Iqtisodiy bilim asoslari 9 E. Sariqov, B. Haydarov Toshkent — 2014 «O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi»

TALQINLAR:
QO‘SHILGAN QIYMAT SOLIG‘I
Mahsulot(xizmat)ni ishlab chiqarish, sotish yoki uni import qilish jarayonida 
mahsulot (xizmat) narxiga qo‘shilgan qiymatning bir qismi davlatga to‘lanadi. 
Ana o‘sha to‘lov – 
qo‘shilgan qiymat solig‘i
 
deb ataladi. Qo‘shilgan qiymat solig‘i 
to‘lovchilari – O‘zbekiston Respublikasi hududida tadbirkorlik faoliyatini amalga 
oshiruvchi yuridik shaxslar hamda mahsulotlar importi bilan shug‘ullanuvchi 
yuridik va jismoniy shaxslardir. 
Qo‘shilgan qiymat solig‘ining obyekti bo‘lib, mahsulotlar (xizmatlar)ni realizatsiya 
qilish (sotish) yoki import mahsulotlari aylanma mablag‘lari hisoblanadi.
Qo‘shilgan qiymat solig‘ini to‘lovchi har qanday shaxs sotilgan (realizatsiya 
qilingan) mahsulot yoki xizmatlar uchun olinadigan to‘lov mablag‘i qachon kelib 
tushishidan qat’iy nazar, budjetga qo‘shilgan qiymat solig‘ini to‘lashi shart bo‘ladi.
Soliq qonunchiligiga ko‘ra, 2000- yildan mamlakatimizda qo‘shilgan qiymat 
solig‘i stavkasi 20 foiz qilib belgilangan. 
Chet eldan mamlakatimiz hududiga olib kiriladigan va aksiz solig‘i solinadigan 
tovarlar ro‘yxati ancha kengdir. Bunda soliq ayrim tovarlar bojxona qiymatidan 
foiz hisobida undirilsa, ayrimlaridan esa bir birlik tovar uchun qat’iy miqdorda 
chet el valutasida undiriladi.

---

87
87
86
D. TESTLAR
1. Quyidagilarning qaysi biri daromad 
solig‘i obyekti bo‘la oladi?
A) Oylik maosh;
B) Aksiyadan olingan dividend;
D) Bank omonat foizlari;
E) Yuqoridagilarning barchasi.
2. Shaxsiy turar joylar va dala hovli-
lardan qanday foiz stavkasida mol-
mulk solig‘i undiriladi?
A) 3,5%; B) 2%; D) 0,5%; E) 1%.
3. Mahsulot ishlab chiqarish, sotish