Ishlab chiqarish omillari

qo’shimcha mahsulot qiymati (m)dan iboratdir.
Biroq, shuni ta’kidlash lozimki, yalpi ijtimoiy mahsulot tarkibida oraliq natijasiga to’g’ri baho bera olmaydi. Shunga ko’ra, jamiyat a’zolarini ko’proq ishlab


Ishlab chiqarishning pirovard natijasi bo’lib ishlab chiqarish sohasidagi o’z harakatini tugatgan, jamiyat a’zolarining ehtiyojlarini yo bevosita (iste’mol fondi orqali), yoki bilvosita, ya’ni ishlab chiqarishni kengaytirish (jamg’arish fondi) orqali


Y
a r
iashchi va xizmatchilar ish vaqtining bir qismi bo’lgan zaruriy ish vaqtida zaruriy tuchun zarur bo’lgan mahsulotga aytiladi. Bunga kelgusi avlod ishchilarini iyetishtirish, ya’ni ishchilarning oilasi va bolalari uchun zarur bo’lgan mahsulot ham l
g
a Sof mahsulotning zaruriy mahsulotdan ortiqcha qismi, ya’ni qo’shimcha ish
nvaqtida qo’shimcha mehnat bilan yaratilgan qismi qo’shimcha mahsulot deyiladi.
Ish kunini uzaytirish yo’li bilan olingan qo’shimcha mahsulot absolyut mqo’shimcha mahsulot deb, ish kuni o’zgarmaganda zaruriy ish vaqtini kamaytirib, aqo’shimcha ish vaqtini ko’paytirish evaziga olingan qo’shimcha mahsulot esa nisbiy hqo’shimcha mahsulot deb ataladi.
s Yil davomida olingan qo’shimcha mahsulotlar yig’indisi qo’shimcha mahsulot
u l
o Agar qo’shimcha mahsulot normasini m^’, massasini m, zaruriy mahsulotni v

^tbilan belgilasak qo’shimcha mahsulot normasi d
m^'  m v 100%
ko’rinishdagi

^aiqtisodiyotiga doir adabiyotlarda ishlab chiqarish omillari bilan uning samaralari oⁿ’rtasidagi bog’liqlikni ishlab chiqarish funktsiyasi deb atashadi. Masalan, ishlab
chiqarish omillari – yer (E), kapital (K) va ishchi kuchi (I)ni ishlab chiqarishda i_q
s_o
^t’llash_Oda_mn_io_lll_ain_rdg_an m_fa_oh_ys_du_al_lo_at_nisM_h d_va_an i_ub_lao_ra_nt_ind_geb _mfa_ir_qaz_doq_ri_isl_na_ik,_oi_shial_rib_shchi_eq_vari_azs_ih_gf_aun_ok_lt_is_niy_gas_ni
^{eМ  f (Ye, К, I )} dan iborat bo’ladi.
mahsulotni uch xil o’lchamda o’lchaydilar: umumiy mahsulot, o’rtacha mahsulot va ’
so’nggi qo’shilgan mahsulot.
mehnati bilan yaratilgan zaruriy mahsulotdan va qo’shimcha mahsulotdan iboratdir.