Iqtisodiyotda axborot-kommunikatsiya texnalogiyalari va tizimlari

8-Mavzu: Ma’lumotlar bazalari va katta xajmdagi ma’lumotlar bilan ishlash texnologiyalari

1. 
   Ma'lumotlar bazasi tushunchasi nimani anglatadi?
   
2. 
   Zamonaviy ma'lumotlar bazalariga qanday talablar qo'yiladi?
   
3. 
   Ma'lumotlar bazasini loyihalash jarayoni qaysi bosqichlardan iborat?
   
4. 
   Ma'lumotlar bazasi modellarining turlarini sanab o’ting.
   
5. 
   Relyatsion ma'lumotlar bazasining parametrlari qanday?
   
6. 
   Ma'lumotlar bazasining ierarxik modeli qanday parametrlarga ega?
   
7. 
   Ierarxik model tarmoq modelidan nimasi bilan farq qiladi?
   
8. 
   MBBT qanday funksiyalarni bajaradi?
   
9. 
   Foydalanuvchi tomonidan MBBT tanlash mezonlarini sanab o’ting.
   
10. 
    Big Data atamasining mohiyatini tushuntirib bering.
    
11. 
    Katta ma'lumotlar bilan ishlashda qanday texnologiyalar qo'llaniladi?
    
12. 
    Turli faoliyat sohalarida katta ma'lumotlardan foydalanishga misollar keltiring.
    

1. 
   Ma'lumotlar bazasi tushunchasi, ma'lumotlar almashinuviga oid tarmoq deb ataladi. Bu tarmoq orqali kompyuterlar va boshqa elektron vositalar orasidagi ma'lumotlar saqlash va almashinuviga imkon beradi.
   
2. 
   Zamonaviy ma'lumotlar bazalariga quyidagilardan iborat talablar qo'yiladi:
   

• 
  scalability - ma'lumotlar bazasining katta ma'lumotlar kuchiga qo'yilishi,
  
• 
  reliability - ma'lumotlar bazasining ishga tushishi va ma'lumotlar saqlashida xavfsizligi,
  
• 
  performance - ma'lumotlar bazasining ma'lumotlar almashinuvida yaxshi ishlashiga o'rgatish,
  
• 
  security - ma'lumotlar bazasining ma'lumotlar saqlashida xavfsizligi.
  

3. 
   Ma'lumotlar bazasini loyihalash jarayoni quyidagicha bosqichlardan iborat:
   

• 
  ma'lumotlar bazasining loyihalash tuzilishi va tuzilish jarayonini tuzish
  
• 
  ma'lumotlar bazasining loyihalash xususiyatlarini belgilash
  
• 
  ma'lumotlar bazasining tuzilishi va xususiyatlarini test qilish
  
• 
  ma'lumotlar bazasini ishga tushirish
  
• 
  

4. 
   Ma'lumotlar bazasi modellarining turlari:
   

• 
  Relational Database Model (Relyatsion ma'lumotlar bazasi modellari)
  
• 
  Hierarchical Database Model (Ierarxik ma'lumotlar bazasi modellari)
  
• 
  Network Database Model (Tarmoq ma'lumotlar bazasi modellari)
  
• 
  Object-oriented Database Model (O'bject-ma'naviy ma'lumotlar bazasi modellari)
  
• 
  NoSQL Database Model (NoSQL ma'lumotlar bazasi modellari)
  

5. 
   Relyatsion ma'lumotlar bazasining parametrlari:
   

• 
  tabellar va ularning bir-biri bilan bog'liqliklari
  
• 
  kalit so'zlar va ularning kalitlarini belgilash
  
• 
  ma'lumotlar saqlash va almashinuvini o'rnatish
  
• 
  SQL-standartlarini ishlatish
  

6. 
   Ma'lumotlar bazasining ierarxik modeli parametrlari:
   

• 
  ierarxik struktura (parent-child)
  
• 
  manzilni belgilash
  
• 
  ma'lumotlar saqlash va almashinuvini o'rnatish
  
• 
  ma'lumotlar almashinuvida ishlatiladigan komandalar
  

7. 
   Ierarxik model tarmoq modelidan farqi, ierarxik model ma'lumotlar saqlashida parent-child bog'liqliklarini ishlatadi va tarmoq modelida ma'lumotlar saqlashida many-to-many bog'liqliklarini ishlatadi.
   
8. 
   MBBT (Ma'lumotlar Bazasini Boshqarish Texnologiyalari) quyidagilardan iborat:
   

• 
  ma'lumotlar bazasini boshqarish,
  
• 
  ma'lumotlar bazasini saqlash,
  
• 
  ma'lumotlar bazasini almashinuv,
  
• 
  ma'lumotlar bazasini tahlil qilish.
  

9. 
   Foydalanuvchi tomonidan MBBT tanlash mezonlarini:
   

• 
  ma'lumotlar bazasining xususiyatlarini,
  
• 
  ma'lumotlar bazasining ishga tushishi va ma'lumotlar saqlashida xavfsizligini,
  
• 
  ma'lumotlar bazasining ma'lumotlar almashinuvida yaxshi ishlashiga o'rgatish,
  
• 
  ma'lumotlar bazasining ma'lumotlar saqlashida xavfsizligini.
  

10. 
    Big Data atamasining mohiyatini, katta ma'lumotlar
    

•