IIT ETda foydalanuvchining mantikiy xarakatlarini ifoda- lashga xizmat kipadi, masalan, ET “shaffoflik”ini ta’mnnlash uchun. Bu blok, ayniksa $>kituvchi va konsultatsiya beruvchi ETlarda ET foydalanuvchilarini uzlashtirish jarayonida aloxida axamiyatga ega. IIT vaktning ixtiyoriy momentida ta’minlaydi: •ayni vaktdagi tyu im xoyaati xdkidagi malumotlarni t^lik berish; •foydalanuvchi surovi bilan oldin bajarilgan xarakatlar natijalarini xabar kiladi.
Ekspert tizimlari tarkibi(bilimlar bazasi tahrirlagichi)
Bilimlar bazasi taxrirlagichi - BBT. BBni tuldirishda ekspertlar bilan ishlash jarayonida bilimlar muxandisiga yordam berish uchun muljallangan. BB - bu fayl tizimi va BBT tabiiy tilning ba’zi ichki tuplamidan bilimlar muxandisi foydalanadigan, MChMga yunaltarilgan, maxsus kodga utkazuvchi translyatorni ifodapaydi. BBT shart: •bilimlar muxandisiga kulay bulishi; •oldindan k^zda tutilgan BB tarkibining ixtiyoriy tuzilishini realizatsiya kipishi;' •BB elementlarini tuzilishga uzgartirish kiritmasdan tugri- lashga imkon berishi; •bilimlar muxandisi bilan “dustona interfeys”ni ta’minlashi. Ekspert tizimlari tarkibi(Bilimlarni egallash moduli)
Bilimlarni ifodalash moduli uta ixgisoslashtirilgan soxa may- doni xakidagi bilimlarni chikarib olishga xizmat kiladi. Bu bilimlar empirik xarakgerga ega va shu soxdda uzok vaktdan beri ishlovchi, ekspert xususiyatiga ega buladi. Bu ETni loyixdlashdagi muxim jixatadir Bilimlarni taqdim etish usullari
Bilimlarni takdim etish usullari Masala malumotlari
YeT larning soxa buyicha bilimlari ukuv adabiyotlari, xisobotlar, kasalliklar tarixi, tajribaviy malumotlar, shaxsiy tajryba kabi malum bir manbaalardan yigipadi. Bilimlarning ya gona asosiy manbasi - mutaxassis-yekspert xisoblanado. Bilimlar buyicha muxandis bevosita ekspert bilan mulokot jarayonida bilimni tuplaydi. Bu jarayon uzluksnz, odatda oypab davom etadigan tizimli intervyular ketma-ketligidan tashkip topgan. Bilimlar muxandisi ekspert bilan ishlashi zarur, ayni maulum bir vaziyatda kasday yul tutmokda, shuni kuzatishi zarur. Malum bir toifaga kiruvchi masalani anik xal etishda uning uslublari va koidalari xakida tugridan tugri savol berish orkali samarali yondoshuvni tashkil etishi zarur. Bu kabi koidaparni shakillantirishda odatda ekspertga kiyinchilik tupshadi. Bu tabiiy xolat ekspertiza paradoksi deyiladi. Shu sababli asosiy tapab: uzingizning ekspertingiz b^lib kolmang
