Instituti

 
 
bu yerda
x
1
, x
2
, ...., x
n
-bog’liqmas o`zgaruvchilar yoki argumentlar. 
Maqsad funktsiyasi
- bir ma`noga ega bo`lishi va tadqiqot ob`ektini eng to`la 
ravishda miqdoriy baholashi kerak. 
Agar eksperiment maqsadi - identifikatsiyalash bo`lsa, unda maqsad 
funktsiyasi nazariy tadqiqotlar natijasida olingan formula orqali baholanadi. Bu 
formula orqali bo’g’liqmas o`zgaruvchilar (faktorlar) topiladi, ular eksperiment 
jarayonida boshqariladi va o`zgartiriladi. 
Agar eksperiment maqsadi - maqbullash bo`lsa, unda maqsad funktsiyasi 
noma`lum regressiya koeffisientlarini polinominal tenglama yordamida matematik 
modellashtiriladi:
 
 
 Y= 

0
 + 

1 
x
1
+ 

2 
x
2
 +... + 

n
x
n
(5.2) 
bu yerda: 

n
-regressiya koeffitsienti, 
x
n
-eksperiment jarayonida o`zgartirish 
mo`ljallangan faktorlar. 
Eksperiment natijasida regressiya koeffisientlarining sonli qiymatlari topiladi
va har bir faktorni, uni maqsad funktsiyasiga ta`siriga ko`ra muhimligi aniqlanadi. 

---

91 
5.1-jadval. 
 
Eksperimentning bosqichlari va tarkibiy qismlari 
Bosqich 
Eksperiment bosqichlarining tarkibiy 
qismlari 
Izoh 
1. Vazifani 
qo`yish
 
1. Eksperiment maqsadini ishlab chiqish. 
2. Qidirilayotgan bog’liq o`zgaruvchi yoki bir 
necha o`zgaruvchilarni
(
F 
funktsiya) belgilash. 
3. Eksperimentda o`zgarib turuvchi (argument) 
bog’liqmas o`zgaruvchilarni (faktorlarni) aniqlash. 
4. Bog’liqmas o`zgaruvchilar uchun qayd 
qilingan darajalarini (qiymatlarini) - faktorlar 
darajalarini aniqlash. 
5. Faktorlar darajasi birikmalarini tanlash. 
Oldindan quyilgan 
gipotezaga muvofiq 
maqsad funktsiyasi 
Baholash. Maqbullash 
ko`rsatkichi