Investitsiya loyihalari tahlili

Q isqacha x u lo sala r
L oy ih a tahlili uning g ’oyasi yaratilish i bilanoq boshlanadi, chunki 
g ’o y an in g k o ’pi birinchi m uhokam a bosqichidayoq uni kelajagi 
y o ’qligi sasbli tugatilishi m um kin.
60

---

L o y ih a tahlili investitsiya oldi b o sq ich id a ham am alga oshiriladi. 
B u b o sq ich t o ’rtta y o ’n alishga b o ’lib o ’rganiladi. Bular:
1. inv estitsiy a k o n tsep tsiy alarin i tanlash;
2. dastlabki loyihalarni v u ju d g a keltirish;
3. yaku n iy loyihalarni v u ju d g a k eltirish va ulam i m oliyaviy 
baholash;
4. loyiha b o ’y ich a yaku n iy q aro rg a kelish.
In v e stitsiy a oldi b o sq ich id a bir necha m uqobil varian tlarg a ega 
b o ’lgan loyihalar o ’rganiladi v a ulardan sam arasi pastlari chiqarib 
y ub o rilad i. 
T urli 
sohalardagi 
korxo n alar 
uchun 
investitsiya 
k o n tsep tsiy alarin i izlab topish uchun asos b o ’lib sh art-sh aro itlar tasnifi 
(k lassifik atsiy asi) qabul qilingan. B u n g a foydali qazilm alar, qishloq 
x o ’ja lig potentsialini belgilovchi om illar, dem ografik o m illar va h.k.lar 
kiradi.
L o y ih alarn i birlam chi tay y o rlash b o sqichining asosini b iznes-reja 
tashkil 
etadi. 
B izn es-reja 
in v estitsiy a 
loyihalarini 
asoslaydigan, 
lo y ih alarn in g im koniyatlarini belgilaydigan, darom ad va xarajatlarni 
h iso b lay d ig an , m ab lag ’ oqim larini k o ’rsatadigan m uhim xujjatdir.
B izn es-reja bozor s ig ’im ini o ’rganish, m ahsulot ishlab chiqarish 
x arajatlarin i baholash, bozorda kutilishi m um kin b o ’lgan t o ’siqlarni 
b elgilash, 
ishlarning 
borishi 
t o ’g ’risid a 
signal 
k o ’rsatkichlarni 
an iq lash d a iqtiso d ch ilarg a yordam beradi.
L o y ih alarn i tay y o rlash d a m u tax assislarn in g optim al tark ib g a ega 
guruhi ishtirok etishi lozim . G o h id a loyihani b aholash ishiga ishchi 
g uruhga 
kirm aydigan 
m u tax assislar 
ham ja lb
etilishi 
m um kin. 
Loyihalarni texnik iqtisodiy asoslash o ’z ichiga bir necha b o ’limlam i 
oladi.
B ular:
L oyihalarni vujudga keltirish shart-sharoitlari va g ’oyasi.
B o zo r tahlili va m arketing strategiyasi.
L oyih alarn in g resurslar bilan ta ’m inlanganligi.
L o y ih alard a o b ’ektlarni jo y la sh g a n o ’rni va atrof-m uhit.
L o y ih alash va texnologiya.
61

---

Loyihada 
k o ’rsa tilg an
korxonani 
tashkil 
etish 
va 
boshqa 
xarajatlar.
M ehnat resurslari;
In vestitsiya lo yihalarini am alga oshirishni rejalashtirish.
Investitsiya lo y ih alarin i m oliyaviy tahlil qilish va in vestitsiyalarni 
baholash.