Internet tarmog‘iga xavfsiz murojaatni amalga oshirish

Mantiqiy tarmoq ning diskret to'plamidan iborat mantiqiy o'zgaruvchilar har birida a Mantiqiy funktsiya (har bir o'zgaruvchi uchun har xil bo'lishi mumkin) unga tayinlangan bo'lib, u ushbu o'zgaruvchining pastki qismidan ma'lumotlarni oladi va u tayinlangan o'zgaruvchining holatini aniqlaydi. Amaldagi ushbu funktsiyalar to'plami o'zgaruvchilar to'plamidagi topologiyani (ulanishni) aniqlaydi, keyinchalik ular a tugunlariga aylanadi tarmoq. Odatda tizimning dinamikasi diskret sifatida qabul qilinadi vaqt qatorlari bu erda butun tarmoqning holati t+1 har bir o'zgaruvchining funktsiyasini tarmoq holatidagi vaqtni baholash orqali aniqlanadi t. Bu amalga oshirilishi mumkin sinxron ravishda yoki asenkron ravishda.^[1]
Mantiqiy tarmoqlar biologiyada tartibga soluvchi tarmoqlarni modellashtirish uchun ishlatilgan. Mantiqiy tarmoqlar genlar oddiy ikkilik kalitlarga ega bo'lmagan genetik voqelikning qo'pol soddalashtirilishi bo'lishiga qaramay, ular ekspression va bostirilgan genlarning to'g'ri naqshini to'g'ri qo'lga kiritgan bir necha holatlar mavjud.^[2][3] Ko'rinishda matematik oson (sinxron) model faqat 2000 yillarning o'rtalarida to'liq tushunilgan.^[4]
14.///////// jismoniy topologiya — ya'ni kompyuterlarni o’zarojoylashishi va kabellarni o’tkazish sxemasi. Bu ma'noda, masalan, «Passiv yulduz» «Aktiv yulduz» topologiyasidan farq qilmaydi, shuning uchun ko’p hollarda faqat «Yulduz» deb yuritiladi;
Misol uchun, jismoniy va mantiqiy topologiyali «Shina» tarmog’i axborollarni uzatish uchun estafeta usulidan foydalanishi mumkin (ya'ni bu halqa ma'nosida) va bir vaqtning o’zida barcha axborotni alohida ajratilgan bir kompyuterdan uzatishi ham mumkin (ya'ni bu yulduz ma'nosida). Mantiqiy topologiyali «Shina» tarmog’i, jismoniy topologiyali «Yulduz» (passiv) va «Daraxt» (passiv) ko’rinishga ham ega bo’lishi mumkin.
Jismoniy, mantiqiy va boshqarish topologiyali har qanday tarmoq axborot topologiyasi ma'nosida yulduz, deb hisoblanishi mumkin, agarda, bir server va bir necha mijoz asosida yig’ilgan tarmoq bo’lsa, faqatgina shu server bilan aloqa qilinadi. Bu holda tarmoqning buzilishga barqarorlik darajasining kamligi haqidagi fikrlar markazdagi buzilishlarning sababi deyish adolatli bo’ladi (bu holda — server

15.//////// shina (bus), bunda hamma kompyuterlar bir aloqa liniyasiga parallel ulanadi va har bir kompyuterdan axborot bir vaqtda hamma qolgan kompyuterlarga uzatiladi. Terminallarning bunday tarmog'i juda mashhur bo'lib, garchi u juda jiddiy kamchiliklarga ega.

Oddiy misoldan foydalanib, avtobus topologiyasi nima ekanligini ko'rib chiqing. Ikkala tomonida bir nechta novdalari bo'lgan simni tasavvur qiling. Har bir filialning oxirida kompyuter terminali joylashgan. Ular bir-biri bilan to'g'ridan-to'g'ri bog'liq emas, lekin ular ma'lumotni bitta magistral orqali qabul qilishadi va uzatadilar, ularning uchlarida signallarni aks ettirishga to'sqinlik qiluvchi maxsus terminallar o'rnatilgan. Bu standart chiziqli tarmoq topologiyasi.
Bunday ulanishning afzalligi shundaki, magistral magistralning uzunligi sezilarli darajada kamayadi va tarmoqdagi bitta terminalning ishdan chiqishi umuman ta'sir qilmaydi. Asosiy kamchilik shundaki, agar magistralning ishida buzilishlar aniqlansa, butun tarmoq ishlamay qoladi. Bundan tashqari, avtobus topologiyasi ulangan ish stantsiyalari sonida cheklangan va tarmoqdagi barcha terminallar o'rtasida resurslarni taqsimlanishi tufayli unumdorligi past. Tarqatish bir tekis yoki notekis bo'lishi mumkin.

16.//////// "Yulduz" tarmog'ining topologiyasi ba'zi yo'llar bilan "avtobus" ga o'xshaydi, faqatgina bitta terminalda bitta terminalga emas, balki markaziy almashtirish qurilmalariga (markaz) bog'liqdir.

Markaz orqali barcha kompyuterlar bir-birlari bilan muloqot qilishlari mumkin. Ma'lumot hubdan barcha qurilmalarga uzatiladi, lekin u faqatgina mo'ljallangan qurilmalar tomonidan qabul qilinadi. Bunday aloqaning afzalliklari orasida barcha tarmoq terminallarini markazlashtirilgan boshqarish imkoniyati, shuningdek, yangilarini ulanish imkoniyati mavjud. Biroq, "avtobus" da bo'lgani kabi, markaziy uzatish qurilmasining muvaffaqiyatsizligi ham butun tarmoq uchun oqibatlarga olib keladi. • yulduz (star), bunda bitta markaziy kompyuterga chetda qolgan kompyuterlar ulanadi, shu bilan birga har biri o‘zining alohida aloqa liniyalaridan foydalanadi
17./////// Aralash topologiya - kompyuterlar o'rtasida o'zboshimchalik bilan bog'langan katta tarmoqlarda tarqalgan topologiya.
Ko'p yoki ozgina katta tarmoqlarning aralash topologiyasi mavjud bo'lib, ularda tipik topologiyalarning alohida qismlari ajratilishi mumkin. Aralash topologiyalarning paydo bo'lishi, qoida tariqasida, tarmoqni kengaytirish va modernizatsiya qilish zarurati tufayli yuzaga keladi. Ko'pincha, bosqichma-bosqich modernizatsiyalashning umumiy xarajatlari ancha yuqori bo'lib chiqadi va natijalar eskirgan tarmoqlarni global almashtirishga sarflagandan past bo'ladi.
Aralash topologiya tarmoqlari o'zlarining topologiyalarining afzalliklari va kamchiliklariga ega.
18.////// Tarmoqning kattaligi va murakkabligi oshgani sayin, hamma narsani to'g'ri ulash uchun tarmoq qurilmalari kerak bo'ladi: hublar, ko'priklar, kalitlar, marshrutizatorlar, shlyuzlar.

Hub (ingliz tilida. HUB) - bu ma'lum bir topologiyaning tarmog'ini yaratish uchun tarmoqni yaratishda yoki kengaytirishda zarur bo'lgan tarmoq uskunalari elementi. Ular turli xil imkoniyatlarga ega va oqilona imkoniyatlarga ega.

Passiv markazlar - bu kirish signallarini qabul qiladigan va ularni boshqa ulangan tugunlarga uzatadigan eng oddiy qurilmalar.

Aqlli uyalar - nafaqat kiruvchi signallarni kuchaytiradi, balki murakkab tarmoq boshqaruviga ham imkon beradi.

Masalan, ba'zilari diagnostika kabellari va portlari uchun ulanishlarni avtomatik ravishda almashtirish imkoniyatini beradi. Boshqalar nosozliklarni aniqlashga va zaxira uskunalarini ulash orqali tezda ularni tuzatishga qodir.

Kalitlar (ingliz tilida. Switch) - bu tarmoqning barcha kabellari birlashadigan dasturiy ta'minot bilan boshqariladigan qurilma. Uning asosiy maqsadi - tugun - manba va tugun - ma'lumotlarning manzili o'rtasida vaqtinchalik ulanishlarni (virtual) yaratish orqali tarmoq trafigini kamaytirish. Ushbu qurilma ma'lum bir portga ulangan xost uchun mo'ljallanmagan trafikni filtrlaydi va shuning uchun har bir xost tarmoq trafigini ancha kamroq "ko'radi". Kommutator buni kerak bo'lganda portlarni ulash va o'chirish orqali amalga oshiradi.

Tashqi tomondan bo'lsa-da, kalit hubga o'xshaydi, lekin u nafaqat kiruvchi ma'lumotlarni har bir portga uzatadi, balki har bir port bilan bog'liq bo'lgan xost manzillarini "eslab qoladi", ularni ichki jadvalida saqlaydi va paketlarni faqat maqsadli qurilmaga uzatadi. Natijada kamroq trafik va umumiy o'tkazuvchanlik darajasi yuqori bo'ladi.

Ba'zi bir kalitlar ishlamay qolishi mumkin, kalitning ta'sirlanmagan qismlari va tarmoq ta'sirlangan port ishlamay qolgandan keyin ham normal ishlashini davom ettiradi va zamonaviy kalitlar ko'pincha trafikning ustuvorligi, tarmoqni boshqarish va ko'p tarmoqli boshqarish kabi funktsiyalarni qo'llab-quvvatlaydi.

Tarmoq ko'prigi (ingliz tilida. Bridge) - bu ma'lumotlarni yig'ish va almashinishni kuchaytirish uchun bir-biri bilan o'zaro aloqada bo'lishiga imkon beruvchi tarmoqlarni ulash uchun mo'ljallangan qurilmalar. Ko'prik nafaqat signalni kuchaytiradi, balki shu bilan birga ularning manzillari bo'yicha paketlarni tanlab filtrlaydi.

Ko'prikning kirish qismiga kelgan paketlar faqat ko'prikning narigi tomonidagi kompyuterga yo'naltirilgan bo'lsa, chiqishda uzatiladi.

Ko'prik, odatda, bir xil aloqa protokoli, bir xil ommaviy axborot vositasi turi va bir xil adreslash tuzilmasidan foydalanadigan, ammo turli topologiyalar va turli texnologiyalarga ega segmentlarni ulash uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan ikkita tarmoq o'rtasidagi aloqa sifatida tavsiflanadi.

Routerlar

Routerning asosiy vazifasi tarmoqlarni ulash va ular orasidagi trafikni uzatishdir.

Ular ishlatiladigan protokolga qarab eng oddiydan juda murakkabgacha har xil turlarga ega.

Routerning vazifasi shundaki, u ulangan tarmoqlardan biridan qabul qilingan har bir paketni qayta ishlash va har bir paket uchun manzilga eng yaxshi marshrutni taqdim etish orqali paketni boshqa tarmoq orqali kerakli manzilga yo'naltirish.

Bundan tashqari, marshrutizatorlar ma'lumotlar oqimlarini teng ravishda taqsimlash orqali muvozanatli tarmoq yukini boshqarishi mumkin; ma'lumotlarni himoya qilish; uzatilgan ma'lumotlarning tamponlanishi, shuningdek ba'zi tarmoq qurilmalari yoki ulanishlari ishlamay qolganda zaxira uskunasiga tez o'tish imkoniyatini berishi mumkin.

Shlyuzlar

Shlyuz - bu uzatilgan ma'lumotlarni bir shakldan boshqasiga o'tkazadigan tarjimon.

Shlyuz apparat, dasturiy ta'minot yoki ikkalasining kombinatsiyasi sifatida amalga oshirilishi mumkin.

Gateways ikkita mos kelmaydigan texnologiyalar (masalan, Ethernet va Token Ring) o'rtasida, shuningdek shlyuzlar mos kelmaydigan protokollar o'rtasida tarjima qilish uchun ishlatilishi mumkin (shlyuzlar ishini tarjimonning ishi bilan bir tildan ikkinchisiga kerakli bilan taqqoslashingiz mumkin) umumiy ma'noga etkazish va tushunishga erishish uchun tushuntirishlar va qo'shimchalar).

Maqsad va funktsional imkoniyatlari jihatidan zamonaviy ko'priklar, marshrutizatorlar va kalitlar bir-biriga juda yaqin, ammo ushbu qurilmalarning har bir turi boshqa qurilmalarni almashtirish uchun mo'ljallanmagan, ularning o'ziga xos foydalanish sohalari mavjud.

Ko'priklarni, marshrutizatorlarni, kalitlarni, shuningdek shlyuzlar va markazlarni birlashtirish katta tarmoqlarni shakllantirishda eng muvaffaqiyatli hisoblanadi. Ularning mohirona kombinatsiyasi sizga ishlaydigan moslashuvchan tarmoq arxitekturasini yaratishga imkon beradi.

19./////// HUB

HUB - tarmoqqa ulanishga qobil qurilmalarni birlashtirib, mahalliy tarmoq hosil qilishda qollaniladigan eng oddiy qurilma. Misol bilan tushuntiradigan bolsak, kichik ofisdagi 2 ta PC, 1 ta Printerdan iborat tarmoq hosil qilish uchun, har biriga IP address berib, song tarmoq kabeli bilan HUBga ulansa, 3 ta qurilmadan iborat kichik tarmoq yuzaga keladi.

Eng oddiy qurilma deyilganiga sabab esa, Switch va Routerlardan farqli olaroq, Hub marshrutizatsiya, IP Address taqsimlash kabilarni amalga oshirolmaydi. Bu uning asosiy kamchiligi - tarmoqda "shovqin"ning oshib ketishiga sababdir. Yana misol - 8 portli Hubga ulangan 5 ta PC mavjud. Shulardan 1-PC 4-PCdan katta hajmli malumot kochiryapti. Hub, malumot jonatilayotgan packetlarni bir yola hamma portlarga jonatadi, ozini 4-PC deb "tanishtirgan" qurilmagina qabul qilib oladi, qolgan qurilmalar, "men emas" degan signalni Hubga qaytaradi. Bu paytda boshqa PClar malumot almashinuv jarayonida juda katta sekinlik his etishadi.
20./////// Switch – bir qancha segmentni birlashtiruvchi tarmoq kommutatoridir. Kommutator OSI modelining 2 – pag‘onasiga mos keladi. Tarmoq administratori tili bilan Switch – bu kommutator, Bridge(most) deb ham ataladi. Signal uzatish tezligi 10/100/1000 Mbit/s bo‘ladi. Shu bilan birga kommutatorlarni bir – biri bilan bog‘lash uchun alohida 2/10 Gbit/s tezlikdagi portlar xam mavjud bo‘lib, to‘liq dupleks rejimda ishlaydi. U ma’lumotni nusxasini barcha portlarga yubormaydi. Aksincha paketda qabul qiluvchining adresi bo‘yicha signalni jo‘natadi. Kommutator tarmoqdagi kompyuterlarning MAS adresini o‘zining xotirasidagi jadvalda bir qancha muddatga saqlab qoladi. Bu esa paketlarni uzatilish tezligi, ishonchliligi va xavfsizligini oshiradi. Kommutator bufer xotirasida qabul qilgan signalni saqlab turadi. Kommutatorlar boshqariluvchi va boshqarilmaydigan turlarga bo‘linadi. Boshqariluvchi kommutatorning har bir portini aloxida segmentga biriktirish mumkin. Kommutator 48 portga ega bo‘lsa, uning juft raqamli portlarini 192.168.x.x ga, toq raqamli portlarini 172.57.x.x ga biriktirish mumkin. Yoki bo‘lmasa 10 – portni 20 – portga translyasiya qilish mumkin. Umuman olganda kommutatorlarning imkoniyatlari doirasi keng. Ularni turli soxalarda, turli maqsadlarda qo‘llash mumkin. Kommutatorlar yordamida WLAN hosil qilish mumkin. WLAN yordamida katta tarmoqlarni boshqarish yanada osonlashadi.