Ilm-fan muammolari yosh tadqiqotchilar talqinida

“Ilm-fan muammolari yosh tadqiqotchilar talqinida” 
mavzusidagi 9-sonli respublika ilmiy konferensiyasi
 
55 
Tasvir esa biror buyumni narsa ustida qalam, mix(tig‘), siyoh bo‘yoqlar 
yordamida tasvirlanib bajariladigan chizma, rasm, fotografiyalar husoblanadi. 
Eng avvalo chizma to‘g‘risida biroz bo‘lsa ham tarixga nazar tashlashimiz 
kerak. Insoniyat yaratilgandan keyin qo‘liga olgan birinchi quroli yordamida bajargan 
ishi tasvir bo‘lishi mumkin. Dastlab odamlar qoyalardagi, g‘orlardagi chizilgan turli 
hayvonlar va boshqa narsalarning rasmlarini chizish orqali turli ko‘rinishdagi 
tasvirlarni bajarishgan. 
Chizmalarning yana shunday qulayligi mavjudki qaysi davlatga, qaysi 
mamlakatga chizma bilan borishdan qatiy nazar, standartda bo‘lgan chizmani barcha 
davlatdagi insonlar tushuna olishadi. Chizish(chizma) insoniyatning ongini 
rivojlantirishda, o‘z atrofidagi borliqni tasavvur qilishida va o‘z tushunchasini 
o‘zgaga yetkazish orqali fikrlash degan buyuk ne’matning rivojlanishida o‘ta muhim 
hisoblanadi. 
Hozirgi kunda ham har bir buyum, kattami kichikmi yaratilishidan eng oldin 
uning chizmasi chizib olinadi. Har bir texnik buyum sotib olinganida uni ishlatishdan 
oldin uning chizmasiga murojaat etiladi. U buyum chizmasi yordamida yig‘iladi, 
ta’mirlanadi, sozlanadi. Xullas insoniyat va jamiyatning rivojlanishi chizmalar bilan 
chambarchas bog‘liqdir. Lekin, tevarak atrof, ya’ni borliqni o‘rganish jarayoni orqali 
insonlar o‘z manfaatini, dunyo miqyosi manfaatini ko‘zlab ilm-fan bilan 
shug‘ullanadi va yangi yangi kashfiyotlar ochishadi. Bularning barchasini butun 
dunyo ahliga yetkazishda eng birinchi navbatda chizmalarga murojaat etiladi. 
Maktablarda maxsus o‘quv yurtlarida har bir o‘quv fani asosan texnikani 
rivojlantirishga qaratilgan. 
Chizmachilik darslarida qirqimlar bajarish va ularni o‘qish ham biz uchun 
muhim bo‘lgan o‘zgarish va natijalarga, yangi bilimlarni o‘rganishga yordam beradi. 
Qirqim qo‘llash orqali biz oddiy bo‘lgan buyumlar yoki detallarning har taraflama 
mukammalligiga va biz bir ko‘rgandagidan murakkabroq ekanligiga amin bo‘lamiz. 
Bunday chizmalarni o‘qish va qirqimlarni bajarish inson fazoviy tasavvurini 
oshirishga, dunyoqarashini yanada kengayishiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. 

---