P edagogik tizim ning tashkil etuvchi tarkibiy qismi sifatida uni
alohida omillar birligi ekanligini ta'k idlagan holda. ko'pincha. o ‘quv-
tarbiya jarayonining texnologiyasini ko’rsatadilar. B unday vondashish
pedagogik tizim da ko4zlangan m aqsadga erishishni taTrsinlaydigan
m ustahkam tashkiliy texnologik kompleks boiad i. Shuni ta ’kidlash
kerakki. pedagogik tizim har doim ham texnologiyadir.
A na shu belgisi
bo'yicha pedagogik tizim ni tarkibiy qismlar ixtiyoriy «to'plam idan»
ajratib olish osondir. Texnologiya bu q a f iy tashkiliy mantiqqa bo4ysu-
nuvchi im koniyatlarni belgilovchi tizim ning ichki sifatidir. Shu bilan
birga topshiriqni baholash darajasining o’zidayoq texnolog m a'lum
jarayonlar ham d a hodisalarga tayanadi. M a'lu m jarayonlar muvaffaqiyat
ifodasi, ajoyib hodisalar natijalari esa yangi sabab va formula manbalari
sifatida am alga oshiriladi. 0 ‘quv texnologiyalarni loyihalashtirish
m etodik «Tajribalarni um um lashtirishdan» farqli « M u m k in emas»
xulosasini bilmaydi. Texnolog uchun bu faqatgina vaqt va xarajatlar
masalasidir. Texnolog
faqatgina yaxshi m a l u m , tekshirib k o iilg a n ,
asoslangan, shubha qilinmaydigan fikrlarga asoslanadi. Texnolog
tajribalar o'tkazmay, aniq ko‘zlangan natijalar bilan ish olib boradi.
Texnologiya variantlikka y o i qowym aydi. uning asosiy vazifasi - aniq
kafolatlangan natija olishdir, u har doim ham asosiy yechim ida oddiy dir.
Asosiy yechim ni tushunish,
qolgan ham m asini, o’zaro za ru r elementlar
sistemasi tartibining m azm u n in i ochib beradi. Texnologiyadan hech bir
qism ni olib tashlab b o im a y d i, u yerda ortiqchasi b o im a y d i va b o iis h i
m u m k in emas. Bu ju d a m urakkab holat. har ikkinchi o^qituvchi izlash -
tadqiqotchilik tartibida ish olib boradi. shu
bilan bolaning m aktabdagi
hayoti natijasi noaniqligini kuchaytiradi.
Pedagogika tizim ining har bir modifikatsiyasi ko4zlangan natijaga
erishish, aniq xususiyat va imkoniyatlarga ega. Bu imkoniyatlar
sistemaning aniq xususiyatlari bilan belgilanadi. B unda biz t a i i m va
tarbiyadan ko'z langan daraja va sifatga erishm oqchi b o i s a k , unda
shunga mos pedagogika tizimini ishlab chiqishimiz kerak. Buning
natijasi o4quv-tarbiyaviy jarayonning
yanada yuqoriroq samaradorligi,
har doim pedagogik tizimni takomillashtirish oqibatidir. Bu ju d a
m urakkab m uam m o, dunvo bo'vicha ularni ishlab chiqishga endi
kirishilmoqda. Tizim ning umumiy nazariyasidan m a i u m k i. tizim ni
baravariga bir necha param etrlar bo’yicha vaxshilash m u m k in emas.
74