|
Ağa Məhəmməd xan Qacarın Azərbaycanın şimalına birinci yürüşü. Qacarın yürüşü ərəfəsində Azərbaycanın simal xanlıqlarının beynəlxalq vəziyyəti mürəkkəb idi. Xanlıqlar arasında düşmənçilik və cəkişmələr davam edirdi. Xanlıqların bəzisi Osmanlı dövlətinə, bəziləri isə Rusiyaya meyl göstərirdi. Lakin, onlar Rusiyaya etibar etmirdilər. Ağa Məhəmməd xan Qacar da diplomatik əlaqələrini genişləndirib Osmanlı dövləti ilə yaxınlaşdı, Sultan isə onu Gürcüstanı tutduqdan sonra şah kimi tanıyacağını bildirdi.
Ağa Məhəmməd xan Qacar gürcü çarı II İraklinin və Qarabağ xanı İbrahimxəlilin Rusiya himayəsinə keçmək niyyətində olduqlarını bilirdi. İranın tabeçiliyində olan gürcü çarı II İraklinin Qacarların dədə-baba torpaqlarını – Qarabağ, Gəncə, İrəvan xanlıqlarının Rusiyaya birləşdirmək niyyətini Qacar xəyanət və Azərbaycan xanlıqlarının daxili işinə qarışmaq kimi qəbul edirdi.
Ağa Məhəmməd xan Qacar Azərbaycanın şimal torpaqlarını əvvəlcə dinc yolla özündən asılı salmağa çalışaraq xanlara məktub yazmış, onun hakimiyyətini qəbul etmələrini tələb etmis, lakin onlardan rədd cavabı almışdı. Qarabağ xanı İbrahimxəlil xan onun qasidinə demişdi: “Mənim atam vəsiyyət etmişdir ki, heç kəsə bac - xərac verməyim, hec bir dövlətə də tabe olmayım”.
1795-ci ildə Ağa Məhəmməd xan Qacar 85 minlik qosunla Azərbaycana hücum etdi. Qoşun üç yerə bölündü: kiçik bir hissə Dağıstanı tutmaq üçün Muğan istiqamətində, əksər hissəsi Ağa Məhəmməd xan Qacarın başçılğı ilə Qarabağa, üçüncü dəstə isə şahın qardaşlarının rəhbərliyi altında İrəvan xanlığına doğru hücuma keçdilər.Qacarın başçılıq etdiyi qoşunlar Şuşanı mühasirəyə aldı. Şuşanın mühasirəsi zamanı gürcü çarı II İrakli Gəncəyə hücum etdi və bu səbəbdən Ağa Məhəmməd xan Qacar Şuşanın mühasirəsindən əl çəkib II İrakliyə qarşı Tiflis üzərinə hücuma keçdi. Gəncə xanı Cavad xan Ziyadoğlunun bu yürüşdə Qacara fəal köməklik göstərməsi də müəyyən dərəcədə II İraklinin Gəncə üzərinə talançı basqınlarına cavab məqsədi güdürdü.
Dostları ilə paylaş: |
