Annotatsiya: Maqola zamonaviy hayotda inson qadri va mehnat samaradorligi konsepsiyasi, insonning faoliyatini tashkil etuvchi asosiy omil sifatida dastlabki tazimlar va davrlardan ko‘ra ahamiyatga ega bo‘lmaganligi haqidagi g‘oyalariga asoslangan edi. Bu g‘oyalar asosida insonning amaliy faoliyatining qanday bir huquqiy, iqtisodiy, ma’naviy va axloqiy baholinishi lozimligi kabi muhim mavzular o‘tkazilmaydi.
Kalit so’zlar: Mustaqil, Inson qadri, ijodiy huquq, investisiya, zamonaviy boshqaruv, innovatsion spetsialistlik.
Hozirgi zamonlarda, biz samaradorlikni umumiy ravishda insonning kelajakda yuqori darajada qadr qilingan, uning amaliyotlari natijasida yuqori natijalar olishiga qaratiladigan siyosiy, iqtisodiy, jamiyat va axloqiy jarayonlarning jamoasi deb tushunib olishimiz mumkin.
Inson qadri va mehnat samaradorligi muzokaralari kvantitativ va kifoyatli ta’lim olish, ish tajribasi va amaliy ko‘nikmalar yaratish, amalda ko‘payish, inson san’ati, barcha sohalarda experimizm qo‘llanish va innovatsion yondashuv ustidan quriladi. Shuningdek, mustaqil mustaqil harakat qilish, shaxsan yuqori do’zanda ishlayotgan, kasb-hunar mandlarning iwe qilish kabi qator asosiy omillar ham insonlarni professional sifatida rivojlantirishda katta ahamiyatga ega bo‘ladi.
Biroq, inson qadri va mehnat samaradorligi faoliyati istiqbollari haqida gaplashishda biz, uning mukofoti, jamiyat faoliyati va insonlarning siyosiy, iqtisodiy, jamiyat va axloqiy muammolari bilan nisbatan yaxshi bog‘lanishini ko‘rsatishimiz lozim.
Inson qadri va mehnat samaradorligi bugungi kunda e’tiboringizga o‘lganida, oz-ozini isbot etgan professional yutuqlar, xalqaro hamkorlik, innovatsion rivojlanishning barqarorligi kabi jarayonlar bilan bog‘liqdir. Inson qadri va mehnat samaradorligi, ijodiy huquq va insonga bag‘ishlangan asrlarda yaratilgan tajribaviy va ma’naviy bog‘larni o‘z ichiga oladi. Yuridik normalar, iqtisodiy rejalar va ma’naviyat ustida samaradorlik asosida alohida tuzilgan tashkilotlar va dasturlar yaratilgan, ular insonlarni samaradorlikni oshirishda hamda doimiy rivojlanishda yordamlashishda muhim ahamiyatga ega. Bu o'rinlarda, hamjamiyatda inson qadri va mehnat samaradorligini oshirishga qaratilgan siyosiy turli tillarni ko'rishimiz mumkin. Keyinchalik, inson qadri va mehnat samaradorligining o'sishi ham uchta muammolarni hal qilishning vositalarini o'z ichiga oladi. Bu muammolar: issiq muammosi, chog‘lanish o‘zgarishlari, ish tartibiga e’tiborni tashkil etish va yangi mahsulotlarni ishlash jarayonlari. Bu hamma muammolar davomida oson yechim aniqlaydi.
Inson qadri va mehnat samaradorligining o‘zaro bog‘lanishining asosiy omili esa, barcha sohada ijtimoiy-adliya tuziqlash bo‘yicha o‘rganish, o‘rganish va ta’limni yuqori darajali sifatli ko‘p niqobli va mustaqil ishdan iborat o‘quv faoliyatlarini mustahkamlashga qaratilgan. Bundan tashqari, inson qadri va mehnat samaradorligini oshirishning asosiy omili, faol, innovativ va axial huquqiy-maqbuliyatga ega bo‘lgan shaxsning professional o‘zlashtirishga tayanishga qaratilgan. O'sishning bu formulasi, hamjamiyatda inson qadri va mehnat samaradorligini oshirishning muhim komponenti sifatida hisoblanadi. Inson qadri va mehnat samaradorligining muammosi ehtiyotkorlik va hamkorlik asosida hal qilinishi lozim. Bunday samaradorlikning asosida madaniy ERLIK va egalik, ijodiy huquq larasida mustahkam hamkorlik qoidalarini yaratish va ularga amal qilish zarur. Samaradorlik muhim jihat qilinganida, inson qadri va mehnat samaradorligi bu zamonaviy hayotning afzalliklarida mustaqiligini mustahkamlaydi va yuqori darajasiga ko‘taradi. Bular tabiatni muhrot etish, mero etish, ozod etish va insonga ma’naviyat etish - barcha muhim maqsadlarga erishish uchun ahamiyat kasb etadi. Inson qadri va mehnat samaradorligining muzokaralari, insonlarning o‘zlashtirilishi va uning o‘zlashtirish huquqlari aniq aks etadi, shuningdek, insonning erkaklar va ayollar huquqlari bilan munosabatlari, jamiyat va axloqiy muamolar, ijtimoiy-obro'lar, ijobiy bilish muammosi va yaxshi qabul qilishning unchalik katta ahamiyati. Bu ikki jarayon professional faoliyat uchun takliflangan strategik durklar va boshqa turli qarorlarni o‘z ichiga olgan. Inson qadri va mehnat samaradorligi mavzusi chuqurroq o‘rganish uchun davlat va tamoshabinlarning birlashtirilgan jiddiy jihatlar bilan erashishiga aloqador. Bu o‘zlashtirish milliy va xorijiy tadqiqot institutlarida turli ijtimoiy fanlar ichida o‘quv darslar qo‘lda bilan o‘quv-uslubiy materiallarning qo'shish jarayonlari, investisiya, zamonaviy boshqaruv, innovatsion spetsialistlik, bitiriviy kasb-hunar mandlar va ma’naviy samaradorlik talablari haqidagi ma'lumotlarni olib boruvchi loyihalarni o‘z ichiga oladi.
Xulosa qilib aytganda, zamonaviy hayotni qiyoslab ko‘rishda inson qadri va mehnat samaradorligi konsepsiyasi muhim o'rindagi kontseptsiyalarning biri sifatida tasavvbarga muvofiqdir. Bu konseptsiya o‘z ichiga shaxs, davlat, jamiyat va dunyo bilan bog‘liq omillarni o‘zlashtiradi. Inson qadri va mehnat samaradorligi, tarbiya, o‘quv amaliyotlari va o‘zlashtirilishning huquqiy va ma’naviy aspektlarini o‘z ichiga oladi va ularni yangi sivilizatsiyani hayotga taqdim etishda ahamiyatli faktorlar sifatida hisoblaydi. Inson qadri va mehnat samaradorligi bugungi erdagi yuqori darajali ma’naviy, iqtisodiy va jamiyatni shuhratiga chiqqan firdavsga o‘xshaydi.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: Abduqodirov A. Tasavvuf istelohlarining qisqacha izohli lug`ati, Xujand, R.Jalil nomidagi Davlat nashriyoti, 1997.
Alisher Navoiy. Mukammal asarlar to`plami, Yigirma tomlik. XII tom. Lison ut-tayr. 1999
Hayitmetov A. Adabiy merosimiz ufqlari. Toshkent, «O`qituvchi», 1997