Informatika-7

Pozitsiyali sanoq sistemalari

Pozitsiyali sanoq sistemalarida qo'llaniladigan qoidalar turlicha bo'lsada, ular bir xil tamoyil asosida qurilgan. Mazkur tamoyilga ko'ra ixtiyoriy manfiy bo'lmagan N butun sonini p asosli sanoq sistemada quyidagicha ifodalash mumkin:

N = a_kp^k +a_k-1p^k-1 + ... + a₁p¹ + a₀p⁰,

bu yerda:

a_k,a_k-1, … , a₀ - berilgan sonni tashkil etuvchi raqamlar (ularning qiymati p dan kichik);

k — sondagi raqamlar sonidan bitta kam miqdor (chunki birinchi razryad 0 (nol) dan boshlangan).

Masalan, o'nlik sanoq sistemasidagi 98327 sonida 7 raqami birlikni, 2 raqami o'nlikni, 3 raqami yuzlikni, 8 raqami minglikni, 9 raqami o'n minglikni ifodalaydi.

Yuqoridagi ifodaga ko'ra a₀ = 7; a₁ = 2; a₂ = 3; a₃ = 8; a₄= 9 va p = 10,