivilizatsiya) darajasi jihatdan yondashuv;
texnika va texnologik taraqqiyot darajasi jihatidan yondashuv;
iqtisodiy tizimlar o’zgarishi jihatidan yondashuv.
Ijtimoiy taraqqiyot bosqichlarini bilishga tarixiy-formatsion yondashuvda ishlab chiqarishning ijtimoiy usullari va uning tarkibiy qismlarini tahlil qilishga e’tibor berilgan.
Taraqqiyot bosqichlarini bilishda turli xil yondashuvlar mavjud bo’lib, ulardan asosiylari:
Ishlab chiqarishning shaxsiy va moddiy omillari, ya’ni ishchi kuchi bilan ishlab chiqarish vositalari birgalikda jamiyatning ishlab chiqaruvchi kuchlarini tashkil qiladi. Boshqacha aytganda, ishlab chiqaruvchi kuchlar – bu ijtimoiy ishlab chiqarish jarayonida kishilar bilan tabiat o’rtasidagi bog’lanishni amalga oshiruvchi shaxsiy va texnik-buyumlashgan elementlar tizimidan iborat.
Ishlab chiqarishning shaxsiy va moddiy omillari, ya’ni ishchi kuchi bilan ishlab chiqarish vositalari birgalikda jamiyatning ishlab chiqaruvchi kuchlarini tashkil qiladi. Boshqacha aytganda, ishlab chiqaruvchi kuchlar – bu ijtimoiy ishlab chiqarish jarayonida kishilar bilan tabiat o’rtasidagi bog’lanishni amalga oshiruvchi shaxsiy va texnik-buyumlashgan elementlar tizimidan iborat.
Ijtimoiy-iqtisodiy formatsiya
Ishlab chiqarish usuli
Ishlab chiqarish
vositalari
Ishchi kuchi
Ishlab chiqarish usuli
Ishlab chiqaruvchi kuchlar
Ishlab chiqarish
munosabatlari
- mulkchilik
- ishlab chiqarish
- taqsimot
- ayirboshlash
- istе’mol munosabatlari va
boshqalar
siyosiy, huquqiy,
mafkuraviy,
milliy, oilaviy va
boshqa ijtimoiy
munosabatlar