Исследование в XXI веке март, 2023 г 736 tibbiyot terminologiyasida lotin va yunon tillarining ahamiyati



Yüklə 27,68 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/2
tarix19.12.2023
ölçüsü27,68 Kb.
#185742
növüИсследование
  1   2
Abrayeva Shahnoza Esonovna



Международный
научный
журнал

8
(100), 
часть
2
 
«
Новости
образования

исследование
в 
XXI 
веке
»
март
, 2023 
г 
736 
TIBBIYOT TERMINOLOGIYASIDA LOTIN VA YUNON TILLARINING AHAMIYATI 
Abrayeva Shahnoza Esonovna 
Toshkent tibbiyot akademiyasi 
Pedagogika, psixologiya va tillar 
kafedrasi o‘qituvchisi 
Annotatsiya:
Bu maqolada asosan tibbiyotga oida terminlar va ularning bugungi 
kunda tibbiyotning barcha sohalarida ishlatilishi va lotin tilining terminologiyadagi o‘rni 
haqida fikr-mulohazalar yuritilgan. 
Kalit so‘zlar:
tibbiyot, termin, kasallik, lotin-yunon, terminologiya, atamashunoslik

Аннотация
: В данной статье в основном рассматриваются медицинские 
термины и их использование во всех областях медицины сегодня, а также 
комментарии о роли латинского языка в терминологии. 
Ключевые слова:
медицина, термин, болезнь, латинско-греческий язык, 
терминология, терминология.
Termin (lotincha: terminus — „chegara“, „had“) — bilim yoki faoliyatning maxsus 
sohasiga doir tushunchani ifodalovchi soʻz yoki soʻz birikmasidir. Termin muayyan 
terminologik tizim orqali oʻtadi, binobarin, termin va umumisteʼmoldagi soʻzlar bir-birini 
toʻldiradigan leksik birliklardir. Termin sifatida alohida yakka so’z (organizm, hujayra, otgan, 
gen, kasallik, appenditsit) bilan bir qatorda so'z birikmasi (ко'krak qafasi, ensa suyagi, 
gipertonik kasallik, sanitar ishlov berish, radiatsion gigiyena) ham bo'lishi mumkin. 
Terminologiya doimiy harakatda: nimadir o’zgaradi, qo’shiladi, eskiradi, ta’minotdan 
chiqadi, yo’qotiladi. Ko’plab qadimdan ma’lum maxsus so’zlar yangi ilmiy tarkibga ega 
bo’ladi. Ko’plab qadimdan ma’lum maxsus so’zlar yangi ilmiy mazmun oladi. Terminologiya 
- ilm, ilmiy adabiyot tilining muhim ajralmas qismidir. 
Gippokrat (miloddan avvalgi 460 - taxminan 370 yillar) Yevropa ilmiy tibbiyotining 
"otasi" hisoblanadi. Uning bizning davrimizga qisman yetib kelgan asarlarida ilmiy tibbiyot 
terminologiyasiga asos solingan. Bugun biz lotin tilini “o'lik til” deb ataymiz, chunki u 
odamlarning kundalik muloqot tili bo'lishdan to‘xtadi. Ammo nutqda biz lotinizmlarni har 
qadamda uchratamiz: doktor, ma’ruza, akademiya, universitet, institut, tabiat, tarix, haykal 
va boshqalar va rus va lotin tillari “qarindoshlar” bo'lganligi sababli, ko'plab ruscha 
so'zlarning lotin so'zlari bilan o'xshashligi mavjuddir: yangi - novus, uy - domus, ona - 
mater, qarang - vidēre, no - nullus. Bundan tashqari, so'zlarni o'zgartirish tizimi (tuslash, 
konjugatsiya) rus tilida ham, lotin tilida ham bir xil. 
Bugungi kunda lotin va yunon tillari yangi atamalarni yaratish va mavjud atamalarni 
takomillashtirish uchun asosiy manba hisoblanadi. Kundalik tushunchalardan farqli o'laroq, 
bu atama fan, texnika va san'atda qo'llaniladigan qisqa va ixcham tushunchani bildiradi. 
Lotin tili tufayli terminologiya xalqaro tibbiyot tili maqomini oldi. 


Международный
научный
журнал

8
(100), 

Yüklə 27,68 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin