portal.guldu.uz-Ijtimoiylashuv muammosi sifatida bola psixik rivojlanishining ijtimoiy o’rganish nazariyasi
Ijtimoiy o’rgatishda bolalik o’tib ketuvchi nevroz bilan qiyoslanganda xulq-atvor buzilishi va desariantiya davri sifatiga tushunilgan. Bu tushunchalarda kelib chiqib, bolani ijtimoiylashtirishi uchun ota-onaning vazifasi quydagilardan iborat bo’lgan. Ovqatlanish, tuvakka o’rgatish bolada agressiyaning namoyon bo’lishi uni jinsiy edentifikatsiyasi va me`yoriy xulq-atvorning boshqa xususiyatlari bilan bog`liq bo’lgan yosh davriga oid muammolarni bartaraf qilish
Ijtimoiy o’rgatishda bolalik o’tib ketuvchi nevroz bilan qiyoslanganda xulq-atvor buzilishi va desariantiya davri sifatiga tushunilgan. Bu tushunchalarda kelib chiqib, bolani ijtimoiylashtirishi uchun ota-onaning vazifasi quydagilardan iborat bo’lgan. Ovqatlanish, tuvakka o’rgatish bolada agressiyaning namoyon bo’lishi uni jinsiy edentifikatsiyasi va me`yoriy xulq-atvorning boshqa xususiyatlari bilan bog`liq bo’lgan yosh davriga oid muammolarni bartaraf qilish
A.Bandura 1925-y o’rgatishning bunday usulini ijtimoiy kognitiv, ijtimoiy-kognitiv deb nomlagan. Kognitiv o’rgatish o’rgatilayotganning birmuncha katta faolligini nazarda tutadi individ o’rgatiluvchiga aylanadi deb ham aytish mumkin. U o’zining harakatlari oqibatini kuzatadi, ulardan qay biri o’zining natijasiga ko’ra muvaffaqiyatli, qay biri keraksiz yoki zararli ekanligini qayd qiladi va eslab qoladi. Bundan tashqari o’rgatish, biror bir aktda harakatda to’g`ridan to’g`ri ishtirokni qat`iy majburiy talab qilmaydi, model xulq-atvorining kuzatuvchisi bo’lishni o’zi etarlidir. Oqibatda xulq-atvor namunasi qaytadan ishlab chiqiladigan inson. Bu holatda inson boshqaning harakatlarini ko’zga ko’rinadigan oqibatlariga tayanishi mumkin ma`lumot axborot olish va o’z xulq-atvorini tuzatish kuzatishi xulq-atvorning ma`lum bir shakliga harakatning kognitiv obraziga bixevioral moyillikni yaratadi.
A.Bandura 1925-y o’rgatishning bunday usulini ijtimoiy kognitiv, ijtimoiy-kognitiv deb nomlagan. Kognitiv o’rgatish o’rgatilayotganning birmuncha katta faolligini nazarda tutadi individ o’rgatiluvchiga aylanadi deb ham aytish mumkin. U o’zining harakatlari oqibatini kuzatadi, ulardan qay biri o’zining natijasiga ko’ra muvaffaqiyatli, qay biri keraksiz yoki zararli ekanligini qayd qiladi va eslab qoladi. Bundan tashqari o’rgatish, biror bir aktda harakatda to’g`ridan to’g`ri ishtirokni qat`iy majburiy talab qilmaydi, model xulq-atvorining kuzatuvchisi bo’lishni o’zi etarlidir. Oqibatda xulq-atvor namunasi qaytadan ishlab chiqiladigan inson. Bu holatda inson boshqaning harakatlarini ko’zga ko’rinadigan oqibatlariga tayanishi mumkin ma`lumot axborot olish va o’z xulq-atvorini tuzatish kuzatishi xulq-atvorning ma`lum bir shakliga harakatning kognitiv obraziga bixevioral moyillikni yaratadi.
