Innovatsion usuli sifatida

Scientific Bullettin of NamSU-Научный вестник НамГУ-NamDU ilmiy axborotnomasi–2022-yil_4-сон 
579 
Xorijiy‖ adabiyotlarda‖ ‚infografika‛‖ atamasi‖ shunchaki‖ ma’lumotlarni‖ vizualizatsiya‖
qilish emas, balki bitta syujet yaratish maqsadida grafik dizayn, illyustratsiyalar va matnlarning 
birikmasi sifatida tushuniladi [4, 5]. 
Materiallar va uslublar. Statistik‖ma'lumotlar‖shuni‖ko‘rsatadiki,‖ijtimoiy‖tarmoqlarning‖deyarli‖
har‖ bir‖ foydalanuvchisi‖ matndan‖ ko‘ra‖ rasmni‖ baham‖ ko‘rishni‖ xohlaydi.‖ Siz‖ matnni‖ o‘qib‖
chiqishingiz, bunga kuch va vaqt sarflashingiz kerak bo`ladi, tasvir esa darhol asosiy xabarni 
aniqlaydi.‖Ma’lumki,‖ijtimoiy‖tarmoqlar‖foydalanuvchilarining‖deyarli‖90-95 foizi hech qanday 
axborot‖ kontentini‖ umuman‖ yaratmaydi,‖ faqat‖ qaysi‖ biri‖ o‘z‖ fikrini‖ to‘g‘ri‖ aks‖ ettirishini‖
aniqlaydi. Va bu juda normal, chunki noyob ma'lumotlar ularni topish, tizimlashtirish va 
taqdim etish uchun katta kuch talab qiladi. Agar siz ushbu 5-10%‖ ga‖ tegishli‖ bo‘lsangiz‖ (yoki‖
ularning‖safiga‖qo‘shilishni‖istasangiz),‖ertami-kechmi mavjud ma'lumotlarni yanada qulayroq 
taqdim etish uchun grafik vositalardan foydalanishga‖ murojaat‖ qilishingiz‖ kerak‖ bo‘ladi.‖
Bundan‖ tashqari,‖ vizualizatsiya‖ nafaqat‖ o‘z‖ fikrlarini‖ bemalol‖ ifodalash‖ uchun,‖ balki‖ loyihani‖
sodda‖ va‖ oson‖ taqdim‖ etish‖ zarur‖ bo‘lsa,‖ ishning‖ qulayligi‖ uchun‖ ham‖ zarur.‖ Infografika‖
odamning axborot materiallari haqidagi‖ tasavvurini‖ o‘zgartiradi:‖ agar‖ matnda‖ grafikalar‖
mavjud‖ bo‘lsa,‖ u‖ holda‖ o‘quvchi‖ avval‖ vizual‖ elementga‖ qaraydi,‖ keyin‖ esa‖ matnni‖ o‘qiydi.‖
Infografika‖ matndagi‖ asosiy‖ fikrni‖ o‘zlashtirishga‖ yordam‖ beradi.‖ Tushunishning‖ eng‖ yuqori‖
darajasiga matn va grafik kombinatsiyasi orqali erishiladi. Infografika katta hajmdagi 
ma’lumotlarni‖uzatishning‖qulay‖usulidir:‖uning‖yordamida‖siz‖murakkab‖ma’lumotlarni‖oddiy‖
va oson taqdim etishingiz, talabalar e'tiborini bosma yoki elektron materiallarga qaratishingiz 
mumkin.‖ Yuqoridagi‖ fikrlardan‖ zamonaviy‖ ta’limda‖ infografikadan‖ unumli‖ foydalanishning‖
dolzarbligi kelib chiqadi. 
Ta’lim‖ jarayonida‖ infografikadan‖ o`z‖ o`rnida‖ samarali‖ foydalanilsa‖ maqsadga‖ muvofiq‖
bo‘ladi.‖Chunki‖o‘quvchi‖axborotni‖eshitgan‖va‖o‘qigandan‖ko‘ra,‖ko‘rib‖tafakkur‖qilsa‖ko‘proq‖
bilimga‖ ega‖ bo‘ladi.‖ Infografika‖ orqali‖ o‘qituvchi‖ o‘quvchilarga‖ katta‖ hajmdagi‖ axborotni‖
tezlikda‖qisqagina‖qilib‖yetkaza‖oladi.‖Ayniqsa‖boshlang’ich‖sinf‖o‘quvchilarini‖dars‖jarayoniga‖
jalb qilish uchun grafikadan foydalanish katta ahamiyatga ega, chunki ular tasavvurini turli 
rasmlar,‖ buyumlar,‖ grafik‖ axborotlar‖ yordamida‖ boyitishadi.‖ Ta’lim‖ sifatini‖ oshirish‖ uchun‖
maktablarda‖ albatta‖ infografikadan‖ to‘g’ri‖ va‖samarali‖ foydalanishni‖ yo‘lga‖ qo‘yish‖ kerak‖deb‖
hisoblayman. Buning‖uchun‖har‖bir‖o‘qituvchi‖zamonaviy‖texnologiyalardan‖foydalanishni‖va‖
foydali infografika yaratishni bilishi kerak.
Infografika yaratish metodologiyasi. Infografika‖ ma’lumotlarning‖ vizualizatsiyasini‖ o‘z‖ ichiga‖
oladi,‖bu‖erda‖nafaqat‖grafik‖ko‘rsatkichlar,‖balki‖faktik‖ma’lumotlar‖ham‖muhim‖rol‖o‘ynaydi.‖
Kontseptsiyani‖yaratishda‖infografika‖quyidagi‖xususiyatlarga‖ega‖bo‘lishi‖ kerakligini‖hisobga‖
olish kerak: vizual tasvirlar tizimi orqali yaxlit tarkibni etkazish qobiliyati, matn va tasvirning 
birligi,‖ auditoriya‖ tomonidan‖ infografika‖ talqinining‖ mavjudligi.‖ muallifning‖ niyatiga‖ ko‘ra,‖
jozibadorlik va zerikarlilik bilan uyg'unlashgan axborot mazmuni. 
Infografikani yaratish uni ikki darajada ishlab chiqishni nazarda tutadi: kontseptual (strategik) 
va amalga oshirish (taktik) [6]. 
Kontseptual bosqichda infografika g'oyasi batafsil ishlab chiqiladi. Bosqich quyidagi 
harakatlarni‖o‘z‖ichiga‖oladi: 
- 
mavzu tanlash, infografika yaratish maqsadini shakllantirish va maqsadli auditoriyani 
aniqlash; 
- 
mavzu‖bo‘yicha‖ma’lumotlar‖va‖materiallar‖to‘plash; 

---