Artyus-Saxarov fenomeni. Dovşanm dərisi altına 5-6 gün fasilələrlə bir neçə dəfə 0,5-1,0 ml at serumu yeridirlər. İkinci və ya üçüncü in-yeksiyadan sonra serumun yeridildiyi sahədə iltihabi reaksiya (hipe-remiya, ödem, infiltrasiya, leykositlərin emiqrasiyası) müşahidə edilir. 4-5 inyeksiyadan sonra iltihabi reaksiya daha intensiv xarakter alır və dərialtı toxumalar nekrozlaşır. Artyus fenomeni patogenetik cəhət-dən qarışıq tipli reaksiyadır. O, sürətli və ləng gedişli allergik reaksi-yalarm əsas əlamətlərini özündə birləşdirir. Onun inkişafmda presipi-tasiyaedici anticisimciklərin mühüm rolu vardır. Presipitinlər aller-genlə birləşib, immun komplekslərə (presipitatlar) çevrilir. Onların tə-siri ilə kapillyar damarlarm divarları zədələnir, mikrosirkulyasiya pozğunluqları nəticəsində iltihabi reaksiya və nekroz meydana çıxır. Bəzən insanda da Artyus fenomeninə bənzəyən allergik reaksiyaya tə-sadüf edilir.